Những phận người cực nhọc
Căn nhà cũ kỹ của nữ công nhân quét rác, phường Bắc Hồng, trống huơ trống hoác, không có đồ vật gì đáng giá. Làm công nhân (CN) Cty Môi trường Đô thị Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã nhiều năm, nhưng mức lương của chị cũng chỉ trên 3 triệu đồng. Chồng đi làm ăn xa, lương thấp, một mình chị xoay xở nuôi 3 đứa con ăn học và bố chồng bệnh tật. Bao gánh nặng chất lên đôi vai mỏng manh của chị. Bàn tay chị chai sạn đi, gương mặt khắc khổ già trước tuổi. Hỏi, công việc có vất vả không, chị nói, giọng nhỏ nhẹ, buồn buồn: “Chị buổi sáng dậy đi làm từ 3h đến 8h; buổi chiều đi từ trước 18h cho đến 20h, ngày mưa cũng như nắng, cả năm không có ngày nghỉ”. Thời tiết xứ Nghệ, ngày nắng như hắt lửa vào mặt, đêm đông, rét buốt thấu xương, làm cho cái nghề đã khổ càng thêm khổ.
Cuộc sống đó là “điển hình” cho mấy chục anh chị em CN Cty Môi trường Đô thị Hồng Lĩnh. CN khổ, nhưng chẳng biết kêu ai. Nói với Giám đốc, thì được phản hồi: “Nghề đặc thù là vậy, ai không thích, thì nghỉ”. Bởi vậy, khi làm việc với vị cán bộ này, nghe mức lương “khủng” của các cán bộ “phòng lạnh”: Giám đốc 22 triệu/tháng, Phó Giám đốc 18 triệu và kế toán trưởng 16 triệu/tháng, tôi bất bình, thậm chí phẫn nộ.
Bài báo “Hà Tĩnh: Cty CP Môi trường đô thị Hồng Lĩnh vi phạm Luật Lao động” đăng trên báo Lao Động điện tử ngày 11.7.2016 đã gây tiếng vang lớn đối với lãnh đạo Hà Tĩnh, DN, cũng như người lao động.
Công nhân được nghỉ 4 ngày/tháng
Sau đó, tôi tiếp tục tiếp xúc với CN để nắm thêm thông tin. Nhiều bài báo nữa được đăng tải, phản ánh những “góc khuất” của Cty, có dấu hiệu vi phạm pháp luật. LĐLĐ tỉnh, LĐLĐ thị xã Hồng Lĩnh và đặc biệt là UBKT Tỉnh uỷ Hà Tĩnh đã vào cuộc, ra quyết định thành lập đoàn kiểm tra dấu hiệu vi phạm tại Cty Môi trường đô thị Hồng Lĩnh. Phóng viên cũng đã cung cấp thông tin cho thành viên của đoàn. CN cũng thường xuyên cập nhật tiến độ, kết quả làm việc của đoàn cho PV.
Sau 2 tháng làm việc, UBKT Tỉnh uỷ Hà Tĩnh đã có cuộc họp, thông báo kết quả kiểm tra, cho thấy, tất cả những thông tin mà báo Lao Động nêu đều đúng sự thật. Đoàn kiểm tra đã phát hiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đại diện đoàn công tác UBKT Tỉnh ủy thông tin quá trình kiểm tra phát hiện Cty lập nhiều chứng từ khống và có những vi phạm về tài chính, với số tiền 370 triệu đồng. Cụ thể, một số hành vi như lập chứng từ khống một số hạng mục, công trình; cho CN ký vào chứng từ 3,7 triệu đồng/người nhưng thực chất không được nhận; nâng giá tiền chổi….Sau đó, UBKT Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã ban hành kết luận, yêu cầu thu hồi số tiền sai phạm, đề xuất hình thức xử lý kỷ luật đối với các cá nhân, tập thể liên quan. Chủ tịch HĐQT (nguyên Giám đốc) Cty đã bị xử lý cách chức về mặt đảng.
Một CN gọi điện, giọng phấn chấn: “Bọn em nay đã có chế độ nghỉ một tuần một ngày rồi anh ạ. Cty tuyển thêm người để CN có ngày nghỉ. Thái độ của lãnh đạo đối với CN cũng đã thay đổi nhiều, họ hứa sẽ giải quyết các chế độ cho CN đúng quy định”. Một số sai phạm đã được chấn chỉnh, như thu hồi biển xanh trái quy định, giảm mức lương của lãnh đạo Cty xuống khoảng 50%.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại chưa được giải quyết. Điều trăn trở là sai phạm nghiêm trọng như vậy, tồn tại bao nhiêu năm không bị nhắc nhở, xử lý gì, mặc dù có rất nhiều cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ người lao động. Nghĩa là, “cuộc chiến” bảo vệ người lao động còn rất nhiều gian nan. Bao giờ người lao động “thấp cổ bé họng” được tôn trọng, được đối xử bình đẳng, là câu hỏi cứ day dứt mãi trong lòng tôi, sau vụ việc này.
