Xe khách tuyến cố định điêu đứng
Ghi nhận tại Bến xe Giáp Bát những ngày cao điểm của kỳ nghỉ Tết Dương lịch 2024, nhiều xe khách tuyến Hà Nội - Ninh Bình, Hà Nội - Thái Bình... chỉ có vài ba khách. Cả lái và phụ xe đều "dài cổ" ngóng khách.
Tài xế Lê Văn Hùng (34 tuổi) cho biết, sáng 30.12 anh chỉ đón được 5 khách từ Hà Nội về Ninh Bình. Trong khi mọi năm từ ngày 28, 29.12 trở đi, người dân nườm nượp về quê, nhà xe tất bật đưa khách lên và xếp đồ.
"Tôi lái xe khách nhiều năm nhưng chưa có năm nào bến xe vắng như vậy vào dịp nghỉ Tết Dương lịch" - tài xế Hùng nói.
Chỉ tay vào trong xe, anh Nguyễn Văn Nam (quản lý xe khách tuyến Mỹ Đình - Yên Bái) tỏ vẻ ngao ngán nói chỉ còn 10 phút nữa xuất bến nhưng xe mới chỉ vỏn vẹn được 7 khách.
Anh Nam cho biết, những năm gần đây, lượng hành khách đến bến để bắt xe đi, về dần thưa thớt kể cả ngày thường hay dịp lễ, Tết.
Nguyên nhân được nam quản lý chỉ ra là do người dân chọn dịch vụ xe đưa đón tận nơi (xe hợp đồng "trá hình" tuyến cố định - PV).
"Xe khách truyền thống hiện không thể cạnh tranh được loại hình xe đưa đón này. Mặc dù giá vé cao hơn từ 50.000 - 100.000 đồng nhưng người dân vẫn lựa chọn vì thuận tiện" - anh Nam nói.
Thực tế, không ít xe hợp đồng hoạt động "trá hình", gom khách lẻ đi một chiều tương tự như hoạt động vận tải hành khách theo tuyến cố định tại Hà Nội trong thời gian qua. Điều này gây mất trật tự an toàn giao thông và không đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động vận tải hành khách.
Trưa 31.12, phóng viên gọi vào số tổng đài của nhà xe X.E Việt Nam. Đầu dây bên kia cho biết, từ 5h đến 20h, cứ mỗi tiếng đồng hồ sẽ có chuyến đi từ Hà Nội đến Thái Bình.
"Muốn đón xe chỉ cần gọi điện thoại trước rồi ra số 4 Thọ Tháp, quận Cầu Giấy là có xe đến đón" - nhân viên tổng đài khẳng định.
Có mặt tại văn phòng của nhà xe X.E Việt Nam tại địa chỉ nói trên vào đầu giờ chiều 31.12, phóng viên ghi nhận tình trạng xe "trá hình" hoạt động công khai, rầm rộ, không khác gì một bến xe thu nhỏ.
Hàng chục khách đứng, ngồi, mang hành lý, làm huyên náo cả khu vực. Các loại xe limousine của hãng xe này ra vào liên tục để đón, trả khách.
"Thay vì tốn nhiều thời gian, mất thêm tiền đi xe ôm, taxi đến bến thì đón ở đây tiện hơn bởi chỉ cần gọi điện đặt trước là nhà xe sẵn sàng phục vụ" - bà Lê Thị Thu (quê Thái Bình) nói lý do khi không lựa chọn vào bến mua vé.
Khó xử lý
Theo Phó Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội Cao Văn Hiệp, vấn nạn xe hợp đồng "trá hình" vẫn diễn biến phức tạp.
Theo quy định tại Nghị định số 10/2020/NĐ-CP, xe hợp đồng chỉ cần có hợp đồng, danh sách hành khách là có thể hoạt động trên đường.
Khi thấy lực lượng chức năng kiểm tra, nhà xe vẫn có đầy đủ giấy tờ. Dù lực lượng chức năng biết đó có thể là hợp đồng được lập sau khi xe chạy, hợp đồng gom khách nhưng không thể xử lý được.
Về hành trình, xe khách tuyến cố định phải tuân thủ theo lộ trình bến xe đi và bến xe đến, còn xe hợp đồng chỉ quy định điểm đầu, điểm cuối là tuyến phố, ngõ trong đô thị… nên các nhà xe lách luật bằng cách thay đổi hành trình. Vì vậy, cơ quan chức năng hầu như không thể kiểm soát.
Trong khi đó, theo tổ chức giao thông của thành phố, xe du lịch, xe hợp đồng không bị hạn chế đi vào phố nên thường lợi dụng để dừng đỗ, đón trả khách.
Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho rằng, các cơ quan quản lý, trực tiếp là Bộ GTVT cần quy định rõ loại hình xe hợp đồng cho phù hợp thực tế; bổ sung trách nhiệm của chính quyền cấp phường, xã trong quản lý xe “dù”, bến “cóc”, văn phòng đại diện.
"Cục Đường bộ Việt Nam cần sớm cải tiến phần mềm dữ liệu giám sát hành trình, camera gắn trên xe khách để tăng hiệu quả sử dụng dữ liệu, phục vụ quản lý, xử lý vi phạm” - ông Quyền kiến nghị.
