Bởi thế, khi Nguyễn Mạnh Duy – một phượt thủ hãy còn trẻ - người mê đắm sa đà với văn hóa Hymalaya bảo nên đi “spa não bộ” bằng trị liệu chuông xoay Tây Tạng, thì đầu giờ chiều ngày cuối tháng Tư Sài Gòn nóng gần 40 độ, tôi vẫn gắng tùm hụp mũ kính khẩu trang áo khoác giày chống nắng nóng, lọ mọ tới “OmHealing” thuộc một không gian văn hóa Hymalaya giữa Sài Gòn.
Đi với nỗi hoài nghi, có đúng là sau những thiền, yoga, trị liệu chuông xoay quả thật cũng có tác dụng, ít ra là xả stress?
Dùng “sóng chuông” dò… khí chất, bắt bệnh
Chật đến độ gần như không còn chỗ đặt bàn chân, căn phòng đầy ắp, lạ thật, chỉ mấy chục toàn là người trẻ phục trang tươm tất lịch sự, mặt ai nom vẻ ngoài hầu như cũng vẻ nhẹ nhõm, và hay nhất là không thấy ai… béo bụng, ngồi xếp bằng chăm chú lắng nghe, ghi chép từng lời của một người đàn ông trung niên người Nepal mà Nguyễn Mạnh Duy trân trọng gọi là Thầy (Master) Santa Ratna Shakya.
Nhưng mà tôi vẫn lập tức băn khoăn: Nhiều người trẻ đến vì tò mò hay cũng đang mắc “bệnh thời đại chung” là trầm cảm (stress) cần học cách giải tỏa?
Sau hơn một tiếng tạm gọi là giới thiệu, hỏi đáp cơ bản lý thuyết về trị liệu chuông xoay là giờ thực nghiệm.
Một cái chuông đồng khum khum như cái bình bát, trong mắt tôi, ước lượng, to nặng như cái chậu đồng ngày xưa ở nhà quê, thế mà ông Santa để lên một bàn tay cứ gọn hơ.
Cung kính chào người tham dự (thôi cứ tạm gọi học viên - người bệnh, người thí nghiệm) là một cô gái mặt hoa da phấn ngồi thế kiết già, ông Santa, thôi cứ tạm dùng cụm từ mô tả là “đấm một phát” rất nhẹ và duyên dáng vào thành chuông.
Âm thanh lập tức lan tỏa khắp phòng. Âm âm, u u. Tiếng vọng thật sâu. Người thính tai nhạy cảm chắc chắn sẽ nhận, và lắng được những thanh âm. Ai mà có trí tưởng tượng phong phú hơn, có thể cảm nhận sóng âm thực sự đi chậm chậm vào cơ thể mình.
Ba lần “đấm” chuông, đưa chuông chậm chậm rà theo chiều dọc cơ thể (theo lời dịch Duy là tác động vào 7 luân xa) bắt đầu từ đỉnh đầu - huyệt bách hội - xong, rất chậm rãi ông Santa vòng chuông qua hai tai trái, phải của cô gái.
Những thanh âm u u vẫn đầy ắp căn phòng. Cô gái vẻ ngoài tươi xinh thế, nhưng đầu lại chất chứa nhiều việc căng thẳng lo nghĩ. “Cô phải uống nước nhiều, phải nghỉ ngơi đi thôi” - lời khuyên nghe rất đơn giản mà cơ bản từ ông Santa.
Đến lượt cô gái thứ hai, chu trình chuông cũng vậy. “Hào quang sáng. Sức khỏe tốt”, ông Santa nói với cô gái.
Đến lượt anh chàng người Bỉ đang sống ở Đà Nẵng, nghe tin Thầy Santa Ratna Shakya qua Việt Nam, mua vé bay ngay vào Sài Gòn để gặp, hỏi han về trị liệu chuông xoay.
“Thả lỏng người trôi lượn theo tiếng chuông, phiêu lắm. Dễ chịu lắm, nhẹ nhõm lắm”. Anh chàng hớn hở, tươi tắn chia sẻ sau “màn” dùng âm chuông dò khí chất, định bệnh của ông Santa.
Còn tôi, vốn hay đa nghi, một cách hết sức lý trí quan sát chu trình ngắn trị liệu chuông xoay của ông thầy người Nepal, bất đồ nghĩ tới… cuốn sách mình đã đọc “Vật lý và âm nhạc”, tác động của âm thanh đối với hệ thần kinh của con người, đến vấn đề - xu thế “chữa lành bằng âm thanh” - “những âm thanh với năng lượng tốt lành thấm sâu vào cơ thể bạn, tìm đến những phần cơ thể có vấn đề để chữa trị”.
Âm thanh, tất nhiên là vô vàn loại. Và rõ ràng, mỗi tạng người thích hợp với một dạng âm, nôm na đời thường là “sự vừa tai” của mỗi người.
“Ngoài việc dùng cho thiền định, chuông xoay còn được sử dụng để thư giãn, cân bằng luân xa… Trị liệu chuông xoay giúp bạn định tâm, thoát khỏi tạp âm, tạp khí bên ngoài. Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây, bạn không phải chỉ tu theo Phật giáo mới có thể dùng trị liệu chuông xoay. Bạn căng thẳng, trầm cảm, cần thanh lọc tâm trí, thì bạn thuộc tôn giáo nào cũng có thể dùng liệu pháp chuông xoay để giải tỏa”, ông Santa nói.
Bí mật của chuông “Trăng rằm”
Điều quan trọng cả tôi và nhiều bạn trẻ khác thắc mắc, ấy là thời điểm dùng chuông trong ngày và chất lượng của cái chuông. Thì cũng như nhạc cụ ấy, chất lượng thanh âm cũng còn phụ thuộc cả vào chất lượng làm ra nhạc cụ chứ.
Hiện, phần lớn chuông xoay được làm ở Kathmandu (thủ đô Nepal). Âm thanh của chuông, phụ thuộc độ dày của miệng chuông.
Theo giới thiệu của ông Santa: Thợ thủ công Nepal chế tác chuông xoay từ 7 kim loại: Vàng biểu hiệu mặt trời, Bạc biểu hiện mặt trăng, Thủy ngân biểu hiệu Thủy tinh, Đồng biểu hiệu Kim tinh, Sắt biểu hiệu Hỏa tinh, Nhôm biểu hiệu Mộc tinh, Chì biểu hiệu Thổ tinh. Mỗi chiếc chuông xoay đều có ít nhất 2 loại kim loại là đồng và thiếc.
Trong nhiều dòng chuông hiện nay, ưu thế nhất vẫn là dòng chuông có tên tiếng Anh là Full Moon, nôm na tiếng Việt tạm hiểu là “Trăng rằm”.
Gọi chuông Trăng rằm là bởi, cái sự làm ra chuông công phu, thần bí và cũng lắm… nhiêu khê. Đại thể, theo tài liệu: “Dòng chuông trị liệu Full Moon được thực hiện dưới ánh sáng trực tiếp của mặt trăng, tuy nhiên một tháng chỉ được thực hiện duy nhất vào đêm rằm, trăng sáng, ít gió, tĩnh lặng.
Nghệ nhân làm chuông Full Moon bắt đầu công việc vào buổi tối, trước khi bắt tay thực hiện, cơ thể họ phải được thanh lọc và trau luyện tâm thế ở trạng thái tĩnh tại. Họ cắt móng tay, tắm rửa, gội đầu, chọn những bộ đồ sạch sẽ và ngồi lại thư giãn cùng nhau. Sau khi tất cả mọi người đã sẵn sàng, họ tiến hành nghi lễ cầu nguyện các vị thần phụ đạo: Vị thần của kim loại, công cụ, mặt trăng và vũ trụ.
Khi mặt trăng lên cao, họ nhanh chóng di chuyển về chân trời phía đông, nghệ nhân bắt đầu đun chảy kim loại trong lò lửa.
Lúc này, giai điệu của vũ trụ, trái đất và mặt trăng, giai điệu của các hợp kim hoà chung làm một, cùng với sự tỉ mỉ khéo léo của nghê nhân, khi áo đã đẫm thấm mồ hôi là lúc những nồi kim loại lỏng sánh nóng bỏng trong lò lửa được kéo ra để đổ vào những khung đất sét, sau các nghệ nhân nhanh chóng dùng búa để tạo hình của chuông - tất cả đều diễn ra trong một khoảnh khắc và dường như không gian đã hoà hợp làm một.
Điều duy nhất chúng ta có thể nhìn thấy suốt đêm trong xưởng đúc, là tấm kim loại nóng đỏ đặt trên trái đất và đĩa bạc tròn màu trắng trên bầu trời (trăng tròn). Thanh âm duy nhất bạn có thể nghe thấy là tiếng clink clank clink clank... của những người thợ gõ chuông…”
Và đừng tưởng gõ chuông thế nào cũng được
Đi kèm với chuông, là chày. Có ba loại chày đi kèm chuông. Nhưng, tuồng như “võ chuông” thâm sâu như ông Santa thì chỉ cần dùng tay không “đấm” nhẹ (tất nhiên là phải biết đúng cách), chuông cũng đã ngân những âm thâm sâu.
Còn người bình thường, muốn tự mình trị liệu chuông xoay thì cần biết cơ chế vận hành của chuông (cơ chế tạo âm thanh, tạo tần số), đơn giản là nguyên lý, kỹ thuật gõ chuông mới phát huy hiệu quả.
Tất nhiên là phải học. Còn nếu chưa hay không muốn học thì tất nhiên phải nhờ vào sự giúp đỡ của các trị liệu viên chuông xoay thôi.
Nhưng gì thì gì, tự mình gõ, xoay chuông hay nhờ tới sự giúp đỡ người ngoài xoay, gõ chuông..., thì điều cơ bản nhất, chung cho tất cả mọi việc muốn thành công, đó là phải hết sức tập trung tư tưởng.
Tập trung tư tưởng, thả lỏng tâm trí, cơ thể, tiếp nhận và cảm nhận thanh âm thì ắt có được quá trình chữa lành hiệu quả - xoa dịu, cơ thể đạt tới trạng thái thư giãn sâu.
Để rồi sau những phút giây thư giãn ấy, thấy nhẹ nhàng, thơ thới, tiếp tục sống một cách tươi vui, làm việc lợi lạc cho mình, xã hội, cộng đồng.
“Chuông xoay theo nguồn gốc cũng như đạo Phật, khởi nguồn từ phía bắc Ấn Độ và Nepal. Trong khoa học cổ y dược 5.000 năm tuổi của Ayurvedic Ấn Độ, nhiều loại kim khí được công nhận có tác dụng chữa trị. Chuông xoay cũng thường xuyên được các bậc thầy thiền định sử dụng làm công cụ hoàn hảo để bắt đầu cũng như kết thúc các bài tập. Khi xoay chuông, chúng tạo ra sóng âm, tác động lên sóng não và hệ năng lượng của bạn mang đến sự thư giãn tinh thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ và đưa bạn tới trạng thái cân bằng năng lượng. Nền tảng khoa học là sự vận hành, kết nối của trung tâm năng lượng - các luân xa (Chakara ) trên cơ thể” (theo tài liệu của Omhealing).
