Phát bệnh Whitmore mà không hay biết
TS.BS Hoàng Công Tình - Trưởng Khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình) cho biết: Bệnh nhân là nam giới, 45 tuổi, trước đó khoẻ mạnh, làm việc trong trại nuôi lợn ở khu công nghiệp thuộc tỉnh Bắc Giang. Khoảng 3-4 tháng, bệnh nhân về thăm gia đình (ở huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình) một lần. Trong đợt bùng phát COVID-19 lần này, bệnh nhân không về thăm quê và ở lại khu công nghiệp. Công việc hàng ngày của các công nhân ở đây là cho lợn ăn, tắm rửa cho lợn và vệ sinh chuồng trại.
Bệnh nhân xuất hiện sốt cao liên tục 3 ngày khi vẫn đang làm việc ở trại nuôi lợn, sau đó khó thở tăng dần nên phải về quê ở tỉnh Hoà Bình để khám bệnh. Khi nhập y tế cơ sở, bệnh nhân có tình trạng sốt cao liên tục, khó thở và tình trạng viêm phổi nặng. Với tình trạng viêm phổi nặng, nhiễm trùng, nhiễm độc và yếu tố dịch tễ không rõ ràng như vậy, y tế cơ sở đã chủ động cách ly bệnh nhân để điều trị và phối hợp với Trung tâm kiểm soát dịch bệnh (CDC) của tỉnh, làm xét nghiệm RT-PCR sàng lọc COVID-19. Khi chưa có kết quả RT-PCR thì tình trạng suy hô hấp của bệnh nhân tiến triển nặng lên, kèm theo tình trạng sốc nhiễm khuẩn nên được hội chẩn chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình.
Khi nhập Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình, bệnh nhân có tình trạng suy hô hấp, tụt huyết áp, suy thận cấp, suy gan cấp, tổn thương phổi lan toả 2 bên. Bệnh nhân trong tình trạng lơ mơ nên không khai thác được yếu tố dịch tễ. Qua người nhà, được biết bệnh nhân làm công nhân ở trại nuôi lợn trong khu công nghiệp, bị sốt cao 3 ngày thì về quê chữa bệnh.
Với tình trạng viêm phổi nặng, cùng với yếu tố dịch tễ không rõ ràng như vậy, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình đã chủ động phòng ngừa COVID-19 bằng cách bố trí khu riêng biệt để điều trị và chăm sóc bệnh nhân.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng được chỉ định nuôi cấy máu, cấy đờm để tìm nguyên nhân do vi khuẩn hoăc vi nấm; Sử dụng kháng sinh phổ rộng, phối hợp kháng sinh. Hỗ trợ các tạng suy bằng thở máy, lọc máu liên tục và thay huyết tương. Kết quả xét nghiệm COVID-19 bằng phương pháp Realtime RT-PCR âm tính. Kết quả cấy máu phân lập được vi khuẩn gây bệnh Whitmore.
“Điều đó không có gì ngạc nhiên khi môi trường làm việc hằng ngày của bệnh nhân thường xuyên tiếp xúc với bùn đất, chỉ một vết trầy xước nhỏ trên da cũng có thể là nơi xâm nhập của loại vi khuẩn gây bệnh này”, TS.BS Hoàng Công Tình cho hay.
Sau khi điều trị tích cực, hiện bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch, bỏ được máy thở, thuốc vận mạch và dừng lọc máu liên tục, các chỉ số sinh tồn ổn định. Người bệnh tiếp tục được theo dõi, điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực của bệnh viện.
Dễ nhầm bệnh Whitmore với bệnh khác
TS.BS Hoàng Công Tình cho biết thêm, cho đến nay, bệnh Whitmore đã có mặt ở 80 quốc gia. Hàng năm, có khoảng 165.000 người nhiễm bệnh và cướp đi mạng sống của 89.000 người. Tỉ lệ tử vong chung của bệnh Whitmore là khoảng 40 - 60%. Bệnh còn gây nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng máu, viêm phổi, áp xe nhiều cơ quan... Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng, kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong chỉ trong vài ngày.
Tuy nhiên, ngay cả khi được chẩn đoán đúng, việc điều trị cũng hết sức khó khăn vì vi khuẩn kháng nhiều kháng sinh và phải dùng kháng sinh đường tiêm liều cao tấn công kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2 đến 4 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì trong khoảng từ 3 đến 6 tháng nữa. Điều nguy hiểm nữa là bệnh dễ tái phát, sức khỏe của bệnh nhân rất dễ suy kiệt do bệnh tái đi tái lại hoặc nếu điều trị không đúng phác đồ. Ngoài ra, việc điều trị bệnh phải mất nhiều thời gian và tốn kém nên nhiều bệnh nhân không có đủ khả năng để tiếp tục điều trị đến cùng. Đây là những nguyên nhân gây thất bại điều trị và dẫn đến tử vong. Bệnh chưa có vắc-xin phòng bệnh.
Bên cạnh đó, bệnh Whitmore thường bị “lãng quên” do khó khăn trong chẩn đoán vì có bệnh cảnh lâm sàng đa dạng, phức tạp. Các triệu chứng của bệnh thường rất giống với nhiều loại bệnh khác do vậy có thể bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn tụ cầu, liên cầu… Do đó, bệnh nhân có thể nhập viện ở nhiều chuyên khoa khác nhau như truyền nhiễm, hô hấp, cơ - xương - khớp, nội tiết, da liễu, ngoại khoa… dẫn đến điều trị không phù hợp gây ra biến chứng và khiến bệnh trầm trọng hơn.
Các bác sĩ khuyến cáo, người dân hạn chế tiếp xúc với đất hoặc bùn nước, đặc biệt là những nơi ô nhiễm. Trang bị đầy đủ giày, dép và găng tay đối với những người thường xuyên phải làm việc ngoài trời, tránh tiếp xúc trực tiếp với đất và nước nhiễm bẩn. Khi có vết thương hở trên da, vết loét hoặc bỏng, bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có nguy cơ bị ô nhiễm và chứa vi khuẩn.