Thôn Điền Trang, xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa có khoảng 20 hộ gia đình làm bánh nổ thủ công truyền thống. Để làm ra một đòn bánh nổ thơm ngon, đạt chất lượng, người làm phải bỏ ra rất nhiều thời gian và cần sự tỉ mỉ cùng đôi bàn tay khéo léo mới tạo ra một đòn bánh nổ thơm ngon.
Bà Lê Thị Hồng (82 tuổi) ở thôn Điền Trang cho biết, nghề làm bánh nổ xuất phát từ đời sống của ông cha xưa. Ngày ấy, cuộc sống gian khổ, thuở đầu bánh được làm gạo "mót", tức là những hạt lúa còn sót ngoài đồng sau khi thu hoạch được mót về, giã ra lấy gạo làm bánh. Ngày nay khi đời sống kinh tế của người dân ngày càng cao, các cơ sở làm bánh mới dùng nếp ngự Sa Huỳnh ở thị xã Đức Phổ để làm bánh nổ.
Anh Nguyễn Hữu Phong ở thôn Điền Trang bộc bạch, nếp ngự được dùng bánh phải được phơi thật khô, khi rang sẽ hạt nổ càng giòn, bung càng đẹp. Nếp được rang trên bếp than hồng. Khi đủ độ nóng, vỏ trấu sẽ tự bung ra ngoài, chỉ còn lại những bống nếp trắng ngần, thơm ngát. Sau đó, người ta cho thêm nước đường thắng trộn với gừng, mè, vani quế. Hoà quyện từ nhiều nguyên liệu, bánh có mùi thơm lừng.
Những năm gần đây, nghề làm bánh nổ ứng dụng kỹ thuật hiện đại hơn. thay vì rang nếp bằng củi than, người ta rang bằng lò điện, công việc đóng bánh cũng bằng máy móc, tăng sản lượng lên gấp chục lần. Thế nhưng, nhiều gia đình vẫn giữ cách làm truyền thống.
Ông Đinh Duy Nam ở Điền Trang bày tỏ: “Làm nghề này phải rất kiên nhẫn, chịu khó, từng cái một. Vì nó là sự kết tinh của nhiều nguyên liệu, mà để nó hòa nguyện vào nhau tạo thành một khối vuông, lực cầm búa phải đủ khỏe và nhịp nhàng, đòn bánh ra khuôn đủ đẹp, thơm ngon thì mới bán được. Mỗi ngày đi đóng bánh thuê như vậy cũng kiếm được 500.000 đồng”.
Trước kia, bánh nổ ở Quảng Ngãi là quà đãi khách ngày Tết. Trên bàn thờ gia tiên ba ngày Tết cũng không thể thiếu món bánh này. Quà quê gửi đi muôn nơi của người Quảng, bên cạnh mạch nha, đường phổi, bao giờ cũng có một bánh nổ giòn thơm nghĩa tình. Ngày nay, dù có hàng trăm loại bánh ngon lạ, bánh nổ vẫn luôn được người dân trân quý như một sản vật đậm đà hương vị quê hương.
Trong dịp Tết, bình quân mỗi hộ làm nghề bánh nổ truyền thống ở Điền Trang làm từ 2- 3 tấn nếp, gia đình nào làm nhiều từ 3 tấn trở lên. Mỗi bì bánh nổ có giá từ 10.000 đến 20.000 đồng.
Ông Nguyễn Đình Vinh - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Trung cho biết, để tăng thu nhập cho người dân làm bánh nổ truyền thống, hiện nay địa phương định hướng xây dựng bánh nổ trở thành sản phẩm OCOP, xuất đi khắp các tỉnh, thành cả nước.
