Trung tâm điều hành SCADA của EVN SPC sẽ kết nối với hệ thống SCADA với các Cty điện lực trực thuộc tại các tỉnh, thành, từ đó giúp quá trình vận hành, xử lý, ngăn ngừa sự cố trên hệ thống lưới điện hiệu quả hơn nhiều so với cách quản lý vận hành truyền thống trước đây.
Phát hiện sự cố trong tích tắc
Nhắc đến sự cố mất điện tại khu vực Phụ Ấp Trạm (huyện Trà Cú) ngày 4.6, ông Võ Thanh Hùng - Trưởng phòng điều độ Cty Điện lực Trà Vinh - cho biết, nhờ hệ thống SCADA nên việc phát hiện và xử lý sự cố được giải quyết nhanh hơn. Ông Hùng kể, lúc 13h58 ngày 4.6, hệ thống SCADA báo hiệu thiết bị đóng cắt (recloser) khu vực Phụ Ấp Trạm bị bật. Sau khi thao tác trên máy tính thiết bị này không tự đóng lại được báo hiệu sự cố nghiêm trọng trên lưới điện đã xảy ra. Nhờ hệ thống SCADA, sự cố được phát hiện nhanh, ngành điện cũng chủ động hơn khi
giải quyết.
Ông Nguyễn Phước Quý Hải - Giám đốc Trung tâm điều hành SCADA - cho biết: Khi lưới điện xảy ra sự cố, các nhân viên kỹ thuật phải thông qua khách hàng phản ánh hoặc phải dò tìm thủ công để xác định nguyên nhân, sau đó mới đề ra phương án sửa chữa. Nhưng với hệ thống điều hành SCADA, gần như toàn bộ các trạm biến thế, lưới điện được số hóa trên hệ thống máy tính. Chỉ cần theo dõi qua hệ thống máy tính, các nhân viên trực biết được tình hình vận hành thực tế trên lưới điện như: Điện áp, dòng điện, công suất… để điều hành nguồn điện ổn định, hợp lý nhất. Trường hợp hệ thống điện gặp sự cố, hệ thống SCADA cấp báo để các đơn vị quản lý đề ra các phương án khắc phục trong thời gian nhanh nhất.
Ngoài ra, đối với những sự cố thoáng qua, nếu chưa có hệ thống SCADA thì đơn vị quản lý vận hành khó biết được đã xảy ra sự cố. Điều này tạo ra sự tiềm ẩn nguy cơ sự cố sẽ mở rộng và gây hậu quả nặng nề hơn. Ngoài ra trong điều kiện mưa, gió, bão lũ… cần phải thao tác cắt điện các đường dây cũng như thực hiện cấp điện trở lại, nhân viên trực chỉ cần thao tác trên hệ thống SCADA mà không phải trực tiếp ra
hiện trường.
Đáp ứng xu thế tự động hóa trong ngành điện
Dự án xây dựng hệ thống SCADA kết nối hệ thống lưới điện được EVN SPC triển khai từ năm 2012 với giá trị đầu tư lên tới 15,3 triệu USD (nguồn vốn từ Ngân hàng Thế giới), sử dụng công nghệ từ Tập đoàn Siemens (Đức). Quy mô dự án gồm một hệ thống SCADA chính đặt văn phòng của EVN SPC, một hệ thống dự phòng kết nối lưới điện đặt tại Thủ Đức, trạm biến áp tại 21 tỉnh, thành chính thức vận hành từ tháng 5.2017.
Khi hệ thống SCADA vận hành có 104 trạm biến áp đã được kết nối, đến nay số lượng trạm biến áp kết nối đã tăng lên 164 trạm. Từ chuyển giao kỹ thuật nước ngoài, các cán bộ EVN SPC học hỏi để tiếp tục kết nối toàn bộ 200 trạm biến áp trong năm 2017, trong đó có những trạm biến áp phát triển mới sau này. Đồng thời hệ thống SCADA này cũng sẽ kết nối đồng bộ về Trung tâm điều độ hệ thống điện miền Nam (A2) nhằm chia sẻ dữ liệu và thực hiện công tác điều độ khi có yêu cầu từ A2.
Với thành công ở giai đoạn đầu, EVN SPC tiếp tục nghiên phát triển giai đoạn 2 cho hệ thống SCADA theo hướng thông minh hơn. Cụ thể ngoài việc phát hiện sự cố, hệ thống SCADA mới sẽ được lập trình tự động cắt điện trong phạm vi nhỏ nhất. Mặt khác so với cách quản lý vận hành trước đây (mỗi trạm biến áp có khoảng 10 người trực), với hệ thống SCADA việc bật mở các thiết bị đóng cắt… đều thực hiện thao tác trên máy tính, vì vậy EVN SPC sẽ giảm số lượng người trực tại các trạm này còn khoảng 2 người/trạm.
Ông Đặng Hoàng An - Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam - cho rằng: Phát triển hệ thống SCADA là tất yếu, phù hợp với sự phát triển hiện đại hóa, tự động hóa trong ngành điện.
