Hội thảo “Giải pháp nâng cao vai trò của tổ chức Công đoàn trong công tác an toàn, vệ sinh lao động” do Tổng LĐLĐ Việt Nam phối hợp với tổ chức Better Work Việt Nam tổ chức tại TPHCM sáng 29.5 với trên 50 cán bộ công đoàn làm công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) ở 10 tỉnh, thành phía Nam và Công đoàn Caosu Việt Nam tham dự.
8.150 vụ tai nạn lao động làm 979 người chết trong năm 2019
Bà Hồ Thị Kim Ngân - Phó Trưởng Ban Quan hệ Lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam - cho rằng mặc dù đã có nhiều thành tích đạt được, nhưng công tác ATVSLĐ vẫn còn một số hạn chế. Năm 2019, toàn quốc có 8.150 vụ tai nạn lao động làm 8.327 người bị nạn với 979 người bị chết, 1.892 người bị thương nặng. Tính bình quân mỗi ngày, TNLĐ cướp đi sinh mạng khoảng 3 người và đe dọa sức khỏe của 5 người khác, khiến cho nhiều gia đình lâm vào cảnh éo le.
Nhắc lại vụ TNLĐ xảy ra tại công trình xây dựng của Công ty cổ phần AV Healthcare (Khu công nghiệp Giang Điền, huyện Trảng Bom) ngày 14.5, khiến cho 10 người chết và 14 người bị thương, bà Ngân cho biết các nạn nhân đều không có HĐLĐ, không tham gia tổ chức công đoàn và cũng không có công đoàn cơ sở của doanh nghiệp.
Bà Ngân cũng cho rằng việc tổ chức hoạt động của mạng lưới an toàn vệ sinh viên của một số đơn vị còn hình thức, hiệu quả chưa cao. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng được quy chế hoạt động, chưa có chế độ phụ cấp theo quy định nên không động viên, khuyến khích được các an toàn vệ sinh viên hoạt động tích cực.
Công tác thanh tra, xử lý các vi phạm về lĩnh vực ATVSLĐ còn chưa nghiêm, chế tài chưa đủ sức răn đe, số doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra chuyên ngành về ATVSLĐ hàng năm còn ít, chủ yếu là lồng ghép trong các cuộc thanh tra, kiểm tra chung về thực hiện pháp luật lao động, do đó chưa đảm bảo tính chuyên sâu về kỹ thuật ATVSLĐ.
Bà Ngân cũng thẳng thắn nhìn nhận, tổ chức Công đoàn một số nơi chưa quan tâm đúng mức đến công tác ATVSLĐ, đến nay mới có 38/83 tỉnh, thành, ngành, xây dựng văn bản của cấp mình để tổ chức triển khai các hoạt động theo kế hoạch 73/KH-TLĐ của Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN về triển khai các nhiệm vụ công đoàn tham gia cải thiện điều kiện và môi trường làm việc, giảm thiểu tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong giai đoạn 2019 -2023.
"Hiện ít có đối thoại tại doanh nghiệp và được đưa vào thỏa ước lao động về ATVSLĐ. Cán bộ công đoàn không chỉ nắm vững các nhận diện nguy cơ mà cần có dũng khí để nói lên nguy cơ đó để bảo vệ NLĐ", bà Ngân nói.
Cần phải nâng cao trình độ cho cán bộ làm công tác ATVSLĐ
Tiến sĩ, Bác sĩ Trịnh Hồng Lân - Phân viện trưởng Phân viện Khoa học An toàn vệ sinh lao động và bảo vệ môi trường phía Nam - cho rằng nhận diện mối nguy, đánh giá rủi ro, phòng ngừa các nguy cơ gây tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp là một trong những biện pháp giúp nâng cao điều kiện ATVSLĐ tại nơi làm việc.
Do đó, hoạt động này đóng vai trò quan trong trong việc bảo vệ NLĐ và doanh nghiệp. Nó giúp cho NLĐ và NSDLĐ có thể nhận diện các nguy cơ tiềm ẩn có thể gây ra tai nạn lao động và suy giảm sức khỏe của NLĐ. Từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa các nguy cơ này tại nơi sản xuất, góp phần loại bỏ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
"Từ thực tiễn đi làm công tác bồi dưỡng kiến thức về ATVSLĐ cho thấy nhiều cán bộ công đoàn hay người làm công tác về ATVSLĐ ở doanh nghiệp chưa nắm vững các quy định của pháp luật cũng như kiến thức về ATVSLĐ để tham mưu, đề xuất chủ doanh nghiệp thực hiện các quy định. Do đó, cần phải nâng cao trình độ cho cán bộ làm công tác ATVSLĐ, nhất là tại doanh nghiệp", ông Lân nói.
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Ban Chính sách – Pháp luật LĐLĐ TPHCM, cho biết các vụ tai nạn lao động đa số là do lỗi của NSDLĐ (chiếm 76,9% tổng số vụ), về lỗi của NLĐ (chiếm tỷ lệ 7,8%), số còn lại 15,3% do các nguyên nhân khác, khách quan, khó tránh.
Để nâng cao hiệu quả công tác ATVSLĐ và vai trò của tổ chức công đoàn thì cần phân định rõ ràng đâu là trách nhiệm của doanh nghiệp, đâu là trách nhiệm của tổ chức công đoàn trong phòng chống tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Bởi theo quy định của pháp luật hiện hành, trách nhiệm chủ yếu về bảo đảm ATVSLĐ vẫn là của doanh nghiệp, còn công đoàn chỉ tham gia, giám sát, đôn đốc doanh nghiệp thực hiện.
"Mỗi doanh nghiệp cần phân công cụ thể, xác định trách nhiệm của từng cán bộ phụ trách công tác ATVSLĐ; ban hành quy chế hoạt động theo đúng quy định của pháp luật. Công tác huấn luyện ATVSLĐ cần phải chú trọng vào việc huấn luyện thực hành, huấn luyện các kỹ năng tự đánh giá rủi ro, kỹ năng làm việc an toàn cho NLĐ nhằm phòng ngừa và hạn chế các tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp xảy ra", ông Tuấn kiến nghị.
