Tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức
Du lịch Việt Nam trong 10 tháng qua có sự khởi sắc hơn, tổng lượng khách du lịch quốc tế đạt khoảng 10 triệu lượt, khách du lịch nội địa đạt 99 triệu lượt.
Tuy nhiên, khách du lịch quốc tế trong 10 tháng năm 2023 mới chỉ bằng 69% so với cùng kỳ năm 2019, thời điểm trước đại dịch. Khách du lịch nội địa, sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong năm 2022, đang có dấu hiệu chững lại. Ngành du lịch tiếp tục phải đối mặt với nhiều thách thức, vướng mắc, nhiều vấn đề kéo dài nhiều năm, nhiều nhiệm kỳ chưa giải quyết được.
Bàn về tình hình du lịch đang có dấu hiệu suy giảm, ông Vũ Thế Bình - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam nhận xét, trong 10 tháng vừa qua, ngành du lịch đã cố gắng nhưng còn nhiều điều chưa đạt được.
Khách quốc tế đến Việt Nam tăng vượt kế hoạch, nhưng số lượng tuyệt đối lại quá thấp so với các nước trong khu vực. Số lượng khách nội địa tăng nhẹ nhưng lại sụt giảm nghiêm trọng ở một số trung tâm du lịch lớn, nhiều cơ sở lưu trú cao cấp ở nhiều trung tâm chưa mở cửa được vì ít khách và thiếu nhân lực.
“Ở đây có một số nguyên nhân của việc tăng trưởng không như mong muốn của Chính phủ. Thứ nhất, về vĩ mô thì việc liên kết, kết nối giữa các vùng miền, các ngành, các doanh nghiệp đều không được tốt. Khi có dịch COVID-19 thì sự kết nối rất tuyệt vời. Khi hết dịch thì những nỗ lực ấy, liên kết ấy hình như biến mất, lại quay trở lại tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, lại tăng giá, hạ giá và lộn xộn” - ông Vũ Thế Bình bày tỏ.
Cũng theo ông Bình, một trong những lý do khiến Việt Nam chưa thu hút được nhiều khách du lịch quốc tế là công tác xúc tiến du lịch triển khai còn chậm và rất ít hiệu quả.
Việc triển khai xúc tiến ở nước ngoài để thu hút khách quốc tế vào Việt Nam còn quá ít, nhiều hội chợ quốc tế quan trọng hàng đầu thế giới bị bỏ qua (WTM London, JATA Tokyo Nhật Bản) hoặc tham gia cầm chừng (chỉ địa phương tham gia) khiến hình ảnh du lịch Việt Nam trở nên mờ nhạt so với doanh nghiệp quốc tế.
“Chúng ta cần cơ cấu lại thị trường quốc tế, đẩy mạnh xúc tiến du lịch. Đề nghị đổi mới hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch để đẩy mạnh những hoạt động mà chúng tôi vừa đề xuất” – ông Bình nêu quan điểm.
Đồng tình với quan điểm này, bà Nguyễn Thái Hoài Anh - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sun Group cũng cho rằng, ngân sách quảng báo du lịch Việt Nam hiện vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển.
Lãnh đạo Tập đoàn Sun Group đề xuất, các cơ quan ngoại giao, truyền thông Việt Nam tại nước ngoài trong việc đẩy mạnh công tác quảng bá du lịch Việt Nam tại nước ngoài thông qua công tác truyền thông, hội nghị xúc tiến điểm đến, đặc biệt với thị trường quốc tế trọng điểm.
“Đề nghị Bộ VHTTDL ưu tiên ngân sách, đồng thời huy động nguồn lực từ các Hiệp hội, doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, hàng không trong việc xúc tiến quảng bá tại các thị trường trọng điểm như Đông Bắc Á, Đông Nam Á, Châu Âu, Úc, Châu Mỹ…” – bà Hoài Anh nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, vấn đề cấp thiết cần tiếp tục cải thiện chính sách visa của Việt Nam cũng là câu chuyện được nhiều đại biểu đề cập đến nhằm thúc đẩy du lịch Việt Nam.
PGS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng, chính sách thị thực của Việt Nam đang bị chậm so với thế giới: “Sau 2 năm Bộ Công an mở ra đã có sự tích cực. Tư duy mở cửa hội nhập, những chuyến đi kéo đầu tư nước ngoài vào, để mở ra tương lai hội nhập cho Việt Nam cũng lớn, nhưng mà khía cạnh visa du lịch lại chậm lại là một trong những điều gây rào cản cho việc thu hút du khách quốc tế”.
Trình bày 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp tạo đột phá trong phục hồi và phát triển du lịch trong thời gian tới tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL - Nguyễn Văn Hùng cũng nêu giải pháp ưu tiên đầu tiên là “đề xuất cơ chế, chính sách tạo thuận lợi hơn nữa cho việc phục hồi, phát triển du lịch” như: Nghiên cứu đề xuất miễn thị thực ngắn hạn cho khách du lịch từ một số thị trường tiềm năng, quy mô lớn như Trung Quốc, Ấn Độ... nhằm kích cầu du lịch, đặc biệt là vào mùa thấp điểm.
Mở rộng miễn thị thực đơn phương cho công dân các nước có trình độ phát triển cao hơn Việt Nam, chi tiêu du lịch lớn như Australia, Canada, Mỹ, các nước còn lại trong Liên minh châu Âu...; Xem xét, thí điểm việc cấp thị thực tại cửa khẩu trên cơ sở xét duyệt nhân sự tại chỗ cho khách du lịch quốc tế. Thí điểm cấp thị thực dài hạn (3 năm, 5 năm) để thu hút các phân khúc thị trường khách du lịch cao cấp, khách nghỉ hưu…
“Hình ảnh Phú Quốc, Hạ Long giảm sẽ ảnh hưởng đến du lịch quốc gia”
Khẳng định du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp mang tính hệ thống, mang tính quốc gia và quốc tế, PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, chỉ cần tắc một điểm thôi cũng sẽ gây ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.
“Nhìn vào một số điểm du lịch lớn tình trạng khá là gay go, Phú Quốc chẳng hạn. Tôi thấy phải kiểm điểm lại cho rõ ràng là tại sao du lịch đã bùng lên khí thế rất tốt, thì lại là có sự suy giảm. Chính sự suy giảm này đã làm cho niềm tin, chính sách của người tiêu dùng hướng ra bên ngoài chứ không phải trong nước. Đây không phải vấn đề của mỗi du lịch, mà cả hệ thống của chúng ta phải có trách nhiệm” - PGS.TS. Trần Đình Thiên bày tỏ.
PGS.TS. Trần Đình Thiên cũng cho rằng: “Về phía các địa phương và doanh nghiệp, nhất là các địa phương trọng điểm của du lịch, vấn đề quảng bá rất quan trọng, nếu không phát huy được sáng kiến địa phương, không tạo ra được động lực mới cho các doanh nghiệp thì sẽ mất đi thời cơ. Như hình ảnh Phú Quốc, Hạ Long giảm sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ du lịch quốc gia”.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ - Chủ tịch HĐQT Cty CP Du lịch và Tiếp thị GTVT Việt Nam (Vietravel) thẳng thắn cho rằng, vấn đề quản lý điểm đến tại các địa phương hiện nay khá kém.
“Chúng ta nói nhiều về Phú Quốc, kêu là các hãng du lịch, các hãng hàng không giá cao, nhưng bản chất chúng ta quản lý các điểm đến và môi trường của điểm đến chưa tốt. Chúng ta phải nhìn vào khuyết điểm của các địa phương để thấy việc quản lý điểm đến như thế sẽ rất khó thu hút khách du lịch” – ông Nguyễn Quốc Kỳ khẳng định.
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL - Nguyễn Văn Hùng cũng đánh giá một trong những hạn chế của du lịch trong thời gian qua là công tác quản lý điểm đến tại một số địa phương có biểu hiện thiếu quyết liệt, chưa kịp thời xử lý các vấn đề về ô nhiễm môi trường, rác thải, tình trạng "chặt, chém" du khách…làm ảnh hưởng đến hình ảnh, thương hiệu du lịch Việt Nam.
Do vậy, trong 5 nhóm giải pháp trong thời gian tới, lãnh đạo Bộ VHTTDL đề xuất đẩy mạnh phối hợp liên vùng, liên địa phương, hình thành chuỗi giá trị, sản phẩm du lịch và xây dựng môi trường du lịch văn minh, an toàn, thân thiện. Đặc biệt, đẩy mạnh quản lý điểm đến, kiểm soát sức chứa tại khu, điểm du lịch, tạo dựng môi trường du lịch văn hóa, văn minh, thân thiện, mến khách.
