Theo quy định tại Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15, Nghệ An có 20 đơn vị hành chính cấp huyện đạt tiêu chuẩn. Đối với cấp xã, trong số 460 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 411 xã, 32 phường và 17 thị trấn), có 89 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện sắp xếp (79 xã; 04 phường; 06 thị trấn).
Phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã được xây dựng như sau: Với đơn vị hành chính cấp huyện, thị xã Cửa Lò thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025, hiện nay tỉnh Nghệ An đang xây dựng Đề án mở rộng địa giới hành chính và không gian đô thị thành phố Vinh (có đề án riêng).
Với đơn vị hành chính cấp xã, toàn tỉnh có 105 đơn vị hành chính liên quan đến phương án sắp xếp. Trong đó có 75 đơn vị hành chính không đủ tiêu chuẩn thuộc diện sắp xếp và 30 đơn vị hành chính đủ tiêu chuẩn liền kề với đơn vị không đủ tiêu chuẩn sắp xếp lại để hình thành 49 đơn vị hành chính mới, giảm 55 đơn vị hành chính.
Tuy nhiên, có 3 đơn vị không đủ tiêu chuẩn theo quy định nhưng các địa phương đề nghị không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù; Có 9 đơn vị nông thôn (thuộc huyện Đô Lương) nằm trong đề án quy hoạch đô thị đã được phê duyệt nhưng chưa đủ tiêu chuẩn về đơn vị hành chính đô thị, huyện đề nghị không sắp xếp.
Chủ tịch UBND Nghệ An Nguyễn Đức Trung cho biết, phương án báo cáo Ban Chỉ đạo ngày hôm nay so với phương án nghe tại phiên họp chuyên đề UBND tỉnh có chuyển biến do một số địa phương điều chỉnh lại phương án sắp xếp các đơn vị cấp xã. Tại các địa phương thực hiện sắp xếp thì phải tiến hành sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã và rà soát sắp xếp tài sản để có sự chủ động khi xây dựng Đề án chi tiết.
Đối với 32 đơn vị sau sắp xếp nhưng vẫn chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định tại Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhưng các địa phương đề xuất không nhập thêm vì có các yếu tố đặc thù, thì đề nghị báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xin cơ chế đặc thù.
Cũng tại Hội nghị, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý đề nghị, đồng thời với việc chuẩn bị phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023-2025, các địa phương cần có phương sắp xếp về tài sản, tính toán nhân sự sau sắp xếp. Đề án chi tiết phải đảm bảo phương án sắp xếp tài sản, sắp xếp nhân sự. Đối với các công trình sửa chữa, xây dựng trụ sở mới của các xã thuộc diện sáp nhập phải tạm dừng.
Đồng thời, đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét chưa tiến hành sáp nhập đối với các xã thuộc diện phải sắp xếp của huyện Đô Lương và huyện Diễn Châu do có đề án quy hoạch đô thị đã được phê duyệt. Tuy nhiên, vẫn phải xây dựng phương án sắp xếp đối với các xã của huyện Đô Lương và Diễn Châu để tránh bị động nếu không được cơ quan có thẩm quyền thống nhất với phương án đề xuất.
