Riêng với Hội An, dịch COVID-19 đã cho thấy rõ nét thêm về các hình thái phát triển du lịch bền vững.
Tại Cù Lao Chàm, một trong những địa danh mới nổi, phát triển nóng về du lịch. Quần đảo gần bờ, sinh cảnh hoang sơ, là khu dự trữ sinh quyển thế giới nên đã thu rất hút khách du lịch không khác mấy so với phố cổ Hội An.
Để trở thành khu dự trữ sinh quyển thế giới là nhờ trong thời gian dài, chính quyền và nhân dân Hội An - đặc biệt là dân xã đảo Tân Hiệp (Cù Lao Chàm) đã làm rất tốt công tác bảo tồn nguyên vẹn giá trị hệ sinh thái rừng, biển. Giữ được sự đa dạng về loài và nguồn gen. Các loài quý hiếm được bảo tồn, nguồn lợi thủy sản bị suy kiệt vì hoạt động đánh bắt đã dần được phục hồi.
Nhưng điều quan trọng, là người Cù Lao Chàm, chính quyền Hội An đã xác định chọn chính giá trị bảo tồn thiên nhiên, môi trường, để biến khu sinh quyển này thành sản phẩm riêng có, độc đáo để phát triển du lịch. Người dân lấy chính cuộc sống, nếp sinh hoạt, ngành nghề biển của mình làm sản phẩm để phục vụ du khách. Bình thường, khách đông, dân đảo bội thu trên chính ngành nghề và quê hương của mình. Nhưng khi có biến cố, dịch dã như COVID-19 quét qua, Cù Lao Chàm không còn 1 bóng du khách - kể cả khách nội địa, nhưng người dân vẫn sống một cách an nhiên.
Ông Túc, chủ nhân khách sạn Sao Việt, Cù Lao Chàm cho biết hoàn toàn không đón khách du lịch từ nhiều tháng nay, thu nhập đương nhiên là giảm sút, nhưng không ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của gia đình. Thay vì đón khách, phụ gia đình làm các dịch vụ khác khi có khách lưu trú, thời gian dịch bệnh, ông Túc đi câu biển. Mỗi ngày được vài chục, đôi khi cả trăm ký cá biển. Cứ 2kg cá là làm được 1 kg chả với giá 180.000 - 200.000 đồng/kg. Như vậy thu nhập không thấp mấy so với ngày thường, khi chưa có dịch. Tất cả các hộ dân trên đảo đều vậy, khi không có khách, họ quay lại với nghề biển và sống tốt.
Tương tự, tại xã Cẩm Thanh, TP.Hội An - một vùng quê thuần nông và đánh bắt hải sản. Khi du lịch phát triển, vùng quê này cũng chuyển mình, gần 50% lao động đi làm du lịch dịch vụ, trong đó có hơn 1.200 ngư dân chuyển sang biểu diễn thuyền thúng phục vụ du khách khu vực rừng dừa Bảy Mẫu. Dịch COVID-19 ập đến, vắng du khách, người dân trở lại với nghề nông và vẫn sống tốt.
Ngành du lịch dịch vụ chiếm 75% tỷ trọng cơ cấu kinh tế của Hội An. Hai đợt dịch COVID-19 khiến hơn 11.000 lao động trong ngành du lịch bị ảnh hưởng, mất việc làm.
Hiện, thu nhập của đại bộ phận nhân dân ở Hội An dù trực tiếp hay gián tiếp đều liên quan đến du lịch. Tuy nhiên, nhờ làm tốt công tác quy hoạch, bảo tồn những giá trị văn hóa, giữ được các làng nghề, phát triển du lịch cộng đồng trên nền tảng truyền thống nên dịch COVID-19 xảy ra đã không "đánh gục" người dân Hội An. Thậm chí còn giúp nhận diện rõ hơn về hướng làm du lịch bền vững.
