Nghệ nhân Hoàng Ngọc Tuyên, năm nay 75 tuổi, cho biết: “Đến với Festival nghề truyền thống Huế 2019, ngoài sản phẩm chủ lực là lọng – đèn như lâu nay thì chúng tôi sẽ đem đến khoảng 6 sản phẩm mới đều làm bằng tre là: Mô hình tháp Linh Mụ, xe đạp nước, cối giã gạo của dân tộc miền núi, guồng đưa nước, chùa Một Cột…
Tất cả nhằm đáp ứng thị hiếu, quà lưu niệm của khách hàng, cũng như quảng diễn, quảng bá cho lễ hội nghề. Thời gian qua, cơ sở có trên dưới 30 nhân công làm việc thường xuyên để kịp tiến độ công việc”.
Theo nghệ nhân Tuyên, để hoàn thành một chiếc lọng hay tán, đèn phải trải qua hàng chục công đoạn đòi hỏi tính tỉ mỉ cao, sự kỳ công và lòng đam mê.
Làm lọng, tán để không bị sệ, sụp là điều rất khó. Khung và thân lọng khi giăng hoặc gập phải nhẹ nhàng, đều đặn đẹp mắt. Nan lọng làm bằng tre, hoặc nứa tươi, được xử lý kỹ, rồi khoan lỗ, uốn cong bởi hơi lửa.
Theo Nghệ nhân Tuyên thì đây là khâu quan trọng nhất, người thợ phải kết hợp sự khéo léo của đôi bàn tay, uốn phải đúng kỹ thuật, cộng với “xử lý” độ nóng của lửa sao cho hợp lý để làm cong đoạn tre. Tất cả phải tính toán về kỹ thuật và khi chọn vật liệu tre, nứa, gỗ.
Mỗi ngày, cơ sở Ngọc Tuyên sản xuất được hàng chục cặp đèn, các mặt hàng lưu niệm... nhưng lọng thì chỉ có trên 5 cặp/ngày, bởi đây là sản phẩm công phu, đòi hỏi sự đầu tư rất lớn. Một cặp lọng tùy độ công phu có giá dao động từ 500 nghìn đồng đến 3 triệu đồng.
Không chỉ chuyên về lọng, tán, Nghệ nhân Tuyên còn chế tác các loại đèn trang trí, những ngôi tháp, ngôi chùa và các mặt hàng lưu niệm bằng tre, nứa, gỗ rất tinh xảo, có giá trị cao về nghệ thuật thẩm mỹ.
Các sản phẩm này đã được đánh giá cao tại các cuộc thi, hội thi hàng thủ công mỹ nghệ ở Trung ương, địa phương và các tỉnh thành khác.
Điển hình, sản phẩm Túi xách nữ - đạt Giải Khuyến khích trong Hội thi sản phẩm Thủ công mỹ nghệ làm hàng lưu niệm phục vụ du lịch Huế năm 2008; sản phẩm Cá chép lồng – đạt giải xuất sắc tại Hội chợ Làng nghề truyền thống Việt Nam – Asean 2005.
Các sản phẩm Cối giã gạo dân tộc, Xe xích lô, Đèn ngủ có lọ hoa, Công cụ phân loại thóc, Xe đạp nước, Đèn chùm – Sản phẩm tiêu biểu: Hội thi Sản phẩm Thủ công lần thứ tư năm 2007 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Bên cạnh đó, các mẫu đèn như đèn hoa sen, đèn lồng, đèn kéo quân của cơ sở Ngọc Tuyên cũng đã nhiều lần tham gia những lễ hội lớn như Lễ Phật Đản, lễ Tế Nam Giao…
Trải qua 30 năm tồn tại và phát triển, hiện nay cơ sở làm lọng và lồng đèn của nghệ nhân Hoàng Ngọc Tuyên ngày càng nhận được nhiều đơn đặt hàng ở trong Nam, ngoài Bắc, các sản phẩm của ông đã có mặt ở nhiều hội chợ, triển lãm trong nước, quốc tế và được nhiều người biết đến.
Cùng với các làng nghề - cơ sở nghề truyền thống khác, cơ sở sản xuất lọng - đèn Ngọc Tuyên đã góp thêm những sản phẩm màu sắc rực rỡ, để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp cho Festival nghề truyền thống Huế 2019; quan trọng hơn là quảng bá thương hiệu cho lọng – đèn xứ Huế đến du khách thập phương …
