Rời các nếp nhà sàn, các hồ nước lung linh mộng mị trong tiết trời lất phất mưa, chúng tôi xuống thuyền đi thăm khu vực ngắm và chụp ảnh chim hoang dã quyến rũ nhất Việt Nam. Nhiều người than phiền vì trời đột ngột mưa, thế này thì làm gì có chim quý nó bay về, làm sao có được những bức ảnh thiên nhiên sum vầy. Có người bảo, khu sinh thái họ chọn ảnh đưa lên để quảng bá thôi, chứ làm gì mà có nhiều chim đến vậy ở ngay gần Hà Nội, ngay gần thành phố đông đúc tỉnh lỵ Ninh Bình, với tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa như hiện nay.
Bà cụ lái đò nghe vậy, chỉ tự tin mỉm cười đọc thơ. Sau hơn chục phút đi thuyền. Tiếng ồ, à, tiếng hò hét ngạc nhiên bắt đầu lên ở các thuyền khám phá sân chim. Lực lượng bảo vệ và các bà các chị lái đò phải rất vất vả mới đề nghị mọi người im lặng được. Bởi, những người ở đô thị và thèm khát thiên nhiên đến vật vã như chúng tôi đã quá ngạc nhiên. Đầy trời chim, cò, vạc, hằng hoàng, bói cá, gõ kiến. Cả trăm loài chim hoang dã… cùng lúc bay lên! Tiếng đập cánh ào ạt. Tiếng kêu thao thiết. Chúng bay đầy trời, trắng toát các dòng kênh, đen kịt các rông núi trong một góc nhìn ngược sáng. Những con hằng hoàng (bà con gọi như vậy) to đùng, mỏ lớn bằng chuôi liềm và dài ngoằng; thân chúng to như con ngỗng. Chúng dang rộng sải cánh lớn, lơ đãng chao lượn hoặc đôi lúc ngồi ngơ ngác nhìn khách lạ.
Các mỏm núi, các triền rừng, chi chít cò, vạc, diệc, hằng hoàng, trắng toát rồi nâu xám. Ở trên tán rừng, lũ chim lớn đứng gục gù đứng trong mưa, chúng xếp hàng lặng lẽ, an yên.
Ở vài dòng kênh lúp xúp tre pheo, bất chợt gặp khách lạ, có đàn chim thảng thốt bay lên. Sải cánh lớn, cái màu lông xanh đỏ sặc sỡ của chúng tạo nên một vũ điều mê hồn. Vũ điệu từ thuở hồng hoang.
Rời Thung Nham, đột ngột ném mình vào dòng xe cộ cuộn xiết, thét gào và tranh giành của Quốc lộ 1A, không ai bảo ai, chúng tôi đều thở dài: từ vùng mộng mị mơ màng, với sự bảo bọc của thiên nhiên hoang dã, bỗng dưng ta bị ném xuống thực tại chát chúa cuộn xiết thế này ư!
Theo các nhà khoa học, Vườn chim Thung Nham trải rộng trên diện tích hơn 300ha, là nơi cư trú của khoảng 40.000 con chim, thuộc 46 loài chim. Trong đó có nhiều loài chim đã được ghi vào Sách đỏ Việt Nam như giang Sen, cốc đế nhỏ... Đặc biệt thú vị là sự hiện diện dày đặc của hai loài bà con nơi đây gọi là hằng hạc và phượng hoàng. Các lùm cây, các triền đồi phủ kín loài hằng hạc to, cao, chân đỏ, mỏ đỏ và to như kiểu mỏ bồ nông. Chúng được coi là điểm nhấn kỳ thú bậc nhất của Thung Nham, biến nơi đây trở thành một trong những địa điểm xem chim hoàn hảo nhất Việt Nam. Bên cạnh đó, đây cũng là nơi cư trú đông đàn dài lũ của đa dạng các loại chim hoang dã như cò, vạc, diệc, le le, mòng két, chích chòe lửa, sáo đá…
Đỗ Doãn Hoàng
