Bước sang tháng 8 (âm lịch), địa phương tiếp tục có nhiều hoạt động văn hóa, du lịch hấp dẫn để thu hút khách. Trong đó, Tết Trung thu tại Hội An vừa được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, đang được chính quyền Hội An nỗ lực đưa không gian văn hóa đặc sắc này đến với cộng đồng.
Nỗ lực bảo tồn gìn giữ
Lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết Trung thu (Tết Trung thu) ở Hội An được Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia vào ngày 14.2.2023.
Theo Trung tâm Quản lý Di sản Văn hóa Hội An, Tết Trung thu diễn ra vào rằm tháng 8 âm lịch hằng năm, thường gắn với các hoạt động múa Thiên cẩu, múa Lân, rước đèn cùng nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật khác.
Đây là một dịp sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng đặc biệt trong năm của người dân Hội An, bởi từ chính tín ngưỡng này đã hình thành nên nhiều giá trị văn hóa cũng như tri thức dân gian riêng có tại Hội An.
“Tết Trung thu có sự đan xen kế thừa giữa giá trị truyền thống và hiện đại trong cả phần nghi thức tâm linh, các nghề thủ công truyền thống lẫn các nghệ thuật trình diễn dân gian sôi động và tri thức dân gian mang bản sắc Hội An, là kết quả của cả quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa sâu rộng với nhiều quốc gia từ trong lịch sử và còn truyền thừa tới tận ngày nay” - theo hồ sơ lý lịch Di sản của Trung tâm Quản lý Di sản Văn hóa Hội An.
Tết Trung thu tại Hội An với nhiều hoạt động văn hóa, du lịch kèm theo nên đã thu hút đông đảo nhân dân và du khách. Trong đó hoạt động múa lân là phổ biến hơn cả. Các hoạt động làm nghề truyền thống như đầu lân, mặt nạ ông địa, dán lồng đèn tập trung cao điểm trong thời gian này. Những điều này cũng góp phần giữ gìn và bảo tồn văn hóa truyền thống cho các thế hệ mai sau.
Theo thống kê, hiện nay ở Hội An có hơn 30 đội thiên cẩu, lân sư rồng hoạt động trong dịp Tết Trung thu. Mỗi đoàn múa thường có từ 15 người đến 50 người. Bên cạnh đó còn có các đội múa thiếu nhi từ 8 - 15 tuổi. Từ những đội múa đó đã hình thành nên nhiều lớp nghệ nhân chế tác đầu linh vật và biểu diễn múa thiên cẩu, lân, sư tử, rồng...
Bảo tồn trong không gian cộng đồng
Tết Trung thu 2023 của TP Hội An sẽ có những hoạt động đặc sắc như: “Đêm hội Trăng rằm” và hội thi múa Lân - múa Thiên cẩu, biểu diễn các tiết mục văn nghệ, đồng dao về Tết Trung thu, trưng bày mâm cỗ Trung thu, “Đêm phố cổ”, phục dựng mô phỏng không gian đêm phố cổ Hội An đầu thế kỷ XX, tổ chức sinh hoạt đội nhóm văn nghệ, thơ ca, võ cổ truyền, làng nghề truyền thống...
Đồng thời, duy trì các hoạt động trao truyền di sản trong cộng đồng như: Dạy hát dân ca, đồng dao cho các em thiếu nhi và du khách, truyền dạy và thực hành làm lồng đèn Trung thu truyền thống, làm đồ chơi bằng giấy, vẽ mặt nạ ông địa bằng giấy bồi... với sự tham gia của cộng đồng dân cư địa phương và các đơn vị doanh nghiệp du lịch dịch vụ trên địa bàn.
Đặc biệt, dịp Tết Trung thu năm nay, Hội An sẽ đón nhận quyết định công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết Trung thu ở Hội An.
Theo bà Trương Thị Ngọc Cẩm - Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình TP Hội An - tính đến thời điểm hiện tại, Hội An đã có tổng cộng 6 Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia: Yến Thanh châu, mộc Kim Bồng, rau Trà Quế, gốm Thanh Hà, lễ hội Nguyên tiêu, Tết Trung thu. Tất cả đều được đưa vào bảo tồn, khai thác trong không gian sống động, trở thành điểm nhấn thu hút du khách.
Qua đó nâng cao lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của cộng đồng, các chủ thể văn hóa trong việc chung tay gìn giữ, bảo vệ và phát huy Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Theo thống kê, 9 tháng đầu năm 2023, Hội An đã đón và phục vụ hơn 1,2 triệu lượt khách tham quan khu phố cổ Hội An (có mua vé), tăng gần 1.900% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khách quốc tế hơn 1 triệu lượt. Doanh thu ước đạt gần 138 tỉ đồng, tăng hơn 3.800% so với cùng kỳ năm trước.
