Tết cổ truyền của người H'mong Sơn La vào đầu tháng chạp

Đầu tháng Chạp Âm Lịch, tại các xã vùng cao của Sơn La, người Mông đã nhộn nhịp không khí đón Xuân. Từ ngày 25 Tết, các gia đình bắt đầu mổ lợn để làm lễ tạ ơn tổ tiên, trời đất đã phù hộ cho dân bản có sức khỏe tốt, mùa màng bội thu và mọi điều may mắn: một phần để dâng cúng, một phần đem sấy treo gác bếp, thịt mỡ ngâm muối làm thực phẩm giữ được lâu, một phần mời anh em họ hàng đến ăn mừng cùng gia đình.

Ngoài ra trong mâm cúng không thể thiếu bánh dày (tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời, là vũ trụ, là nguồn gốc sinh ra con người và muôn loài trên trái đất) được làm từ gạo nếp nương. Bánh dày còn được dùng làm quà biếu nhau trong dịp đầu năm mới. 

Tối 29/11 Âm lịch, thời khắc giao thừa chuẩn bị đến cũng là lúc khắp Bản Co Mạ, xã Co Mạ, huyện Thuận Châu, các hộ dân tộc Mông trong bản nhà nào nhà nấy đều quây quần bên mâm cơm gia đình để cùng nhau đón năm mới 2022. Khắp bản đâu đâu cũng rộn rã tiếng cười, tiếng nói cùng những lời chúc sức khỏe, bình an và chúc cho mùa màng tươi tốt.

Tết cổ truyền của đồng bào Mông còn lưu giữ nhiều tập tục, lễ nghi thể hiện văn hóa truyền thống độc đáo khác như hương thắp được đồng bào làm từ loại cây rừng có tên là “lộng xeng”. Dùng giấy dó được làm từ cây giang bánh tẻ, để trang trí nhà cửa, dán lên bàn thờ, làm tiền âm phủ đốt trong nghi lễ...

Cuộc sống vật chất ngày càng được nâng lên, đời sống tinh thần của đồng bào Mông vùng cao ở Sơn La cũng rất phong phú. Bởi vậy, trong những ngày Tết cũng diễn ra nhiều hoạt động vui chơi, như múa khèn, thổi sáo, đàn môi, hát ống, ném pa pao, tu lu, cầu lông gà... các chàng trai, cô gái Mông mặc những bộ quần áo mới đầy màu sắc, đi chơi, giao lưu, trai gái được tự do tìm hiểu nhau, tạo sự gắn kết và thống nhất trong cộng đồng.