Đến với xã Phong Phú, huyện Tân Lạc,tỉnh Hòa Bình, cái tên “Xóm du lịch” là cách mà du khách tham quan vẫn dùng khi nói đến xóm Ải, một trong điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng nhất ở xứ Mường Bi, nơi lưa giữ nét văn hóa cổ truyền đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường.
Cách thành phố Hòa Bình khoảng 33 kmvà cách Thủ đô Hà Nội khoảng 100 km và từ Quốc lộ 6 rẽ vào khoảng 300m.du khách sẽ đến với xóm Ải. Đây là làng Mường cổ. Cách đây không lâu, xóm Ải nói riêng và các xóm, bản vùng cao ở xứ Mường Bi nói chung thường được biết đến với cái khó, cái nghèo, núi non heo hút.Tuy nhiên, đến nay đời sống người dân bản địa ở xóm Ải đã không ngừng khởi sắc.
Xóm Ải hiện có trên 80 nóc nhà sàn nằm ven các sườn đồi trong thung lũng Mường Bi rộng lớn và có 85 hộ đồng bào dân tộc Mường sinh sống với hầu hết những nhà trong xóm đều là những ngôi nhà sàn cổ.
Đến với xóm Ải, du khách sẽ thực sự cảm thấy ấm áp như ở nhà khi được thăm quan và ở tại các nhà sàn cổ truyền thống trong bản, được đón tiếp bởi người dân địa phương chất phác, nhiệt tình, thân thiện, mến khách.
Cùng với người dân, du khách sẽ được tham gia các công việc thường ngày như làm ruộng, trồng rau, trồng rừng, đánh bắt cá, chăn nuôi, học cách làm rượu cần và nấu các món ăn dân tộc đặc trưng, làm các sản phẩm hàng thủ công truyền thống, đồ lưu niệm từ các nguyên liệu sẵn có mây, tre, luồng, dệt thổ cẩm truyền thống...
Người dân ở đây hàng năm vẫn lưu giữ được nếp sinh hoạt truyền thống với bếp lửa, trang phục dân tộc và nhiều dụng cụ lao động sản xuất cổ như: Khung dệt, cối xay lúa, cối giã gạo, cung, nỏ, cuốc làm ruộng, nương rẫy...Đó cũng chính là hướng phát triển du lịch cộng đồng thu hút đông đảo du khách đến với xóm Ải trong thời gian hiện tại và tương lai.
Đặc biệt tại đây có khoảng chục hộ gia đình làm dịch vụ du lịch Homestay tại Mường Ải, họ phát triển du lịch đúng với con đường giữ nguyên bản sắc văn hóa của người Mường cổ. Ngoài nghỉ ngơi ở nhà sàn người Mường, du khách còn được thưởng thức cán món ăn cổ của người Mường nơi đây.
Với những giá trị văn hóa độc đáo, năm 2008, xóm Ải được Bộ VH -TT&DL công nhận là làng truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người và là xóm đại diện dân tộc Mường xây dựng 20 làng truyền thống của cả nước. Năm 2014, UBND tỉnh Hòa Bình đã công nhận điểm du lịch cộng đồng xóm Ải.
