Nhà nước đã có quy định rõ ràng về mức lệ phí căn cước công dân. Bộ Tài chính cũng đã có thông tư giảm 50% lệ phí cho người làm căn cước công dân gắn chíp trước ngày 1.7.2021. Cụ thể, Thông tư 112 của Bộ Tài chính nêu rõ, kể từ ngày 1.1.2021 đến hết ngày 30.6.2021, lệ phí cấp Căn cước công dân bằng 50% mức thu lệ phí quy định tại Điều 4 Thông tư 59 quy định mức thu, chế độ thu, nộp và quản lý lệ phí cấp Căn cước công dân.
Điều này nghĩa là trước ngày 1.7.2021, người dân chỉ phải nộp 3 mức phí là 15.000 đồng khi chuyển từ CMND 9 số, 12 số hay căn cước công dân mã vạch sang căn cước công dân gắn chip; nộp 25.000 đồng khi thay đổi thông tin cá nhân sang căn cước mới và chỉ phải nộp 35.000 đồng cấp lại căn cước công dân bị mất.
Đơn vị làm căn cước công dân gắn chíp không được thu thêm bất kỳ khoản nào, trừ phí chuyển phát nhanh theo nhu cầu. Tất cả khoản thu trên bắt buộc phải có biên lai.
Ở UBND xã Tiên Minh huyện Tiên Lãng, Hải Phòng, một số cán bộ công an đã thu 200.000 đồng với 2 công dân, mỗi căn cước 100.000 đồng.
Sau phản ánh, cán bộ thu sai bị đình chỉ công tác, yêu cầu hoàn trả công dân tiền thu làm thủ tục cấp căn cước công dân sai quy định. Công an thành phố Hải Phòng đã khẩn trương chỉ đạo các phòng nghiệp vụ chức năng Công an thành phố và Công an huyện Tiên Lãng vào cuộc xác minh xử lý nghiêm.
Một phản ứng nhanh nhạy, kịp thời của chính quyền nhưng có lẽ chưa đủ.
Còn rất nhiều phản ánh của người dân tới báo chí về việc họ phải mất hơn khoản tiền theo quy định và không được nhận biên lai.
Còn rất nhiều người dân phản ánh bị “ép” dùng dịch vụ chuyển phát nhanh ngay cả khi nhà của họ ngay sát cổng nơi cấp đổi căn cước.
Và không chỉ có ở Tiên Lãng…
Pháp luật của quy định: Thu phí, lệ phí sai, trái quy định phải hoàn trả số tiền đó cho công dân đồng thời sẽ bị xem xét xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nhu cầu làm căn cước công dân hiện tại rất lớn và việc bị thu thêm chỉ vài chục ngàn thường bị cho là quá nhỏ, nên cho qua, không đáng phản ánh.
Hành vi này không thể xử lý xuê xoa mà phải coi là một loại “tham nhũng vặt” cần loại trừ.
Mục tiêu 50 triệu căn cước công dân gắn chíp đến giữa năm là một sức ép lớn, việc miễn giảm 50% phí trước ngày 1.7.2021 là một chủ trương lớn của Nhà nước, Chính phủ hướng đến người dân.
Từ câu chuyện ở Tiên Minh, Tiên Lãng, phải rà soát diện rộng, tới cấp xã ở các địa phương để những “căn cước công dân 100.000 đồng” không trở thành những “ghẻ ruồi” trong sự ấm ức, khó chịu của người dân.