Tỉnh Đồng Tháp vừa long trọng tổ chức lễ khánh thành công trình “Tượng đài sự kiện tập kết 1954”. Công trình tọa lạc trên diện tích 12.000 m2 nằm ven sông Tiền, đoạn sát khu vực phà Cao Lãnh và cầu dây văng Cao Lãnh (phường 6, TP. Cao Lãnh) nằm bên bờ Tiền giang thơ mộng, quanh năm soi bóng những vườn cây oằn trái, những làng hoa ngào ngạt hương tình phù sa châu thổ...
Vì thế, chỉ riêng vị thế thôi cũng đã tạo cho công trình sự đáo đáo “không nơi nào có được”. Hơn thế nữa, bên trong trong khuôn viên còn là thế giới cây xanh độc – lạ và đa dạng, phong phú cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Bên cạnh hoa sen - loại cây không thể thiếu của địa phương được mệnh danh là Đất Sen Hồng, còn có nhiều cây bản địa như bằng lăng, vú sữa... nơi đây còn được nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh gởi đến cây đặc hữu xứ mình như một cách chung tay tạo cho khuôn viên thêm lung linh sắc màu, thêm ấm áp của sự sẻ chia, chung sức, chung lòng, như: Tre Ngà Thanh Hóa, Mai vàng Cao Lãnh...
Tất cả như vun đắp nên cái nền xanh mượt mà của những tấm lòng tri ân cha anh đi trước, để làm bật nổi thêm cái thần thái của tượng đài nghệ thuật về sự kiện điểm tập kết chuyển quân lịch sử.
Nơi đây, 65 năm trước (ngày 29.10.1954) chuyến tàu cuối cùng chở đoàn quân tập kết ra Bắc trong sự kiện 100 ngày chuyển quân ra Bắc theo Hiệp định Genève, đã tiễn 13.508 cán bộ, chiến sĩ và con em miền Nam từ các tỉnh Mỹ-Tân-Gò, Long Châu Sa, Gia-Định-Ninh, Phân Liên Khu miền Đông và quân tình nguyện Cao Miên xuống tàu tập kết ra Bắc với tinh thần “Đi Vinh quang - Ở Anh dũng”.
Sau 2 năm thi công, công trình hoàn thành với kinh phí xây dựng gần 49 tỷ đồng, gồm các hạng mục tiêu biểu: Tượng đài, phù điêu, sân lễ, hồ nước, hệ thống cấp nước, chiếu sáng, bờ kè, hoa viên, cây xanh… Đây là công trình Tượng đài của điêu khắc gia Ngô Liêm được tỉnh lựa chọn từ nhiều đề án tham dự cuộc thi sáng tác tượng mẫu với chủ đề: “Con ra thưa với cụ Hồ; Việt Nam chung một ngọn cờ mà thôi”.
Trung tâm của công trình là hình tượng Người mẹ lưu luyến tiễn con đi tập kết (cao 6m) được chế tác bằng đá nguyên khối. Tượng đứng trên đài sen cách điệu (1,6m x 3m) cũng được chế tác bằng đá nguyên khối. Hai bên tượng là 2 bức phù điêu thể hiện hình dáng con tàu cách điệu ghi lại sự kiện 100 ngày tập kết ra Bắc.
Mỗi bức rộng 13m, cao 4m được chế tác bằng đá nguyên khối, có tổng khối lượng trên 480 tấn, ghi lại những hình ảnh tiêu biểu của từng sự kiện bằng nghệ thuật đường khối với những mảng vừa mang tính biểu trưng, vừa mang tính khắc họa chi tiết.
Nhưng tất cả đều có chung tiếng nói và hài hòa, đồng điệu của ngôn ngữ tạo hình.... Vì thế không có gì quá lời khi phát biểu tại lễ khánh thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Đoàn Tấn Bửu nhấn mạnh: “Với sự đầu tư có chiều sâu về nghệ thuật, cảnh quan, công trình không chỉ có ý nghĩa chính trị, lịch sử và nhânvăn, mà còn hứa hẹn là điểm đến tham quan mới của tỉnh Đồng Tháp”.
