Xác định mục tiêu tài chính
Để có được 1 tỉ đồng đầu tiên, đa số mọi người sẽ tìm cách tiết kiệm. Quá trình này vừa chậm, vừa buồn chán. Câu hỏi là sau khi có 1 tỉ đồng đầu tiên thì nên làm gì để có thêm 1 tỉ đồng tiếp theo? Bà Nguyễn Thu Giang - chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân - chỉ ra cách làm thế nào để chinh phục cột mốc 1 tỉ đồng đầu tiên với 1 quy trình gồm 6 bước.
Đầu tiên là xác định mục tiêu tài chính. Một trong những nguyên tắc kinh điển để thiết lập mục tiêu là theo nguyên tắc SMART, theo đó 1 mục tiêu phải bao gồm 5 tiêu chí: 1. Tính cụ thể, 2. Đo lường được, 3. Phù hợp với nguồn lực, 4. Liên quan với thực tế và 5. Có tiến độ thời gian.
Rõ ràng, mục tiêu chinh phục 1 tỉ đồng đầu tiên đã thoả mãn tiêu chí cụ thể và đo lường được, cần xét đến tính phù hợp và liên quan. Công việc còn lại của bạn ở bước này chỉ là trả lời xem: Bạn muốn đạt được 1 tỉ đồng này sao bao lâu (tiến độ)?
Tiếp theo, phân tích tình hình tài chính hiện tại. Cơ bản nhất về tình hình tài chính bao gồm các thông tin: Tài sản, nguồn vốn, nợ phải trả, thu nhập, chi tiêu. Ví dụ: Một cặp vợ chồng có 1 con nhỏ. Tài sản của họ có là 200 triệu đồng, trong đó 100 triệu đồng là nợ, vốn chỉ có 100 triệu đồng. Thu nhập của họ là 48 triệu đồng, chi tiêu là 30 triệu đồng, như vậy phần thặng dư là 18 triệu đồng/tháng.
Bước thứ ba, tính toán lợi nhuận và thời gian đầu tư để đạt được mục tiêu. Bước này liên quan đến một bài toán gọi là “Time value of Money” (Giá trị thời gian của tiền là khái niệm cho rằng khoản tiền sẵn có tại thời điểm hiện tại có giá trị cao hơn số tiền tương tự trong tương lai do khả năng sinh lời tiềm năng của nó).
Để đạt được 1 tỉ đồng, tỉ suất sinh lời cần đạt là bao nhiêu? 8%/10%/12%/15% hay 20%? Chu kỳ đầu tư trong bao lâu? 3 năm/5 năm hay tối đa là 10 năm?
Ví dụ gia đình trên có thể tiết kiệm được 18 triệu đồng/tháng, họ chọn gửi ngân hàng với lãi suất 8%/năm thì sau bao lâu sẽ đạt mốc này. Còn nếu không tiết kiệm được mức đó thì phải tăng thời gian lên, hoặc tăng lợi nhuận đầu tư lên.
Biết được khẩu vị rủi ro của mình đến đâu
Bước tiếp theo là phân tích sức khoẻ tài chính. Sức khoẻ tài chính bao gồm: Tỉ trọng 3 nhóm chi tiêu chính trên thu nhập, tỉ lệ nợ trên tài sản. Điều này cũng như việc bạn có quỹ dự phòng chưa, có bảo hiểm chưa? Hồ sơ rủi ro của bạn như thế nào?
Hồ sơ rủi ro bao gồm: Khả năng chịu đựng rủi ro (độ tuổi, kiến thức, kinh nghiệm) và thái độ đối với rủi ro (đây là tính cách và sở thích cá nhân: e ngại rủi ro hay thích rủi ro).
Ví dụ với gia đình trên, có thể thấy ngay về quỹ dự phòng và bảo hiểm: Họ có vốn 100 triệu đồng, nhưng chưa có quỹ dự phòng tối thiểu 3 tháng chi tiêu nên 100 triệu đồng này dùng làm quỹ dự phòng chứ chưa thể đầu tư được. Hai bạn này đã mua bảo hiểm nhân thọ, vợ phí 13 triệu đồng, số tiền bảo hiểm 500 triệu đồng, chồng phí 15 triệu đồng, số tiền bảo hiểm 1 tỉ đồng; như vậy là 4,9% thu nhập, đây là mức hơi thấp, có thể cần cân đối để bổ sung tính bảo vệ của phương án bảo hiểm.
Tiếp theo, cần lựa chọn kênh đầu tư và chiến lược đầu tư để đạt được mốc 1 tỉ đồng, bạn sẽ gửi tiết kiệm/đầu tư trái phiếu/chứng chỉ quỹ ETF/cổ phiếu hay bất động sản? Chọn chủ động đầu tư hay đầu tư uỷ thác?
Nếu như 5 bước trên 80% mọi người đều có thể đạt được không khó khăn gì. Thì chính tại bước này vai trò chuyên gia, vai trò dẫn dắt sẽ phát huy tác dụng. “Nếu bạn tham gia đầu tư chứng chỉ quỹ hoặc đầu tư chứng khoán, vào thời điểm quan trọng, cần có ai đó là người "rung chuông vàng" cho tài sản của bạn trở về chỗ trú ẩn an toàn” - chuyên gia cho biết.
