Em Phạm Song Toàn đã làm việc đúng đắn, nhưng lại phải ra đi khỏi trường?
Vì điều gì? Sau cơn sóng dư luận em sẽ đối mặt trù dập, thù vặt, trả đũa? Những nỗi sợ vô hình ấy, khiến gia đình và em quyết ra đi?
Đáng ra, một hạt giống như Toàn cần được tôn vinh, khen thưởng như là điển hình dám nói, chính trực, tử tế. Chi đoàn, đoàn lớp, đoàn trường ở đâu, sao không dám tôn vinh, mà để thoái trào ngay cái nôi của nó vậy?
Những người lớn như hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm, cô giáo dạy Toán nghĩ gì khi để đứa trẻ ra đi khỏi nơi mà em gắn bó. Không bảo vệ được một đứa bé, các thầy sẽ nói gì trên bục giảng những ngày tiếp theo? Những đứa trẻ nghe rao giảng phải chính trực, đấu tranh cho lẽ phải, chúng sẽ nghĩ gì sau tất cả những chuyện liên quan Song Toàn? Và, chúng sẽ ra sao khi lớn lên khi thành ông này bà nọ?
Người ra đi, nếu có, phải là cô giáo im lặng trên bục giảng.
Toàn và các bạn của em, nếu chưa đúng, nếu còn hư - thì cô giáo phải dạy, phải uốn nắn các em thành người tốt, đó là trách nhiệm, là công việc của cô. Chọn cách im lặng, đối phó những đứa trẻ vẫn xưng con với cô, là bạo hành, là sự tự cao tự đại, tôn sùng cái tôi cao ngất trời, là sai luật, và cực kỳ có vấn đề về kỹ năng và đạo đức. Sự im lặng ấy là nguồn cơn những giọt nước mắt của em Toàn, khi cực chẳng đã phải nói ra, để rồi phải nổi tiếng bất đắc dĩ.
Ai phải ra đi nữa? Cô giáo chủ nhiệm, và hiệu trưởng. Nghe hết tâm sự của học sinh, mà không giải quyết được một việc như vậy, thì thao thao những chuyện trời ơi đất hỡi, có ích gì.
Và rốt cuộc, người ra đi lại là người nên ở lại để được khen.
Còn học sinh nào còn dám lên tiếng trước những điều sai trái? Im lặng để an toàn? Nhà hoạt động xã hội Matin Luther King, từng nói: “Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn cả sự im lặng đáng sợ của người tốt”.
Chúng ta giáo dục gì những đứa bé từ câu chuyện em Toàn? Im lặng, mũ ni che tai trước bất công, trước cái xấu, cái ác?
