Với bốn chữ “đồng tâm nhất trí” này, thực tế nhiều người dùng, do phát âm không chuẩn, thường nói thành “đồng tâm nhất chí”. Với ký tự ghi âm latin hóa của chữ quốc ngữ, “chí” và “trí” chỉ phân biệt khác nhau ở âm tiết “ch” và “tr”, đa phần người dùng không chú ý sự sai biệt này. Song đối với ngôn ngữ tiếng Việt truyền thống, hai chữ này có sự khác biệt rất rõ ràng.
Chữ chí trong tiếng Việt, phổ biến nhất có hai nghĩa. Thứ nhất là chữ chí (志) gồm bộ sĩ (士, học trò, người trí thức) phía trên và bộ tâm (心, trái tim, tấm lòng) ở dưới, hàm nghĩa tấm lòng của người kẻ sĩ, đó chính là chí hướng, ý chí. Thứ hai là chữ chí (至) gồm chữ nhất (一, số một), bộ khư (厶, riêng tư) diễn tả “điểm đánh dấu”, bộ thổ (土, mặt đất), nghĩa là đi đến (chỗ được đánh dấu).
Chữ trí trong tiếng Việt, lại phổ biến có ba nghĩa. Thứ nhất là trí (智, trí tuệ) gồm chữ tri (知, hiểu biết) và bộ viết (曰, lời nói), nghĩa là lời nói có hiểu biết, nói ra lời có hiểu biết. Thứ hai là trí (置, vị trí) gồm bộ mục (目, con mắt, nhìn) và chữ trực (直, thẳng tới), nghĩa là đặt đúng chỗ cần thấy, tức đúng vị trí. Thứ ba là trí (致, suy đến cùng) gồm chữ chí (至, đi đến) và bộ phốc (攵, vỗ tay) thể hiện nghĩa đi đến điểm cuối cùng (vỗ tay dừng lại).
Bởi những sai biệt này, nhiều người không nắm rõ các nghĩa chữ, dễ dàng hiểu lầm “nhất trí” với chữ trí tuệ, nghĩa là thống nhất về hiểu biết, ý kiến thống nhất với nhau; hoặc “nhất chí” với chữ chí là chí hướng, nghĩa là thống nhất ý chí với nhau. Có người còn hiểu “nhất chí” với chữ chí là cùng đi đến, tức đi đến chỗ đồng thuận với nhau; mà không phân biệt được chữ trí mới thực sự là từ dùng đúng của từ này.
Nhất trí, chính là thống nhất sau khi suy xét đến điểm cuối cùng. Bốn chữ "đồng tâm nhất trí" theo đó, có nghĩa là đồng lòng đi đến một điểm chung cuối cùng.
Từ ý nghĩa này, có thể thấy rõ, tinh thần hợp tác chung tay của cả nước, của mọi thành phần trong xã hội, hướng về Đà Nẵng và những địa phương có dấu hiệu và nguy cơ dịch bệnh lây lan vào những ngày này, là sự đồng lòng cao độ, tinh thần quyết tâm đối đầu với nguy cơ dịch bệnh, sẻ chia gian khó bên nhau. Đó chính là tinh thần đồng tâm nhất trí, sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc, động lực để mỗi người chúng ta tin tưởng sẽ chiến thắng!
