Cũng như “Triều đình Huế” (la Cour de Hué), bộ tranh “Đại lễ phục triều đình Huế” được nghệ nhân Nguyễn Văn Nhân thực hiện cách đây 124 năm. Và cũng đã trên 115 năm bộ tranh này bị thất lạc ở nước ngoài không rõ lý do.
Mới đây, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn ở TPHCM may mắn đã có được đĩa CD-Rom toàn bộ tập tranh dưới tên gọi "Đại lễ phục Việt Nam thời Nguyễn".
Theo nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn, toàn bộ trang phục được miêu tả qua 54 bức tranh là một lát cắt có tính lịch sử về trang phục triều Nguyễn.
Vì lẽ đó, bộ tranh của Nguyễn Văn Nhân được đánh giá là có những giá trị về hội họa và trở thành một loại tài liệu quan trọng để phục vụ nghiên cứu về trang phục cung đình Nguyễn, đặc biệt vào thời kỳ cận đại.
Đáng tiếc là cho đến nay, giới nghiên cứu vẫn chưa biết vì sao bộ tranh quý trên lại lưu lạc ra ngoài và hiện đang thuộc sở hữu của nhà sưu tập nào?
Trước đó vào năm 2011, bộ tranh từng xuất hiện và được rao bán với giá 35.000 USD, song Việt Nam đã để vuột mất cơ hội. Và bây giờ, thông tin về người thủ đắc bộ tranh quý này vẫn là một bí ẩn.
Nguyễn Văn Nhân là người ở phường Kim Liên, tổng Kim Liên, huyện Vĩnh Thuận, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Nội. Ông sinh khoảng 1840, là nghệ nhân truyền thần và trang trí, làm chức Kí lục (có thể là chuyên viên chuyên trách nghề vẽ) tại Tòa khâm sứ Trung kỳ cho đến lúc hồi hưu vào năm 1900 (khoảng 60 tuổi).
Sau đó ông tiếp tục cộng tác với học giả L. Cadière trong vai trò người khởi xướng ý tưởng và được giao nhiệm vụ phụ trách phần đồ họa chuyên đề l’Art à Hué cho tập san Hội những người bạn Cố đô Huế (Bulletin des Amis du Vieux Hué – BAVH) do L. Cadière điều phối. Nguyễn Văn Nhân qua đời trước khi tuyển tập đồ họa này được xuất bản, năm 1919.
Nguyễn Văn Nhân có thể được xem là nghệ nhân thuộc thế hệ đầu tiên tiếp xúc với nghệ thuật phương Tây một cách tự phát bằng ý thức tự học thông qua môi trường công vụ đặc thù.
Và là người đầu tiên ứng dụng các kỹ thuật tạo hình phương Tây kết hợp với truyền thống vẽ truyền thần bản địa, và bước đầu đạt được những thành tựu đáng trân trọng qua các tác phẩm hiện đang được lưu giữ.
Tác phẩm chính: chân dung thiền sư Linh Cơ, thiền sư Phước Chỉ, chân dung Phạm Phú Thứ, bộ tranh Triều đình Huế (la Cour de Hué), bộ tranh Đại lễ phục triều đình An Nam (Grande Tenue de la Cour d’Annam ) gồm 54 bức…
Các tác phẩm này hiện đang được tiếp tục khảo sát, nghiên cứu để minh định các vấn đề liên quan.
