Về làng Chuông xem nghệ nhân Thủ đô làm nón lá

Đến với làng Chuông, không khó để bắt gặp những hình ảnh những cụ bà răng đen nhai trầu ngồi làm nón lá. Người làng Chuông vừa làm nón vừa chuyện trò rôm rả bên chén nước chè xanh thật mộc mạc và giản dị.

Theo người dân làng Chuông, để làm một chiếc nón, đầu tiên cần một khung nón. Nón lá ở làng Chuông có 16 vòng, khuôn tám gọng. Người thợ xếp các vòng nón có kích cỡ khác nhau vào khung gỗ từ chóp nón trở xuống theo thứ tự từ bé đến lớn.

Các vòng con bằng tre đều được uốn tròn và buộc bằng sợi cước.

Sau đó đặt một lớp lá lụi, một lớp mo cau, rồi lại một lớp lá lụi. Trong quá trình đặt các lớp lá này cần cố định nón bằng cách buộc chéo những sợi dây dù.

Sau đó là khâu và đan sợi. Để có nguyên liệu cho một chiếc nón, người ta phải chọn lá búp trắng của cây cọ mua từ Phú Thọ, lá nội mua từ Hà Tĩnh, vòng nón bằng mây tre cũng phải mua từ những nơi khác...

Giai đoạn khâu nón là phần quan trọng nhất. Để làm nên một chiếc nón bền, đẹp người khâu nón phải có một đôi tay khéo léo, chuẩn từng mũi khâu, giúp không rách lá và giữ cho chiếc nón được phẳng không tạo nên nếp nhăn hoặc lồi lõm.

Bà Phạm Thị Thuần - người làm nón tại làng Chuông cho biết: "Sinh ra và lớn lên từ nghề làm nón, biết làm nón từ khi 7-8 tuổi đến nay vẫn rất yêu nghề này. Làm nón đòi hỏi sự tỉ mỉ và nhẫn nại, với một chiếc nón đẹp phải mất từ 4-6 tiếng để hoàn thiện các khâu, thu nhập từ 50.000-100.000 đồng/ngày".

Để có nguyên liệu cho một chiếc nón, người ta phải chọn lá búp trắng của cây cọ mua từ Phú Thọ, lá nội mua từ Hà Tĩnh, vòng nón bằng mây tre cũng phải mua từ những nơi khác...

Chia sẻ với PV Báo Lao Động, nghệ nhân làm nón Lưu Thị Huệ cho biết thị trường ngày càng phát triển nhu cầu sử dụng nón cũng ít hơn. "Một chiếc nón xấu nhất bán ra thị trường chỉ có 20.000 đồng, còn những chiếc nón đẹp có giá từ 200.000 đến hàng triệu đồng nhưng làm hoàn toàn bằng thủ công nên hầu như không thể cạnh tranh với thị trường. Để có thể duy trì người dân làng Chuông đã không ngừng thay đổi mẫu mã, nón lá hiện nay chủ yếu sản xuất để phục vụ khách du lịch do nhu cầu trong nước đã không còn cao như trước".

Làm nón là nghề thủ công, qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn, tốn nhiều công sức, nhưng thu nhập của người làm lại không cao. Chính vì vậy, số hộ gia đình còn trụ lại với nghề làm nón ngày càng ít. Thêm vào đó, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, khiến nhiều cơ sở làm nón lao đao.