Như mọi năm, Hội rằm tháng Ba huyện miền núi Minh Hóa diễn ra từ ngày 29.4-4.5 (tức từ ngày 10.3-15.3 âm lịch). “Thà rằng đau ốm mà nằm, không ai nỡ bỏ chợ rằm tháng Ba” - câu nói từ xa xưa đến nay để chỉ sự độc đáo, cuốn hút về Hội rằm tháng Ba tại huyện Minh Hóa.
Theo ông Đinh Xuân Đình - Chủ tịch Hội di sản văn hóa huyện Minh Hóa, Hội Rằm tháng ba ở Minh Hóa có gốc gác từ câu chuyện tương truyền về 2 anh em người làng Yên Đức, xã Yên Hóa (huyện Minh Hóa) đi tìm mật ong trên lèn Ông Ngoi.
Theo truyền thuyết, hai anh em lên đến đỉnh thì gặp một giếng nước trong vắt, bên cạnh có cây quýt rất nhiều quả, dưới tán cây có 12 hòn đá giống hình ông Bụt. Bên cạnh có bàn đá bằng phẳng và những quân cờ toàn bằng đá.
Hai anh em họ nghỉ ngơi, hái quýt ăn rồi trầm trồ về những cảnh vật xung quanh. Khi hai người xuống núi thì mang theo 1 hòn đá giống tượng Bụt, đến thác Cúi họ đặt tượng đá xuống để tắm. Kì lạ, lúc tắm xong, người anh đến lấy tượng đá thì không sao nhấc lên được. Một thời gian sau họ mới vác được một tượng về đến Hói Chàm và đặt ở đó. Từ đó đến nay dòng thác mà ba anh em nhà kia tắm và để tượng Bụt lại được gọi là thác Bụt.
“Cứ đến lễ Hội Rằm tháng Ba, người dân trong huyện và du khách thập phương lại đến Thác Bụt cúng Bụt để cầu tự, cầu tài, cầu lộc chuẩn bị cho một lễ hội Rằm mới” - ông Đinh Xuân Đình cho hay.
Tuần lễ Văn hóa – Thể thao – Du lịch và Hội Rằm tháng Ba Minh Hóa năm 2023 có các chuỗi hoạt động độc đáo, hấp dẫn như: Giải vô địch bóng chuyền huyện; các trò chơi dân gian như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, cờ thẻ, đánh đu, cà kheo; các hoạt động ẩm thực, quảng bá du lịch và thả diều; lễ dâng hương tại di tích lịch sử Thác Bụt, xã Yên Hoá; khai hội và chương trình nghệ thuật; hội chợ truyền thống Rằm tháng Ba Minh Hoá…
Ông Đinh Tiến Dũng – Phó Chủ tịch UBND huyện Minh Hóa, Trưởng BTC Hội Rằm tháng Ba chia sẻ, “năm nay, Hội Rằm tháng Ba ở Minh Hoá có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc sắc. Qui mô, bài bản với hàng loạt hoạt động văn hóa, văn nghệ, các môn thể thao, trò chơi dân gian thu hút rất đông người tham gia, đặc biệt chương trình nghệ thuật với nhiều tiết mục mang đậm bản sắc văn hoá của các dân tộc trên địa bàn huyện”.
Hội rằm tháng Ba Minh Hóa là dịp để đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện Minh Hóa giao lưu, gặp gỡ và tổ chức các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa và cũng là để huyện Minh Hóa quảng bá hình ảnh du lịch của địa phương đến du khác trong và ngoài nước.
Rằm tháng Ba còn là cơ hội để Minh Hóa quảng bá, phát triển thế mạnh về du lịch trên hành trình di sản miền Trung với nhiều danh thắng, ẩm thực địa phương, lịch sử, văn hóa, tâm linh: Thác Bụt, động Tú Làn, làng đá cổ Trung Hóa, hồ Yên Phú, thác Mơ, Khe Thui, Cổng Trời, Cha Lo...
