Thống kê của Công ty Chứng khoán Yuanta cho thấy, trong số hơn 297 nghìn tỉ đồng trái phiếu đáo hạn trong năm 2024, nhóm bất động sản đang chiếm tỷ trọng cao nhất với khoảng 123 nghìn tỉ đồng trái phiếu tới hạn, tiếp theo là ngân hàng với gần 80.000 tỉ đồng, nhóm xây dựng và vật liệu 22.000 tỉ đồng, du lịch giải trí gần 20.000 tỉ đồng, còn lại là nhóm khác gồm dịch vụ tài chính.
Năm 2025, lượng trái phiếu đáo hạn sẽ hạ nhiệt với khoảng 270 nghìn tỉ đồng nhưng con số này chỉ thấp so với năm 2024 và cao hơn đáng kể so với những năm trước đó.
Mặc dù các hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp đang diễn ra khá tích cực trong những tháng vừa qua, nhưng áp lực trả nợ trái phiếu doanh nghiệp trong 2 năm tới vẫn còn rất lớn.
Hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp có phần chững lại trong các tháng gần đây. Trong tháng 11.2023, giá trị trái phiếu mua lại trước hạn ước tính hơn 2.000 tỉ đồng, giảm 82% so với tháng trước.
Lũy kế từ đầu năm đến nay, khoảng 197.660 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được mua lại trước hạn. Tính đến cuối tháng 11, đã có khoảng hơn 100 doanh nghiệp thông báo về việc chậm hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu với tổng giá trị vào khoảng hơn 192.000 tỉ đồng, chiếm gần 19% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 70% giá trị chậm trả.
Về mặt pháp lý, Nghị định 08/2023/NĐ-CP là hành lang pháp lý cho tổ chức phát hành và nhà đầu tư đồng thuận trong việc gia hạn các nghĩa vụ nợ, nhưng điều này không đồng nghĩa với việc đã khắc phục được rủi ro chậm trả gốc, lãi.
TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc đầu tư DGCapital nêu quan điểm, xu hướng thỏa thuận gia hạn trái phiếu sẽ phổ biến trên thị trường đối với đa số các tổ chức phát hành gặp vấn đề về thanh khoản do đây là biện pháp khả thi và dễ chấp nhận nhất đối với các bên. Thời điểm hiện tại, nhiều doanh nghiệp đang chịu áp lực khi thời gian hạn đáo hạn trái phiếu đang cận kề.
Chính vì vậy, một số doanh nghiệp, đặc biệt nhóm bất động sản đã phải tính đến việc bán bớt tài sản của mình để đảm bảo tất cả khoản nợ đến hạn. Bởi vì, đa phần các trái phiếu doanh nghiệp phát hành tại Việt Nam có kỳ hạn không quá 3 năm, thậm chí chỉ 12-18 tháng, trong khi dòng tiền đầu tư, kinh doanh dự án kể cả các dự án bất động sản thường có thời gian hoàn vốn tối thiểu là 5 năm, thậm chí lên đến 10-15 năm đối với các ngành nghề như hạ tầng, sản xuất, khách sạn nghỉ dưỡng, TS Nguyễn Duy Phương nêu lên thực trạng.
Toàn bộ quy định trong Nghị định 65/2022/NĐ-CP sẽ có hiệu lực thi hành kể từ đầu năm 2024 được các chuyên gia đánh giá sẽ giúp cho thị trường chuyển sang chu kỳ mới bền vững hơn.
Bên cạnh đó, một điểm đáng ghi nhận trong thời gian qua là thị trường trái phiếu đã bắt đầu ổn định từ giai đoạn tháng 7.2023 và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã bước vào chu kỳ mới khi giá trị trái phiếu có rủi ro cao giảm dần trong vòng 12-18 tháng tới.
Theo thống kê của VIS Rating, trong quý IV/2023, giá trị trái phiếu có độ rủi ro cao là 19.000 tỉ đồng; quý I/2024 còn 8.000 tỉ đồng; quý II/2024 là 13.000 tỉ đồng; quý III/2024 là 13.000 tỉ đồng và quý IV/2024 là 9.000 tỉ đồng.
