Ở Quảng Ninh có nhiều làng nghề, những hợp tác xã phát triển sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch, tạo thành các sản phẩm đi kèm, mang lại hiệu quả về kinh tế, văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái... Trong đó, có nhiều khu du lịch nông nghiệp được nhiều người biết đến như đồi chè xã Quảng Long (huyện Hải Hà); trang trại hoa lan Đồng Ho, khu trồng cây ăn quả chất lượng cao xã Dân Chủ, xã Thống Nhất, cánh đồng rau, hoa chất lượng cao xã Lê Lợi (TP Hạ Long)...
Để kết hợp phát triển trang trại nông nghiệp với du lịch, nhiều địa phương đã có ý tưởng tạo ra các mô hình hấp dẫn như: Du lịch trang trại đồng quê, trải nghiệm làm nông dân, trải nghiệm những sinh hoạt, lao động, ẩm thực thường ngày của người dân bản địa... Các mô hình này đã đáp ứng được phần nào nhu cầu của du khách, tạo ra các điểm đến, sản phẩm du lịch nông nghiệp hấp dẫn, thu hút bạn bè thập phương.
Tiêu biểu, khu du lịch làng quê Yên Đức (thị xã Đông Triều) là đơn vị tiên phong và thành công nhất trong phát triển du lịch nông nghiệp. Trước dịch COVID-19, nơi đây đón trung bình 20.000-30.000 lượt khách mỗi năm, chủ yếu là người châu Âu.
Tại đây, du khách được thưởng ngoạn không khí trong lành, trải nghiệm không gian sống bình yên, đặc trưng của làng quê Bắc Bộ. Đội ngũ phục vụ du lịch chính là những người dân địa phương am hiểu về truyền thống, văn hóa của khu vực.
Hay Khu sinh thái gia đình tại xã Hải Lạng (Tiên Yên) cũng đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị về công việc của người nông dân như mò cua, bắt ốc, câu cá... Tại đây, du khách còn được hòa mình vào không gian làng quê bình dị với ruộng đồng, đầm sen, ao cá..., hoàn toàn rời xa những xô bồ, bộn bề cuộc sống chốn thị thành.
Dù mới đi vào hoạt động từ giữa năm 2021 nhưng tính đến nay, điểm đến này đã thu hút lượng du khách ổn định từ trong và ngoài tỉnh. Đặc biệt vào dịp hè, lượng khách đến đây rất đông, bình quân từ 300-500 khách/tuần, tập trung chủ yếu vào các dịp cuối tuần và ngày lễ.
Có thể thấy, phát triển du lịch nông nghiệp đang trở thành xu hướng phát triển kinh tế bền vững tại một số địa phương của Quảng Ninh nhờ thế mạnh về giá trị, tiềm năng sẵn có. Tuy nhiên, mô hình này còn đối mặt với nhiều thách thức như việc thay đổi nhận thức, thái độ, kỹ năng của người địa phương, đào tạo kỹ năng phục vụ du lịch...
Cùng với đó, các mô hình du lịch nông nghiệp của tỉnh hiện nay đa số chỉ đáp ứng được nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, trải nghiệm của du khách ở mức đơn giản, chưa có nhiều dịch vụ hấp dẫn. Ngoài ra, người dân và doanh nghiệp lữ hành, chính quyền địa phương, cơ quan quản lý nhà nước... chưa có sự liên kết chặn chẽ để tạo ra và phát triển các sản phẩm du lịch một cách chất lượng và chuyên nghiệp.
Để làm được điều này, thời gian qua, tỉnh đã đầu tư nhiều nguồn lực cho chương trình xây dựng nông thôn mới. Kèm theo đó là nhiều chính sách về hỗ trợ đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật nông thôn, hỗ trợ lãi suất đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất ở nông thôn...
Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với tổng nguồn lực thực hiện dự kiến khoảng 2.500 tỷ đồng. Nguồn vốn được lấy từ ngân sách Trung ương, các địa phương, các chương trình, đề án và xã hội hóa.
Đây được xem là đòn bẩy đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với phát huy lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của các địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị và phát triển bền vững.
