Hành vi gian lận BHXH, BHYT, BHTN có thể bị phạt tù lên tới 10 năm
Liên quan đến việc xử lý hình sự với hành vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN từ 1.1.2018, tại Điều 214 và Điều 215 Bộ luật Hình sự quy định hành vi gian lận BHXH, BHYT, BHTN có thể bị phạt tù lên tới 10 năm. Các hành vi bị xử phạt gồm: Gian lận BHXH, BHTN: Lập hồ sơ giả hoặc làm sai lệch nội dung hồ sơ BHXH, hồ sơ BHTN lừa dối cơ quan BHXH; dùng hồ sơ giả hoặc hồ sơ đã bị làm sai lệch nội dung lừa dối cơ quan BHXH hưởng các chế độ BHXH, BHTN. Gian lận BHYT: Lập hồ sơ bệnh án, kê đơn thuốc khống hoặc kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh và các chi phí khác mà thực tế người bệnh không sử dụng; giả mạo hồ sơ, thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT được cấp khống, thẻ BHYT giả, thẻ đã bị thu hồi, thẻ bị sửa chữa, thẻ BHYT của người khác trong KCB hưởng chế độ BHYT trái quy định.
Tùy vào số tiền chiếm đoạt, gây thiệt hại và trường hợp vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc phạt tù: Nếu số tiền chiếm đoạt từ 10 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng thì có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Đối với số tiền chiếm đoạt từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng, hành vi phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tiền từ 100-200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1-5 năm. Hình phạt cao nhất là phạt tù từ 5-10 năm nếu số tiền chiếm đoạt tiền BHXH, BHTN, BHYT hoặc gây thiệt hại từ 500 triệu đồng trở lên. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.
Điều 216 Bộ luật Hình sự quy định người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên sẽ bị xử phạt hành chính hoặc phạt tù, cao nhất lên tới 7 năm. Phạt tiền từ 50-200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm nếu trốn đóng bảo hiểm từ 30 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 đến dưới 50 NLĐ. Mức phạt tăng lên 200-500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Phạm tội 2 lần trở lên; trốn đóng bảo hiểm từ 30 triệu đồng đến dưới 1 tỉ đồng; trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người.
Mức phạt cao nhất là bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng hoặc bị phạt tù từ 2-7 năm nếu trốn đóng bảo hiểm 1 tỉ đồng trở lên hoặc trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên. Hành vi không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của NLĐ cũng sẽ bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 1 tỉ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tùy theo số tiền, số NLĐ bị trốn đóng bảo hiểm. Đặc biệt, pháp nhân thương mại phạm (doanh nghiệp) nếu trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ có thể bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng.
Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH theo tỉ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (30% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo); 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác.
