Những năm trở lại đây, loại vải Trứng đang dần hình thành nên thương hiệu tiêu biểu của nông nghiệp tỉnh Hưng Yên. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, nguồn gốc của loại vải Trứng này đều được sinh ra từ cây vải Thủy Tổ với tuổi đời gần 2 thế kỷ.
Cây vải Tổ thuộc gia đình ông Nguyễn Văn Vì (thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên) có vòm cây cao khoảng 10m, cành lá sum suê và vẫn cho đều trái qua các mùa vải. Được biết cây vải có từ thời cha ông Vì, do hợp đất và khí hậu nên cây đặc biệt xanh tốt, cho quả ngon và được gia đình trân quý, lưu giữ đến ngày nay.
Quả từ cây vải Tổ đỏ hơn hẳn các cây khác, trái to, có hình dạng giống quả trứng, nặng trĩu trên cành nên được đặt tên là vải Trứng. Bên trong quả cùi dày, bóc không ướt tay nhưng đầy mọng thứ nước thơm, ngọt thanh, độc đáo không nơi đâu có được.
Người dân xã Phan Sào Nam đã hình thành Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Tiến nhằm bảo tồn và phát triển cây vải quý này. Người dân nhân giống bằng cách triết cành trực tiếp từ cây vải Tổ nên vẫn giữ được hương vị và đặc trưng của cây vải Tổ, nhiều gốc vài vài chục năm tuổi.
Nhờ chất lượng vượt trội, cây vải Tổ khi nhân giống rộng rãi đã cho năng suất tốt và ổn định, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn tỉnh Hưng Yên. Một cân vải Trứng – khoảng 20 quả có giá trên dưới 100 nghìn đồng.
Cây vải Tổ không chỉ là điểm du lịch hút khách gần xa đến tham quan, chụp ảnh mà còn là địa điểm được các thương lái hay các hộ kinh doanh thường xuyên lui tới để tìm hiểu giống vải quý.
UBND tỉnh Hưng Yên đã hoàn thành các hạng mục hệ thống đường giao thông, bãi đỗ xe, khuôn viên đi bộ phục vụ mục đích cho du khách tham quan cây vải Tổ. Ngoài ra, công tác tôn tạo và bảo tồn cây vải quý cũng được tỉnh đặc biệt lưu ý.
