Diễn đàn các doanh nghiệp
Theo số liệu của Tổng Cục Thống kê, tính đến hết tháng 2.2016, cả nước có 4.424 doanh nghiệp thuộc ngành nông nghiệp (bao gồm nông, lâm, thủy sản). Các DN này có hiệu quả kinh tế tương đối tốt, chỉ số phản ánh về hiệu suất sinh lời cao hơn so với các doanh nghiệp trong lĩnh vực khác.
Số lượng doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn còn thấp, chỉ chiếm 1% trong tổng số doanh nghiệp hoạt động trên cả nước. Sản xuất nông nghiệp vẫn đa phần là quy mô nhỏ, điều kiện hạ tầng, dịch vụ... còn nhiều yếu kém. Doanh nghiệp mới chỉ chú ý đến sản xuất và chế biến thô mà chưa chú trọng về sản xuất tinh và các hoạt động marketing. Doanh nghiệp mới chỉ tập trung phát triển ở các vùng có điều kiện thuận lợi.
Bên cạnh đó, một số chính sách về đất đai, thuế, về khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn thôn vẫn còn những hạn chế, chậm sửa đổi so với thực tiễn. Công tác cải cách hành chính tạo thuận lợi cho nhà đầu tư thực hiện còn chậm. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước còn chậm, hiệu quả chưa cao.
Thời gian gần đây Đảng và Chính phủ đã thực sự quan tâm đến khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp trong nông nghiệp, coi khởi nghiệp chính là động lực để tái cơ cấu nền kinh tế quốc dân.
Thứ trưởng KH&CN Trần Văn Tùng cho biết, ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia là nơi kết nối các hoạt động về khởi nghiệp đang diễn ra trong cả nước, để các tổ chức, cá nhân đầu tư và các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tìm đến nhau thông qua các hoạt động kết nối đầu tư được tổ chức trước, trong và sau sự kiện. Techfest cũng là nơi để các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có những thành công nhất định trên thị trường có thể tìm thấy những giải pháp sáng tạo từ các startup. Điều này đã giúp cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương trở nên thiết thực và hiệu quả hơn, đồng thời khẳng định chủ trương chỉ đạo của Đảng, Chính phủ đã được phát triển và lan rộng trên toàn quốc.
Ông Đàm Quang Thắng, Trưởng AgriTech Village, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP Viz-Start, Tổng giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam nhận định, đây là cơ hội kêu gọi những cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp muốn khởi nghiệp. Các cá nhân, tổ chức tham gia ngày hội khởi nghiệp có cơ hội được giới thiệu tiếp cận, giao lưu với các nhà đầu tư để phát triển trong kinh doanh của mình.
Nhiều chính sách thiết thực
Xác định khởi nghiệp trong nông nghiệp giữ vai trò quan trọng, thời gian qua nhiều bộ, ngành, viện, trường đại học và địa phương đã có nhiều hoạt động thiết thực. Có thể kể đến những hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp tiêu biểu thời gian gần đây như Chương trình Giao lưu khởi nghiệp năm 2013 do Phòng TM&CN Việt Nam cùng các bộ, ngành phối hợp với Đại học Nông nghiệp Hà Nội tổ chức với sự tham gia của gần 1.000 sinh viên. Sau Chương trình giao lưu này, Đại học Nông nghiệp Hà Nội đã thành lập Câu lạc bộ khởi nghiệp.
Ngoài ra, Qũy Khởi nghiệp doanh nghiệp KH&CN Việt Nam (SVF) vừa công bố gói hỗ trợ thương mại hóa dành cho các starup trong lĩnh vực nông nghiệp. Chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp nông nghiệp tiếp cận với kênh phân phối (siêu thị, cửa hàng tiện ích, chợ đầu mối...) nhằm tăng doanh nghiệp, mở rộng thị trường. Gói hỗ trợ phù hợp với doanh nghiệp. Khi tham gia gói hỗ trợ này, doanh nghiệp khởi nghiệp trong nông nghiệp sẽ được thẩm định dự án bởi các chuyên gia của SVF để đánh giá về độ phù hợp cho các kênh phân phối hiện nay.
Nếu doanh nghiệp đạt các tiêu chuẩn sẽ được SVF hỗ trợ kết nối với các kênh phân phối là những đối tác chiến lược của đơn vị. Các doanh nghiệp sẽ được các chuyên gia chia sẻ về các kinh nghiệm trong kinh doanh, thương mại hóa sản phẩm.
Phó Cục trưởng Trần Xuân Đích nhận định, hiện tại trong cộng đồng khởi nghiệp có những kênh thông tin trên mạng chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp như cộng đồng khởi nghiệp trên facebook - Launch - với trên 36.000 thành viên. Cũng có những tạp chí online có uy tín về khởi nghiệp trong khu vực như Techinasia, Echelon hay DealstreetAsia và hàng loạt các báo, tạp chí ở Việt Nam có chuyên mục riêng cho khởi nghiệp như Vnexpress, Tuổi Trẻ.
Riêng về các hỗ trợ của nhà nước, trên quy mô quốc gia, Văn phòng Đề án 844 là địa chỉ triển khai các hoạt động của Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST đến năm 2025. Các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tìm hiểu các thông tin về Đề án qua trang web của Đề án này. Sắp tới, Bộ KHCN cũng sẽ ra mắt Cổng thông tin hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, là nơi tổng hợp tất cả các dữ liệu về tình hình khởi nghiệp ĐMST trong nước nói chung và là nơi cập nhật các chính sách về hỗ trợ khởi nghiệp từ Chính phủ để các doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tham khảo. Ngoài ra, doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST ở các địa phương có thể tìm hiểu về các chương trình riêng hỗ trợ khởi nghiệp từ địa phương.
Bà Thạch Lê Anh, Chủ nhiệm Đề án Thương mại hóa công nghệ theo mô hình Thung lũng Silicon tại Việt Nam (Vietnam Silion Valley - VSV), Bộ KH&CN cho rằng, trong thời gian qua, đã có khá nhiều các doanh nghiệp và cá nhân tham gia trực tiếp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Một số giải pháp liên quan đến phương thức canh tác, nuôi trồng giúp giảm giá thành, tăng năng suất sản phẩm như sản phẩm của Hachi, sản phẩm của Mimosa Tech... Nhưng nguồn vốn ĐTMH cho các startup này còn rất hạn chế bởi tính rủi ro quá cao.
Nhận thấy những khó khăn của các doanh nghiệp Startup trong lĩnh vực nông nghiệp về nguồn vốn đầu tư còn thiếu, VSV đang chuẩn bị triển khai Dự án đầu tư trên diện rộng cho các Startup trong lĩnh vực nông nghiệp. Dự án này có tên gọi “Liên kết các giải pháp để phát triển nông nghiệp” (Agriculture Solution Alliance gọi tắt là ASA), với tầm nhìn và mục đích biến NÔNG THÔN thành nơi ĐÁNG SỐNG, ĐÁNG LÀM VIỆC, ĐÁNG HƯỞNG THỤ. Dự án này sẽ kết hợp giữa những người làm nghề nông/ngư, những nhà khoa học và những người quản lý đầu tư để cho ra đời các Startup tiềm năng nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư và tạo các kênh phân phối bán lẻ theo mô hình Farm Shop giúp cho người nông dân khai thác triệt để nguồn lợi ngay trên chính quê hương của mình mà không phải thông qua thương lái. Dự án đầu tư ASA thành công sẽ đem lại không chỉ hiệu quả kinh tế mà còn giúp giải quyết vấn đề an sinh xã hội, giảm di cư đến các thành phố lớn.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cũng khẳng định, để thực hiện Quyết định 844/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025, thông qua hoạt động của Ban chỉ đạo Đề án 844, Bộ KH&CN đã thể hiện được vai trò của mình trong việc tổ chức “kết nối hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của các Bộ, ngành, địa phương trên cả nước và các tổ chức chính trị xã hội, hiệp hội nghề nghiệp”.
