Chùa Vinh Nghiêm còn được gọi là chùa Đức La, thuộc xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 18km. Đây là trung tâm Phật giáo lớn thời Trần, nơi 3 vị Trúc Lâm Tam tổ (Trần Nhân Tông - Pháp La - Huyền Quang) từng trụ trì và mở trường thuyết pháp.
Chùa Vĩnh Nghiêm có 3.000 mộc bản được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu ký ức thế giới. Năm 2015, kiến trúc nghệ thuật của chùa được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt.
Chùa được xây dựng từ đầu thời Lý Thái Tổ (1010-1028) trên một thế đất cao có tên gọi là chùa Chúc Thánh. Đến triều vua Trần Nhân Tông (1279-1308), chùa được mở mang, trùng tu và đổi tên thành Vĩnh Nghiêm.
Không chỉ chứa đựng nhiều giá trị văn hóa - lịch sử to lớn, chùa Vĩnh Nghiêm còn gây ấn tượng với kiến trúc đăng đối, cân xứng, hài hòa. Chùa gồm 5 tổ hợp kiến trúc chính: Tam quan, Tam bảo, Nhà tổ đệ nhất, Gác chuông, Nhà tổ đệ nhị, tất cả tọa lạc trên một mặt bằng rộng trên 1ha.
Chùa Vĩnh Nghiêm ở Bắc Giang là ngôi chùa đặc biệt khi có đến 2 Nhà tổ. Không gian chùa Vĩnh Nghiêm vô cùng rộng rãi, thoáng mát với nhiều cây xanh cổ thụ.
Sau nhiều lần trùng tu, chùa vẫn giữ nguyên nền đất nện như một nét đặc trưng qua gần ngàn năm lịch sử. Sân chùa được lát gạch nung, mỗi khối kiến trúc nằm tách biệt nhưng vẫn tạo nên một quần thể hài hòa.
Khuôn viên chùa Vĩnh Nghiêm có nhiều cây xanh, trong đó có cây nhập nhân hiếm có với tuổi đời gần 700 năm. Tương truyền rằng hoa ở trên cây không có hương thơm, nhưng khi cầm trên tay hay cài trên ngực áo, hoa nhập nhân sẽ tỏa hương thơm khác nhau tùy theo thân nhiệt của mỗi người. Đây cũng được xem là nét độc đáo của ngôi chùa.
Ngoài ra, chùa Vĩnh Nghiêm cũng có nhiều cảnh quan như am nước, chuông đồng, bia đá, tháp chuông... với niên đại nhiều trăm năm. Bên trái chùa là nhà lưu trữ và trưng bày các hiện vật của chùa.
Chùa Vĩnh Nghiêm gắn liền với con đường du lịch tâm linh Tây Yên Tử. Chùa cũng là mắt xích quan trọng của Thiền phái Trúc Lâm, với các điểm danh lam, chùa chiền tại các huyện Sơn Động, Lục Nam, Lục Ngạn, Yên Dũng của Bắc Giang như chùa Am Vãi, khu di tích Hòn Tháp – đỉnh Yên Mã…
Chùa Vĩnh Nghiêm là điểm du lịch tâm linh thu hút du khách bởi lịch sử lâu đời, không gian yên bình, thanh tĩnh. Chùa mở cửa từ 7h sáng đến 18h chiều hàng ngày, từ thứ 2 đến Chủ Nhật. Vào mùng 1, ngày Rằm hay các ngày lễ, hội, chùa luôn tấp lập người dân, du khách đến tham quan, dâng hương, lễ Phật.
Xem thêm: Về Bắc Giang thăm danh lam cổ tự
