Không chỉ là thủ phủ của những loại chè thơm ngon, Thái Nguyên còn được biết đến với các món ăn đặc sản đậm chất vùng quê Bắc Bộ mà không phải ai cũng biết.
Bánh chưng Bờ Đậu
Làng nghề bánh chưng Bờ Đậu thuộc xã Cổ Lũng (huyện Phú Lương), cách trung tâm TP. Thái Nguyên chừng 10km. Để cho ra một chiếc bánh chưng Bờ Đầu nức tiếng gần xa, những người dân tại Cổ Lũng phải dày công, tuyển chọn những hạt gạo nếp Vải thơm ngon, đặc sản từ vùng Ôn Lương. Lá dong làm bánh chủ yếu lấy từ vùng rừng núi Na Rì (Bắc Kạn). Lạt buộc bánh phải là thứ lạt chẻ bằng giang bánh tẻ.
Đỗ xanh làm nhân bánh cũng là loại đỗ quê bên trong màu vàng và vỏ phải mỏng, hạt đều tăm tắp. Khi ăn sẽ cảm nhận hương thơm đặc trưng xen lẫn giữa bùi bùi của đỗ, ngậy ngậy của thịt ba chỉ.
Từ những công thức đặc biệt đó, cùng với sự tỉ mẩn của những "nghệ nhân" tạo cho bánh chưng Bờ Đậu một hương vị riêng biệt. Hơn 60 năm qua, bánh chưng Bờ Đậu trở thành sản vật, gây thương nhớ cho biết bao du khách xa gần, nhất là vào dịp cận Tết.
Bánh ngải
Bánh ngải là món ăn đặc sản của dân tộc Tày ở Thái Nguyên. Bánh có màu xanh, hình thù và cách làm gần giống với bánh dày.
Cái hay của bánh ngải là sự kết hợp giữa gạo nếp với cây ngải cứu để tạo ra một loại bánh vừa thơm ngon, lại có khả năng chữa được nhiều bệnh. Làm bánh Ngải không khó nhưng đòi hỏi lắm công phu. Từ khâu chọn gạo, chọn đường, chọn ngải, đến khâu ra bánh.
Bánh ngải kén gạo, không phải bất kỳ loại gạo nào cũng làm được bánh. Muốn bánh thơm, dẻo phải chọn lúa nếp nương và không được lẫn gạo tẻ. Tuy được làm từ gạo nếp nhưng rất dễ ăn, không ngấy. Bánh có mùi thơm, dẻo của gạo nếp, vị của lá ngải, vị ngọt của đường và mùi thơm lừng của hạt kê hòa quyện vào nhau.
Nem chua Đại Từ
Với sự nổi tiếng của mình, nem chua Đại Từ đã đi khắp Bắc Nam như một thứ đặc sản hấp dẫn du khách của mảnh đất Thái Nguyên. Ghé bất cứ khu chợ nào ở huyện Đại Từ, du khách đều sẽ bắt gặp những sạp hàng bày bán nem chua. Từ lâu đời nay, món ăn này đã trở thành đặc sản níu chân du khách khi đến với xứ trà.
Nem chua Đại Từ khác những nơi khác từ nguyên liệu cho đến hương vị. Nem chua phải làm từ thịt mông thái sợi bằng tay, không được đem xay nhỏ như những nơi khác. Khi thưởng thức nem chua sẽ cảm nhận được vị chát nhẹ của lá ổi hòa quyện trong cái mềm ngọt, chua nhẹ của thịt, hương thơm của mùi lá chuối nướng vùi trong than củi…
Chè Tân Cương
Thái Nguyên là vùng đất nổi tiếng với các loại trà thơm ngon. Khi nhắc đến trà Thái Nguyên, không thể không kể tới vùng đất Tân Cương. Chè Tân Cương khi pha có màu vàng tươi và mùi thơm thì rất đặc trưng. Đặc biệt, vị chát vừa phải khiến người thưởng thức bị cuốn hút và say mê.
Bao đời nay, miền đất Tân Cương là nơi hội tụ của những loại chè đặc sản nổi tiếng như Nõn Tôm, chè Móc Câu hay chè Đinh Ngọc. Dù có quy mô lớn, thế nhưng chè Tân Cương chủ yếu vẫn được chế biến theo phương pháp thủ công. Đây là điều đặc biệt tạo nên vị thơm ngon, thương hiệu chè Tân Cương.
Tương nếp Úc Kỳ
Tương nếp Úc Kỳ có xuất xứ từ huyện Phú Bình. Đây là món ăn được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác với cách chế biến rất công phu.
Tương Úc Kỳ làm đúng cách có màu vàng sậm, sóng sánh, nhuyễn đặc. Đặc biệt, mùi thơm của nếp và đỗ tương chính là điểm nhấn tạo nên thương hiệu tương Úc Kỳ. Ngoài để làm gia vị chấm, tương Úc Kỳ còn dùng để chế biến các món kho, hấp.
