Thiếu ý thức ở nơi công cộng luôn là vấn đề gây "nhức nhối" hiện nay.
Tại Việt Nam, Chính phủ, Bộ VHTTDL và các địa phương đã ban hành các chế tài, quy định và các bộ quy tắc ứng xử dành cho những đối tượng tham gia vào hoạt động du lịch và nơi công cộng.
Tuy nhiên, do hầu hết những văn bản này chỉ mang tính khuyến cáo, định hướng, không bắt buộc phải thực hiện, hoặc nếu có xử phạt cũng chưa đủ sức răn đe.
Chính vì thế, ý thức du khách và vấn đề văn minh du lịch vẫn là câu chuyện gây nhức nhối tại nhiều điểm đến nổi tiếng trong nước.
Mới đây, một nữ du khách ngang nhiên trèo xuống khu vực bàn tay phía dưới cây Cầu Vàng nổi tiếng thế giới nằm trong Khu du lịch Sun World Ba Na Hills (Đà Nẵng) để chụp ảnh.
Thậm chí, nữ du khách còn ngó lơ tất cả biển, bảng cảnh báo nguy hiểm, cấm leo trèo, vượt qua 2 lớp hàng rào sắt kiên cố chỉ để… “sống ảo”.
Đó không phải là trường hợp hiếm hoi. Để có được bức ảnh “độc” tại cây cầu nổi tiếng, nhiều du khách đã bất chấp nguy hiểm, giẫm đạp lên cỏ, chui qua khe hở của những thanh chắn, luồn người ra ngoài để tạo dáng chụp.
Không chỉ thế, tại nhiều công trình công cộng, di tóch lịch sử, danh lam thắng cảnh trên khắp đất nước, tình trạng giới trẻ bôi bẩn, khắc tên lên không hề hiếm.
Ví dụ như hình ảnh Cột cờ trên đỉnh Fansipan hùng vĩ bị bôi bẩn, viết tên chằng chịt được chia sẻ lên mạng xã hội gần đây đã gây sự quan tâm chú ý của dư luận.
Bên cạnh đó, không ít những hành động khiếm nhã nơi công cộng như chen lấn xô đẩy, xả rác bừa bãi, khạc nhổ nơi công cộng, không xả nước nhà vệ sinh hay ăn mặc phản cảm… vẫn xảy ra như chuyện “cơm bữa”, khiến cho hình ảnh du lịch Việt Nam trở nên nhếch nhác, xấu xí trong mắt bạn bè quốc tế.
Hành vi phản cảm, coi thường quy định luật lệ của du khách đã cho thấy nhận thức của một bộ phận du khách vẫn còn yếu và kém. Thiết nghĩ, để giải quyết triệt để vấn đề thiếu ý thức của du khách nơi công cộng, tạo dựng văn minh du lịch chuyên nghiệp cho Việt Nam, chúng ta rất cần học hỏi cách làm cứng rắn của các nước láng giềng.
Singapore nổi tiếng là một quốc gia của nhiều điều luật nghiêm khắc. Đối với người nước ngoài lần đầu đến Đảo quốc Sư Tử, có nhiều điều luật nghiêm khắc đến mức kỳ lạ dành cho những hành vi vi phạm có phần “vặt vãnh” của du khách.
Ở Singapore, nếu khạc nhổ ở nơi công cộng như quán cà phê, chợ, nhà ăn, nhà trường, nhà hát, đường phố, du khách sẽ bị phạt tới 1.000 USD. Ngoài ra, đối với hành vi không xả nước ở nhà vệ sinh công cộng, chính phủ Singapore đưa ra quy định xử phạt khoảng 150 USD.
Ngoài ra, ăn uống trên tàu điện ngầm, mang sầu riêng - một loại trái cây nhiệt đới “nặng mùi” lên tàu xe công cộng, ăn, mang theo hoặc buôn bán kẹo cao su trên đất nước này cũng đều bị phạt nặng, thậm chí là án tù.
Xứ chùa vàng Thái Lan cũng có những quy định không thể xem nhẹ khi ghé thăm, với rất nhiều quy tắc, lễ nghi cần tuân thủ. Một số nơi tại Thái Lan như bảo tàng yêu cầu du khách phải mua giấy phép chụp ảnh.
Tại các khu chùa nổi tiếng, ngoài việc chú ý không cười nói quá to, hạn chế chụp ảnh, bạn cần hết sức chú ý tới trang phục của mình, nếu không sẽ phải chịu những hình thức phạt vô cùng khắt khe.
Đặc biệt, Thái Lan cũng đưa ra mức phạt rất cao cho những hành vi vi phạm quy định gây mất an toàn. Chẳng hạn như tại đảo Phuket, chụp ảnh trên bãi biển Mai Khao, nơi nằm sát đường băng của sân bay Phuket, khiến đe dọa sự an toàn hàng không tùy cấp độ có khung phạt từ 40.000 baht (khoảng 29 triệu đồng), ngồi tù đến 20 năm, đến hình phạt cao nhất là tử hình.
Tại 24 bãi biển nổi tiếng nhất ở 15 tỉnh thành của Thái Lan, nếu hút thuốc và xả rác bừa bãi, người vi phạm có thể đối mặt với mức phạt lên tới 100.000 baht (khoảng 76 triệu đồng) hoặc 1 năm tù.
Có thể thấy, Chính phủ Thái Lan đã áp dụng những biện pháp đặc biệt cứng rắn để đảm bảo du khách tôn trọng tín ngưỡng, văn hóa đất nước Thái và hạn chế tối đa những hành vi ứng xử phản cảm khi đi du lịch.
Đối với Việt Nam, cần đẩy mạnh truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức về ứng xử văn minh khi đi du lịch đối với thế hệ trẻ từ khi ngồi trên ghế nhà trường để việc bảo vệ môi trường, giữ gìn hình ảnh du lịch nước ta không còn là câu chuyện của riêng ai.
