Tại TPHCM, do vướng mắc liên quan đến quy hoạch, chấp thuận chủ trương chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, pháp lý, nên 8 dự án nhà ở xã hội với 25.880 căn hộ vẫn chưa thể khởi công.
Để đẩy nhanh tiến độ giải quyết thủ tục pháp lý, sớm khởi công các dự án, đảm bảo chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội đã được phê duyệt, lãnh đạo Sở Xây dựng TPHCM kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo các sở, ngành tháo gỡ vướng mắc liên quan đến quy hoạch, pháp lý.
Ngoài ra, một nút thắt khiến phân khúc nhà ở xã hội chưa thể phát triển rộng rãi chính là thiếu cơ chế hỗ trợ. Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA) - cho biết, Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất lên tối đa 1,5 lần so với tiêu chuẩn. Đây là ưu đãi cho các chủ đầu tư loại nhà ở này trong 10 năm qua. Tuy nhiên, tại dự thảo nghị định về phát triển, quản lý nhà ở xã hội mới nhất, Bộ Xây dựng bỏ quy định này.
Ông Lê Hoàng Châu đề xuất cho phép dự án nhà ở xã hội tiếp tục được hưởng ưu đãi này, bởi sẽ tăng hiệu quả đầu tư, thu hút nguồn lực vào phân khúc nhà này. Theo phân tích của ông Châu, trong lúc Nhà nước chưa có sẵn quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, rất cần khuyến khích các nhà đầu tư tự thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Một trong các cơ chế chính sách để thu hút các nhà đầu tư chính là việc cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được điều chỉnh tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất lên tối đa 1,5 lần so với quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hiện hành do cơ quan có thẩm quyền ban hành đối với trường hợp đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mà thửa đất, khu đất chỉ có quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 hoặc trường hợp nhà đầu tư đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Bởi lẽ nếu không có cơ chế chính sách này, nhà đầu tư sẽ lựa chọn sử dụng quỹ đất mình đang có để thực hiện dự án nhà ở thương mại, dễ làm hơn, hiệu quả hơn thay vì thực hiện dự án nhà ở xã hội bị ràng buộc với rất nhiều quy định.
Lấy dẫn chứng thực tiễn, HoREA cho biết, Nghị quyết số 98-NQ/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM quy định tại thời điểm chấp thuận chủ trương đầu tư, trường hợp quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa phù hợp quy hoạch chung thì cho phép thực hiện việc chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy hoạch chung và chỉ tiêu về hệ số sử dụng đất hoặc mật độ xây dựng theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Trường hợp quy hoạch chi tiết chưa phù hợp quy hoạch chung và quy hoạch phân khu thì cho phép thực hiện việc chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và chỉ tiêu về hệ số sử dụng đất hoặc mật độ xây dựng theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Ông Lê Hoàng Châu khẳng định, đây là căn cứ pháp luật để bổ sung quy định cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được điều chỉnh tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất lên tối đa 1,5 lần so với quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hiện hành do cơ quan có thẩm quyền ban hành đối với trường hợp đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mà thửa đất, khu đất chỉ có quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 hoặc trường hợp nhà đầu tư đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội vào khoản 1 Điều 27 dự thảo Nghị định.
