Căn biệt thự cổ được xây dựng vào năm 1932 bởi ông Nguyễn Hữu Hào. Ông Nguyễn Hữu Hào đã tặng cho con gái là bà Nguyễn Hữu Thị Lan (sau lấy hiệu là Nam Phương Hoàng hậu) làm của hồi môn đi lấy chồng nên dinh thự được đổi tên thành Cung Nam Phương Hoàng hậu.
Trải qua gần 100 năm, căn biệt thự có lúc bị bỏ hoang nhưng giờ đây là điểm đến của rất nhiều du khách khi đến Đà Lạt. Đến với nơi này, du khách có dịp chiêm ngưỡng và phần nào hình dung về cuộc sống của bà Hoàng hậu cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam.
Từ ngoài cổng, con đường uốn lượn chạy vòng quanh đồi thông tiếp nối những bậc tam cấp lát đá đi lên, tạo cho ngôi biệt thự dáng vẻ vừa thơ mộng vừa uy nghiêm. Biệt thự có 3 tầng, diện tích sử dụng khoảng 500m2, nằm trên một ngọn đồi cao
Tầng 1 gồm có phòng chờ, phòng tiếp khách, phòng mời cơm với các nhóm bạn bè ít người của Nam Phương Hoàng hậu.
Hiện nay, các phòng ở tầng 1 được Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng lưu giữ và trưng bày các hiện vật, đồ dùng hàng ngày được Nam Phương Hoàng hậu cùng gia đình sử dụng khi có thời gian lưu trú vài tháng vào năm 1946 trước khi bà sang Pháp năm 1947.
Tầng 2 là nơi ở chính của Nam Phương Hoàng hậu và gia đình. Ngay phía bên tay trái khi bước lên tầng 2 là phòng ở cho khách của Nam Phương Hoàng hậu.
Tầng 3 trước đây là nơi để tổ chức yến tiệc nhưng hiện tại đã được thay đổi công năng bằng việc trưng bày tất cả vật dụng đã được gia đình Nam Phương Hoàng hậu sử dụng ở thế kỷ trước.
Từng là nơi sinh sống của các hoàng tử và công chúa Việt Nam, mỗi khu vực và phòng ngủ đều được trang trí nội thất sang trọng, vương giả.
Hầu hết các đồ dùng của gia đình hoàng gia vẫn còn được duy trì trạng thái tốt, bền bỉ dù đã trải qua một thời gian dài. Đặc biệt, bộ triều phục của Hoàng hậu vẫn được giữ nguyên vẹn và trưng bày trong phòng ngủ.
Bên cạnh các vật dụng đời sống, du khách còn có cơ hội chiêm ngưỡng những vật phẩm quý giá như gốm sứ, tượng ngọc được trưng bày trong dinh thự. Dinh thự được bố trí rất nhiều cửa sổ và ban công, đảm bảo có ánh sáng tự nhiên ở khắp nơi.
Chị Mai Anh - du khách từ TP Nha Trang, đến tham quan Cung Nam Phương Hoàng hậu cho biết: "Khám phá Cung Nam Phương Hoàng hậu cũng mang lại cho tôi cái nhìn sâu sắc về lịch sử.
Với các hiện vật, tranh ảnh trưng bày và kiến trúc cổ xưa, tôi có được một cái nhìn rõ hơn về sự hiện diện, gắn bó của hoàng tộc triều Nguyễn và Đà Lạt".
