Sở Xây dựng TPHCM vừa có báo cáo về tình hình phân bổ nhà ở và đất ở thuộc sở hữu Nhà nước cho các quận – huyện để phục vụ nhu cầu tái định cư cho các dự án chỉnh trang đô thị, công ích trên địa bàn. Theo báo cáo của Sở Xây dựng, hiện tỉ lệ sử dụng nhà đất phục vụ tái định ở hầu hết các quận – huyện rất thấp, do đó Sở Xây dựng đề xuất UBND TPHCM chỉ phân bổ 3.426 thay vì 4.250 nhà đất được các địa phương đăng ký. Trước đó, tháng 10.2020 UBND TPHCM chấp thuận phân bổ 3.656 căn hộ và nền đất cho các quận – huyện để phục vụ tái định cư. Tính đến hết tháng 3.2021, các quận – huyện đã sử dụng 345 căn hộ và nền đất, đạt tỷ lệ 9,4%. Vẫn còn 3.311 căn hộ và nền đất chưa sử dụng.
Theo Sở Xây dựng, địa phương đã bố trí nhà ở tái định cư nhiều nhất là Quận 4 với 114 căn hộ. Hầu hết các quận, huyện có tỷ lệ bố trí rất thấp trên số lượng nhà đất đã đăng ký. Một số nguyên nhân dẫn đến chậm sử dụng nhà ở tái định cư như công tác định giá bị kéo dài, các thủ tục đầu tư thay đổi, căn hộ xuống cấp cần sửa chữa trước khi bố trí. Ngoài ra, nhiều hộ dân chưa đồng thuận với chính sách bồi thường, dẫn đến khiếu nại, không đồng ý tái định cư vì xa nơi giải toả hoặc thay đổi nguyện vọng từ nhận nhà tái định cư sang hỗ trợ tiền để tự lo nơi ở mới.
Đơn cử như khu tái định cư Vĩnh Lộc B (H.Bình Chánh), sau gần 7 năm xây dựng hoàn thành, đến nay vẫn thưa thớt người dân về ở. Đây được coi là khu đô thị kiểu mẫu phục vụ nhu cầu giải tỏa, chỉnh trang đô thị để tái định cư người dân với quy mô 529 nền đất và 45 block chung cư 5 tầng, cung ứng 1.939 căn hộ. Có vốn đầu tư hơn 1.000 tỉ đồng và được đưa vào sử dụng từ năm 2011, thế nhưng đến nay vẫn còn gần 1.000 căn hộ bỏ trống. Hầu hết người dân không chuyển đến ở vì công trình nhà ở không đảm bảo. Nhiều năm không sử dụng, cơ sở vật chất các toà nhà đã xuống cấp theo thời gian. Nhiều block chung cư xây xong cửa đóng then cài nằm phơi sương gió bong tróc, nước sơn xuống màu cũ kỹ. Một số tuyến đường nội khu vẫn chưa trải nhựa, công viên không người chăm coi, cỏ dại mọc tràn ra đường đi…
Còn tại Dự án Tái định cư số 60 - Nguyễn Hữu Cảnh (quận Bình Thạnh), sau nhiều năm đưa vào sử dụng, hàng trăm căn nhà tái định cư vẫn bỏ hoang. Tại quận 7, ngay sát khu đô thị kiểu mẫu Phú Mỹ Hưng, khu tái định cư Phú Mỹ với khoảng 200 căn hộ tái định cư cũng chưa được sử dụng hết công suất dù đã hoàn thành khá lâu, khiến hạ tầng, chất lượng chung cư, các dịch vụ bị xuống cấp trầm trọng.
Dẫu biết việc xây dựng các khu tái định cư để giải quyết chỗ ở cho những hộ dân nằm trong vùng các dự án trọng điểm là chủ trương đúng đắn và nhân văn. Tuy nhiên, điều người dân mong muốn ở những người làm chính sách đó là phải nghĩ đến vấn đề tái định cư không chỉ là nơi ở, mà còn là không gian sống, làm việc, đi lại, là phong tục, tập quán của người dân.
