Mèn mén (hay còn gọi là bột ngô hấp) là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc H'Mông ở vùng miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lạng Sơn, Lào Cai... Món ăn này được chế biến độc đáo, kỳ công, trở thành món đặc sản không thể thiếu trong đời sống của người dân nơi đây.
Mèn mén được làm từ ngô tẻ do bà con địa phương tự gieo trồng. Ngô sau khi thu hoạch được phơi khố, gác bếp để dùng dần.
Đầu tiên, người ta sẽ tách hạt ngô, loại bỏ các hạt sâu, mốc rồi đem xay thành bột mịn. Thông thường, người dân địa phương sẽ sử dụng cối đá truyền thống để xay ngô. Đây được coi là công đoạn vất vả nhất để làm mèn mén.
Ngô xay được cho vào sàng để loại bỏ mày và sạn, rồi đổ ra nia, trộn nước để nhào bột. Bột mèn mén không được quá khô hoặc quá ướt. Nếu quá khô, mèn mén dễ bị sống, còn quá ướt sẽ làm món ăn bị nhão, không ngon.
Sau khi nhào trộn, bột mèn mén được đưa vào hấp 2 lần trên một chiếc chảo lớn chứa nước, ở giữa đặt một chõ cao. Tùy từng loại ngô mà thời gian hấp khác nhau. Ngô già sẽ hấp lâu hơn ngô non khoảng 10-15 phút.
Sau khi chín, mèn mén được đổ ra mẹt, chờ nguội bớt rồi đem đi vò tơi. Chưa hết, người ta sẽ cho thêm nước vào bột rồi trộn đều, tiếp tục cho lên chõ hấp lần 2. Khi hương thơm bốc lên, mèn mén tơi chín là lúc món ăn đã hoàn thành.
Món mèn mén hoàn toàn không được nêm nếm gia vị, nhưng vẫn có vị ngọt bùi của ngô, dẻo thơm, lạ miệng. Ở một số nơi, mèn mén được ăn cùng nước mắm để tăng thêm hương vị.
Trước kia, người H'Mông đưa mèn mén vào bữa ăn thường ngày, hoặc mang đi nương rẫy ăn cho no bụng. Ngày nay, mèn mén trở thành món ăn chơi, có mặt ở các chợ phiên, được nhiều du khách quan tâm, nếm thử khi đến với ẩm thực vùng núi phía Bắc Việt Nam.
Mèn mén cũng được bình chọn là 1 trong 100 món đặc sản Việt Nam (2020-2021) do Hội kỷ lục gia Việt Nam, tổ chức kỷ lục Việt Nam xác nhận.
