Ngày 11.3, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện đoạn clip được cho là một hướng dẫn viên du lịch đang giới thiệu cho du khách tham quan Đại Nội Huế. Theo đó, nam thanh niên cho rằng, miền Trung và miền Nam người ta không thờ chuối già hương (loại trái dài) mà chỉ thờ chuối sứ (loại trái ngắn). Đi cùng với đó là những lời giải thích không có căn cứ, với những ngôn từ nhạy cảm, ảnh hưởng đến các bậc tiền nhân.
Sau khi đoạn clip được đăng tải lên mạng xã hội, rất nhiều người đã bày tỏ sự bức xúc . Nhiều người cho rằng, những thông tin mà người này nói khi hướng dẫn du khách tham quan Đại Nội Huế là thiếu căn cứ lịch sử, xuyên tạc và xúc phạm.
Ông Nguyễn Văn Phúc - Giám đốc Sở Du lịch Thừa Thiên Huế cho biết, câu chuyện hướng dẫn viên này nói với khách trong clip là giả sử về hậu cung triều Nguyễn. Chuyện hậu cung là chuyện tế nhị, mang tính ngoa truyền không phải là chính sử, nên khi thuyết minh phải cẩn thận, nêu rõ nguồn gốc câu chuyện và không nên gán ghép tên 1 nhân vật lịch sử nào.
"Đây là kinh nghiệm mà các hướng dẫn viên cần lưu ý. Rất khó giám sát hết, lần này cũng là dịp để nhắc nhở, chấn chỉnh một số hướng dẫn viên phát ngôn tùy hứng. Sở sẽ nhắc nhở chấn chỉnh cách thức và bối cảnh khi thuyết minh của bạn hướng dẫn viên đó để bạn điều chỉnh. Mong bạn ấy sẽ khắc phục để tiếp tục công việc của mình...", ông Phúc nói.
Trao đổi với Lao Động về vấn đề này, TS. Trần Đình Hằng - Phân viện Trưởng Phân viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại Huế cho rằng, một thái độ nhã nhặn, khiêm cung đúng như tinh thần Huế sẽ giúp hướng dẫn viên chắt lọc, ứng xử hài hòa, phù hợp, luôn làm chủ tình huống, tránh xu hướng cực đoan, thô thiển, thiếu căn cứ, dù họ đã có đọc sách.
Vấn đề không kém phần quan trọng ở đây là sách báo - dữ liệu tham khảo cần đảm bảo tính chính thống của các nguồn sử liệu và nghiên cứu. Còn những thông tin có tính dã sử, truyền thuyết hay truyền khẩu, giai thoại dân gian..., cũng cần được nói rõ, như một kênh tham khảo thứ cấp nếu thấy cần thiết khi người nghe quan tâm.
Ở đây, cần thông cảm cho hướng dẫn viên “nhiệt tình thái quá” khi cụ thể hóa câu chuyện trong những nhân vật, thời điểm, sự việc cụ thể, với ngôn ngữ quá bình dân khi đề cập đến một tiểu tiết còn mờ ảo trong di sản truyền thống, vốn không phải là câu chuyện chính mang tính hồn cốt của di sản.
Cho nên, ngành giáo dục đào tạo, ngành văn hóa du lịch ngoài việc hoàn thiện chương trình - giáo trình đào tạo, cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu căn bản, quan trọng cho hướng dẫn viên để rồi ai quan tâm, cứ theo hệ thống danh mục tài liệu tham khảo để tìm hiểu, “luyện công” cả về tri thức lẫn kỹ năng, cho công việc được tốt hơn, hiệu quả hơn.
