Hiện nay, du lịch cộng đồng đang được coi là loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững nhất cho cư dân bản địa. Du lịch cộng đồng không chỉ giúp người dân bảo vệ môi trường sinh thái mà còn bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương.
Ngoài tổ chức các dịch vụ ăn, nghỉ tại gia đình, du khách còn được tham gia các hoạt động diễn ra bình thường trong cuộc sống của mỗi gia đình, người dân, như trải nghiệm nấu ăn, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tham gia trồng trọt, cấy lúa, bắt tôm, cá…
Ông Bùi Văn Mạnh, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình cho biết, hiện trên địa bàn tỉnh Ninh Bình có 265 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch theo mô hình homestay, chiếm 37,5% tổng số cơ sở kinh doanh lưu trú du lịch, thu hút 838 lao động địa phương tham gia.
Nhiều hộ kinh doanh dịch vụ lưu trú homestay tại các xã Ninh Hải, Ninh Xuân, Ninh Hòa, Trường Yên (huyện Hoa Lư); xã Gia Sinh, Gia Vân (huyện Gia Viễn); xã Sơn Hà (huyện Nho Quan... hoạt động có hiệu quả cao và mang lại thu nhập cho người dân.
Cũng theo ông Mạnh, trong thời gian vừa qua, trong thời gian qua, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình đã phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đầu tư loại hình du lịch homestay hoặc farmstay. Đồng thời, hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và nâng cao kiến thức du lịch cộng đồng cho hàng nghìn người dân địa phương.
Tuy nhiên, du lịch homestay hiện còn có những hạn chế, hầu hết các hộ kinh doanh dịch vụ theo quy mô gia đình, mang tính tự phát, việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ ăn, nghỉ còn hạn chế. Số lao động tham gia làm du lịch homestay có kiến thức về du lịch và ngoại ngữ còn thấp, theo ông Mạnh.
"Các dịch vụ du lịch cung cấp cho du khách còn nghèo nàn, phần lớn các hộ kinh doanh mới chỉ tập trung vào dịch vụ lưu trú thuần túy, thiếu các dịch vụ bổ sung và chương trình trải nghiệm cuộc sống bản làng", ông Mạnh cho hay.
Để khai thác và phát huy hơn nữa tiềm năng thế mạnh của loại hình du lịch homestay, ngành du lịch Ninh Bình khuyến khích các hộ dân trên địa bàn đầu tư phát triển nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê theo quy hoạch phát triển du lịch đã được duyệt.
Trong thời gian tới, ngành du lịch Ninh Bình tiếp tục phát triển loại hình du lịch cộng đồng theo hướng bền vững, góp phần tích cực vào việc đảm bảo an ninh quốc phòng, trật tự xã hội, tham gia bảo vệ môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa địa phương, tạo việc làm, có thu nhập cho cộng đồng dân cư địa phương, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
