Lăk là hồ tự nhiên có độ sâu lớn còn hơn cả Biển Hồ (tỉnh Gia Lai). Người M’Nông bản địa ở đây còn có cả một huyền thoại nói hồ sâu không đáy hoặc thông qua tận Biển Hồ.
Hồ Lăk rộng trên 5 km², được thông với con sông Krông Ana. Mặt hồ luôn xanh thắm, xung quanh hồ được bao bọc bởi những dãy núi cao nên mặt nước hồ luôn phẳng lặng và có các cánh rừng nguyên sinh rộng lớn với hệ động thực vật phong phú.
Theo hồi ức của người dân địa phương, những năm 1940, hồ Lăk vẫn còn rất hoang sơ, bao quanh hồ là rừng nguyên sinh ngút ngàn, thú dữ như cọp, beo, voi... nhiều vô kể.
Vào những đêm trăng sáng, thú rừng các loại cứ tràn ra mép hồ uống nước. Để rồi thú lớn rình bắt thú nhỏ, sấu lớn dưới hồ tranh thủ vật bò cắn trâu và hươu nai “tôm tép”, thợ săn trong buôn thì không cần đi đâu xa...
Cho đến những năm 1995, khi quy hoạch hồ Lắk và vùng rừng xung quanh hồ thành Khu rừng lịch sử văn hóa và môi trường với tổng diện tích 12.299ha, thì khảo sát của các chuyên gia sinh học lúc bấy giờ cho thấy, quanh hồ Lắk còn có đến 548 loài thực vật thuộc 118 họ, 61 loài thú, 132 loài chim, 43 loài lưỡng cư - bò sát, 43 loài cá, tôm, cua, ốc....
Đặc biệt hồ có rất nhiều cá sấu.Theo Sách đỏ Việt Nam, cá sấu ở "hồ thủy quái" là loài cá sấu Xiêm (Thái Lan) với chiều dài cơ thể đến 4m, thường sống ở những sông hồ lớn, đầm lầy nước ngọt, nơi nước lặng hoặc chảy chậm.
Đáng tiếc là đến giờ, những cánh rừng nguyên sinh ngút ngàn năm nào quanh hồ Lăk giờ chỉ là những khu đồi trọc. Mảng xanh duy nhất khả dĩ còn lại là khu rừng bao quanh biệt điện Bảo Đại nhưng cũng chỉ là rừng tạp, cây bụi. Hồ “thủy quái” gần như chẳng còn con “thủy quái” nào bởi bị đánh bắt kiểu tận diệt và môi trường bị hủy hoại.
Ngay cả cá thác lác hồ Lắk- một trong những món chả cá nức tiếng xưa nay cũng có người thì thầm với tôi là “mua từ nơi khác về chứ cá ở hồ Lắk, do một thời gian dài đánh bắt kiểu tận diệt nên giờ năm thì mười họa mới đánh bắt được một ít, nên chỉ để ăn chứ không bán ra ngoài”.
Nhưng dù có thế nào, thì hồ “thủy quái” mùa này, nhìn góc nào cũng đẹp như một bức tranh!
Chán chê ngắm cảnh, du khách có thể đi ngắm voi và tham gia dịch vụ cưỡi voi dạo quanh hồ Lăk.
Hiện ở Lắk hiện còn khoảng 20 cá thể voi nhà ở buôn Jun và M’liêng đang được đưa vào khai thác du lịch.
