Tách bạch trong việc bố trí quỹ đất cho nhà ở xã hội
Sáng nay (19.6), tiếp tục chương trình kì họp thứ 5, Quốc hội khóa XV tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Trước phiên thảo luận này, qua thực tiễn công tác quản lí nhà nước ở địa phương về nhà ở, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu một số vướng mắc liên quan tới việc phát triển nhà ở. Trong đó, nhiều dự án nhà ở, đặc biệt là NƠXH đang gặp vướng mắc về mặt pháp lí.
Đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) khẳng định, chính sách NƠXH được Đảng, Nhà nước quan tâm nhưng khi cụ thể hóa quan điểm, chính sách pháp luật vào thực tiễn cuộc sống không đạt được kết quả như mong muốn, số người mua chưa lớn vì đối tượng được thụ hưởng chính sách này không có đủ tiền để mua nhà.
Ông Thân kiến nghị, đối với quy định các dự án nhà ở thương mại phải dành quỹ đất 20% cho NƠXH, không nên quy định cứng mỗi dự án phải dành 20% phát triển NƠXH. Do đó, với dự án có vị trí đắc địa không xây dựng NƠXH ở khu vực này, nên quy thành tiền để Nhà nước xây ở khu vực khác phù hợp hơn với mức sống và điều kiện của người lao động có thu nhập thấp. Nếu quy định tất cả khu nhà ở thương mại đều dành 20% quỹ đất xây NƠXH dễ dẫn đến tiêu cực, tình trạng đầu cơ, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích chính đáng của người dân.
Theo đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (đoàn Bến Tre), việc bố trí quỹ đất dành để phát triển NƠXH trong các dự án đô thị cần phải tách bạch trong các dự án đô thị. Luật hiện hành chỉ quy định NƠXH đối với dự án thuộc các đô thị loại III trở lên, còn ở đô thị loại IV, loại V vẫn chưa có quy định. Do đó, địa phương lúng túng không biết áp dụng tỉ lệ bao nhiêu phần trăm (%).
Trong khi đó, các nhà máy, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động có khuynh hướng dịch chuyển về các đô thị loại IV, loại V để thuận lợi trong việc tuyển dụng lao động.
Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn đề nghị bổ sung quy định về xây dựng NƠXH, khu lưu trú cho công nhân ở các đô thị loại IV, loại V.
Thu nhập công nhân thấp, tích lũy mua nhà là điều bất khả thi
Đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh) nhấn mạnh, phát triển NƠXH là chủ trương rất nhân văn, đúng đắn để giải quyết nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp. Tuy nhiên, cần kiểm soát việc xây dựng nhà ở phải gắn với các hạ tầng thiết yếu khác, như trường học, trạm xá, bảo đảm an ninh trật tự...
Trước nhu cầu NƠXH lớn, việc xét đối tượng được mua nhà ở xã hội cần phải được tiến hành một cách công bằng.
Về điều kiện thu nhập, theo đại biểu cần nghiên cứu, sửa đổi các quy định liên quan đến thuế thu nhập cá nhân theo hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh với đối tượng nộp thuế và người phụ thuộc cho phù hợp. Thực tế, mức thu nhập bình quân của một công nhân chỉ đáp ứng được khoảng 80% chi tiêu thì việc tích lũy mua nhà là điều bất khả thi. Tiêu chí xác định “thu nhập thấp” chưa tính đến tỉ lệ chi phí trả cho ngôi nhà trên tổng thu nhập hộ gia đình khiến người lao động thu nhập thấp khó có thể mua được NƠXH.
Đại biểu đề nghị, cần rà soát, cắt giảm các điều kiện, thủ tục hành chính về hồ sơ giấy tờ chứng minh, xác nhận tạo thuận lợi cho người lao động được tiếp cận với chính sách hỗ trợ NƠXH nhân văn này.
Liên quan đến nội dung trên, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (đoàn Vĩnh Long) đề nghị Chính phủ và các ngành chức năng quyết liệt chỉ đạo triển khai các biện pháp đẩy mạnh phát triển NƠXH, nhà ở công nhân, nhất là các chính sách thí điểm ưu đãi tích hợp trong huy động vốn, tín dụng gắn với các chính sách về quỹ đất.
