Doanh nghiệp FDI chưa "ưa" nhập hàng hoá từ các nhà cung cấp của Việt Nam
Ngày 5.12, Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Viện KAS tại Việt Nam tổ chức Hội thảo Liên kết doanh nghiệp (DN) Việt Nam và doanh nghiệp FDI để tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo đó, các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách cho rằng, xuất khẩu của Việt Nam vẫn đang phụ thuộc phần lớn các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), tiềm ẩn rủi ro cho nền kinh tế.
Theo Bộ Công Thương, mục tiêu của Việt Nam khi thu hút đầu tư FDI là phát triển kinh tế, tăng thu ngân sách, giải quyết việc làm và dần thực hiện chuyển giao công nghệ, mô hình cùng kỹ năng quản trị DN. Thế nhưng, đại diện Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách nhận định, nhìn lại trong những năm qua, sự liên kết của doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước chưa nhiều.
Theo đó, điều tra cho thấy, có khoảng gần 20% doanh nghiệp FDI không sử dụng nguồn đầu vào trong nước mà hoàn toàn được nhập khẩu. Trong khi đó, có đến gần 30% doanh nghiệp FDI sử dụng toàn bộ nguồn đầu vào trong nước nhưng lại được cung cấp từ các doanh nghiệp FDI đang hoạt động tại Việt Nam. Còn hơn 50% doanh nghiệp FDI vừa sử dụng đầu vào trong nước vừa nhập khẩu. Như vậy, doanh nghiệp đang tham gia ở mức độ yếu vào chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp nước ngoài.
Giải pháp nào để doanh nghiệp Việt tham gia vào chuỗi cung ứng?
TS Nguyễn Quốc Việt - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách - cho hay, việc xây dựng một khung pháp lý rõ ràng là cốt lõi để hỗ trợ quá trình liên kết vùng.
Ngoài ra, thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp quy mô lớn, đặc biệt là những doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao trong chuỗi giá trị, có thể tạo ra việc làm cho nhiều người lao động.
Theo TS Nguyễn Quốc Việt, cần thúc đẩy việc tham gia vào mạng lưới sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu, bằng cách tăng cường sự kết nối giữa các ngành công nghiệp, giữa các vùng nội địa và giữa các vùng khác nhau.
"Chính phủ cần đẩy mạnh phát triển các vùng sản xuất, các khu công nghiệp, khu kinh tế để chủ động hơn nguồn cung ứng nguyên liệu. Cần tập trung hoàn thiện các chính sách phát triển ngành công nghiệp phụ trợ theo các chuỗi liên kết" - ông Việt nhấn mạnh.
Thêm nữa, ông Việt cho rằng, phía doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động hơn trong việc tìm kiếm các cơ hội chuyển giao công nghệ từ các doanh nghiệp FDI. Cần có đề án nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hấp thụ hiệu quả công nghệ chuyển giao từ các đối tác nước ngoài.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh nhận định: "Chúng ta đang quá ưu tiên doanh nghiệp FDI. Nhưng họ đều là các thương hiệu nước ngoài, nếu ở các nước khác có ưu đãi tốt, họ sẽ rời đi. Vì vậy, chúng ta cần khuyến khích, đầu tư doanh nghiệp trong nước để họ có lợi thế hơn trong việc hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài".
