Đền Ông Hoàng Mười đã tồn tại hơn 400 năm, thuộc địa phận làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, cách trung tâm thành phố Vinh khoảng 7km. Đền thờ chính Quan Hoàng Mười cùng các vị Phúc Thần như Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Tứ phủ, Song Đồng Ngọc Nữ, Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung...
Tích xưa kể rằng ông Hoàng Mười là một vị thần xuống nhân gian giúp đời. Người dân xứ Nghệ còn lưu truyền những câu chuyện liên quan đến sự đóng góp của ông tới một số nhân vật có thật trong lịch sử.
Trong khi đó, các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Việt Nam cho rằng ông Hoàng Mười là một nhân vật có thật trong lịch sửu, được cộng đồng, nhân dân thần thánh hóa. Thực chất, đây có thể được xem như một vị anh hùng dân tộc được người xứ Nghệ tôn thờ.
Theo đó, sử sách cho rằng ông là Lê Khôi - một vị tướng tài dưới thời Lê Lợi. Trong khi, một số dị bản khác cho rằng ông là Nguyễn Xí - vị tướng của vua Lê Thái Tổ được giao trấn giữ vùng Nghệ Tĩnh.
Đền Ông Hoàng Mười có kiến trúc độc đáo, với mái ngói được chạm trổ hình rồng, gồm ba tòa điện: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện. Vật liệu xây dựng đền đều làm bằng gỗ được sơn son, có hoạ tiết long, lân, quy, phụng...
Hàng năm, đền Ông Hoàng Mười thường tổ chức lễ hội vào dịp tháng 9,10 âm lịch, thu hút du khách thập phương. Lễ hội gồm có phần lễ và phần hội, với nhiều hoạt động như lễ khai quang, lễ rước bài vị, đạo sắc từ làng Xuân Am về đền, lễ yết cáo, lễ đại tế, trò chơi nhảy bao bố, kéo co, chọi gà, giao lưu văn nghệ...
Đặc biệt, tối mùng 9 vào khoảng 22h, trước cửa đền trên sông Cồn Mộc sẽ diễn ra lễ thả đèn hoa đăng. Đây là hoạt động thu hút rất nhiều người dân và du khách tham gia, cầu nguyện những điều tốt đẹp, bình an cho bản thân, gia đình và những người thân.
