Tấn công, lừa đảo trên mạng gây thiệt hại lớn tại Việt Nam
Thông tin trên được Thiếu tướng Nguyễn Văn Giang - Phó cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an - A05 trình bày trong tham luận, tại Hội thảo “Nâng cao bảo mật an toàn cho giao dịch không tiền mặt”, được tổ chức vào chiều 14.6 tại TPHCM.
Ông Giang nhấn mạnh, thời gian qua, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trên thế giới và tại Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, quy mô tổ chức xuyên biên giới (có dấu hiệu kết nối giữa các đối tượng trong nước và nước ngoài).
Đặc biệt, tội phạm tấn công vào hệ thống công nghệ thông tin và lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng đang là mối nguy cơ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho an ninh tài chính, tiền tệ; gây thiệt hại lớn về tài sản và bức xúc trong quần chúng nhân dân.
Trong năm 2023, Việt Nam ghi nhận 13.900 vụ tấn công mạng, gây thiệt hại hơn 390.000 tỉ đồng (tương đương 3,6% GDP). Tổng số tiền người dân bị các đối tượng lừa đảo trên mạng khoảng 8.000 - 10.000 tỉ đồng, tăng gấp rưỡi so với năm 2022. Trong đó có 91% thông tin liên quan lĩnh vực tài chính. Tỉ lệ người dùng thiết bị di động, mạng xã hội… nhận tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo trực tuyến là 73%.
Theo thống kê của Bộ Công an và Bộ Thông tin & Truyền thông, hiện nay có 3 nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 thủ đoạn lừa đảo.
Biện pháp xử lí
Để ngăn chặn hoạt động lừa đảo qua mạng, Cục A05 đang khẩn trương phối hợp với Hiệp hội An ninh mạng quốc gia xây dựng, cung cấp miễn phí phần mềm giúp phát hiện lừa đảo qua mạng (dự kiến ra mắt trong quý III/2024).
Trong năm 2023, Cục A05 đã xác minh, truy vết, phát hiện tin tặc, gián điệp mạng đã tấn công, đánh cắp, mã hóa gần 700 GB dữ liệu với hàng chục nghìn tài liệu nội bộ và 62 triệu thông tin, dữ liệu cá nhân. Phối hợp với công an các đơn vị địa phương khởi tố hơn 1.500 vụ án, trong đó chủ yếu là tội phạm liên quan tội lừa đảo trên không gian mạng lợi dụng thanh toán không tiền mặt.
Kể từ ngày 1.7.2024, quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng sẽ có hiệu lực. Tuy nhiên, tội phạm mạng đang tìm cách đối phó. Trước trực trạng đó, Cục A05 đã đưa 4 khuyến cáo với người dân:
- Cần nâng cao hơn nữa ý thức cảnh giác, kỹ năng để có thể tự bảo vệ bản thân khi tham gia tương tác trên môi trường mạng.
- Cần thận trọng, tìm hiểu, kiểm tra kỹ thông tin trước khi thực hiện các giao dịch tài chính trên không gian mạng. Không vay tiền online từ các ứng dụng không rõ nguồn gốc.
- Nâng cao ý thức trong việc mở, quản lý và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, giấy tờ tùy thân của mình. Không thực hiện việc chuyển tiền, cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, tài khoản E-Banking, tải các ứng dụng/link/email theo yêu cầu của người lạ.
Tuyệt đối không thực hiện các hành vi mua bán, trao đổi, cho thuê, mượn tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, giấy tờ tùy thân. Cài đặt bảo mật bảo vệ các tài khoản mạng xã hội bằng xác thực 2 lớp. Hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân của bản thân, gia đình, bạn bè… trên không gian mạng.
- Kịp thời thông báo cho cơ quan công an gần nhất để được tiếp nhận, giải quyết nếu nghi ngờ có hành vi lừa đảo qua mạng hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.
