Rút bảo hiểm xong mới thấy mình sai
Bà Nguyễn Thị Phúc (66 tuổi, trú Phường Phước Long, Nha Trang, Khánh Hòa) gắn bó với nghề lượm ve chai đã 3 năm. Trước đây, bà làm công nhân một công ty mỹ nghệ trên địa bàn, công việc thất thường, thu nhập bấp bênh, bà nghỉ ra làm tự do rồi cũng bỏ luôn bảo hiểm xã hội.
Bà Phúc chia sẻ: "Tôi đi làm công nhân được 8 năm, có đóng bảo hiểm xã hội nhưng sau đó nghỉ thì cũng bỏ bẵng chứ không biết bảo lưu hay gì! Giờ lớn tuổi không kiếm được việc nên đi lợm ve chai. Cực khổ lắm nhưng có đồng tiền còn trang trải cuộc sống chứ con cái cũng khổ như mình. Giá lúc trẻ, tôi theo tiếp bảo hiểm thì giờ cũng đỡ cực".
Theo bà Phúc, những công nhân cùng công ty bà làm trước đây, người nào duy trì bảo hiểm thì nay cũng có được khoảng lương hàng tháng 3-4 triệu đồng, ngoài ra có thêm thẻ bảo hiểm y tế phòng thân.
"Họ không có vất vả như tôi. Mỗi tháng, khoản tiền lương hưu đó với người lớn tuổi như tôi cũng đủ lo cuộc sống. Cộng với tiền tích cóp thì họ thực sự được nghỉ hưu, không cần phải lao động vẫn có thể trang trải cho cuộc sống. Còn tôi đến tuổi này vẫn phải kiếm tiền bởi bệnh một cái là bao nhiêu cũng hết" - bà Phúc nói.
Khác với bà Phúc, chị Nguyễn Vũ Thu (47 tuổi) - chủ một cửa hàng trái cây ở chợ Xóm Mới - có gần 11 năm đóng bảo hiểm xã hội. Xuất thân làm nhân viên bưu điện, nhưng khi bưu điện tinh giảm biên chế, chị Thu nghỉ và nhận chế độ hỗ trợ gần 65 triệu đồng. Từ số tiền này, chị chuyển đổi nghề sang bán trái cây.
Một năm đầu, chị vẫn duy trì chuyển sang bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tuy nhiên, mới vào nghề nên 1 năm đầu, nguồn vốn chị mất dần, bí quá chị Thu quyết định rút bảo hiểm xã hội 1 lần.
"Rút bảo hiểm xong thì tôi mới thấy sai lầm nhất là sau 2 năm dịch bệnh, buôn bán bấp bênh, tôi không có tích lũy. Nghĩ đến quãng đường sau nếu không thể buôn bán được thì tuổi già của tôi sẽ chật vật" - chị Thu cho biết.
Không có thu nhập thụ động, người già khó khăn
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh Khánh Hòa, toàn tỉnh đang có 33.700 người đang nhận trợ cấp và lương hưu bảo hiểm xã hội hàng tháng. Trong đó, quỹ Bảo hiểm xã hội chi trả hơn 28.600 người, còn lại do ngân sách Nhà nước chi trả.
Tuy nhiên, con số người cao tuổi (hết độ tuổi lao động) toàn tỉnh hơn 110.000 người, số người cao tuổi có lương hưu chiếm tỉ lệ chỉ khoảng 30%. Đây là gánh nặng an sinh, khó khăn cho người già khi không có thu nhập chủ động.
Ông Lê Hùng Chính - Phó Giám đốc quản lý điều hành Bảo hiểm xã hội tỉnh Khánh Hòa - cho hay, thực tế hiện nay có sự chênh lệch rất lớn giữa người hết độ tuổi lao động có và không có lương hưu.
Với người tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện để nhận lương hưu khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động không chỉ là khoản thu nhập cố định hỗ trợ cuộc sống lâu dài mà còn hưởng các chế độ bảo hiểm y tế, tử tuất theo quy định. Vậy nên tham gia bảo hiểm xã hội để an tâm có chỗ dựa kinh tế lúc về già chính là ưu điểm.
Đối với người lao động khi hết tuổi lao động nhưng không có lương hưu, nếu không có một khoản tích lũy lớn thì cũng khó mà chủ động được trước những nguy cơ không chi trả nổi chỉ sau một lần mắc bệnh và nằm viện thời gian dài. Từ đó, người lao động còn phải đối mặt với tình trạng nghèo đói, kiệt quệ, trở thành gánh nặng đối với gia đình, xã hội.
Hiện ngành Bảo hiểm xã hội đang mở rộng và khuyến khích người lao động, nhất là lao động tự do tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Trong đó, Nhà nước hỗ trợ từ 10-30% phí cho đối tượng khó khăn là hộ nghèo, cận nghèo để tham gia bảo hiểm xã hội.
Vì thế, cơ hội tham gia, duy trì bảo hiểm xã hội để chủ động cho cuộc sống của mình lúc về già, lúc hết tuổi lao động là tùy thuộc vào lực chọn của người lao động.
