Ngân hàng khởi kiện 10 chủ tàu
Ông Mai Thành Phúc - Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Phước Đồng, TP.Nha Trang (Khánh Hòa) - cho biết, cả nghiệp đoàn có 7 tàu đóng theo Nghị định 67 thì giờ 5 tàu nằm bờ, tổng nợ gần 70 tỉ đồng. Nguyên nhân chính là càng đi biển càng lỗ khi vùng khai thác hạn hẹp.
Điều đáng lo nữa là lao động biển thế hệ sau không còn mặn mà với biển. Mỗi tàu cá ngừ đại dương lúc trước ra biển có 9-10 ngư dân nhưng nay chỉ có 4 ngư dân, mà nhiều khi còn không đủ lao động ra khơi. Đó là chưa kể, tiền dầu nhớt, ngư lưới cụ tăng liên tục, trong khi giá các loại cá (trong đó có cá ngừ đại dương) 10 năm nay vẫn không đổi.
Ông Phúc đã phải 2 lần ra tòa vì bị ngân hàng kiện đòi nợ vốn vay. “Năm 2016, tôi vay hơn 4,4 tỉ đồng đóng tàu câu cá ngừ đại dương theo Nghị định 67. Sau khi hạ thủy, năm đầu, tôi trả được cho ngân hàng 400 triệu đồng. Năm 2017 đến nay, tôi cứ đi là lỗ nên không trả được đồng nào. Nguyện vọng của tôi là Chính phủ có chính sách hỗ trợ ngư dân giữ lại con tàu để nuôi sống gia đình, tạo điều kiện giãn nợ, khoanh nợ hoặc chuyển đổi nghề cho ngư dân, chứ nếu lấy tàu lại nợ chồng thêm nợ” - ông Phúc thở dài.
Lỗ và nợ cũng là “điệp khúc” mà 9 chủ tàu cá ở phường 6, TP.Tuy Hòa (Phú Yên) ta thán. Mấy tháng nay, những con tàu này đều nằm bờ vì “chưa đi đã biết lỗ”. Ông Phan Thuẫn - Chủ tịch Nghiệp đoàn Nghề cá phường 6, TP.Tuy Hòa - ngao ngán: “Tàu nằm bờ, ngư dân giờ chịu chết không có tiền trả ngân hàng và nợ nhiều lại bị kiện nữa nên càng thêm lo lắng”.
Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khánh Hòa, toàn tỉnh có 31 chủ tàu đã được vay vốn theo Nghị định 67. Trong đó, dư nợ hơn 262,5 tỉ đồng, nợ xấu hơn 103,2 tỉ đồng, tỉ lệ 39,25% (12 tàu). Các ngân hàng đã khởi kiện 10 chủ tàu, tòa án đã thụ lý hồ sơ, tuy nhiên rất khó giải quyết. Cuối tháng 9.2019, UBND tỉnh Khánh có văn bản chỉ đạo NHNN Chi nhánh Khánh Hòa phối hợp với Sở NNPTNT và các đơn vị liên quan kiểm tra, tham mưu hướng xử lý.
Ngư dân ngóng chờ giải pháp của Chính phủ
Tại diễn đàn Quốc hội, trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Phan Thanh Bình (Quảng Nam) về những vướng mắc, khó khăn khi triển khai NĐ 67, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường nói rằng: “Chúng tôi xác định có 5-6 nhóm nguyên nhân dẫn đến 55 chiếc tàu đóng theo NĐ 67 đang nằm bờ, trong đó có nguyên nhân đánh bắt không hiệu quả, vì ngư trường hiện nay quá tải. Ngoài ra, một số chủ tàu không có điều kiện hoạt động đang rất muốn chuyển đổi tàu cá, ngành nghề...”.
Theo ông Cường, trước tình hình này, Bộ NNPTNT đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết thay đổi chính sách, mà cụ thể là NĐ 17 (sửa đổi, bổ sung NĐ 67). Theo đó, ai có đủ điều kiện ra khơi, có năng lực, kinh nghiệm, tiềm lực thì tự người đó đóng. Tàu đóng xong, Nhà nước hỗ trợ tối đa 35%, với trị giá từ 6-8 tỉ đồng (tùy loại công suất). Từ năm 2018 đến nay, đã có 40 tàu triển khai đóng. Tàu đóng theo NĐ 17 thì người dân tự nguyện bỏ tiền ra, người dân có đủ điều kiện mới khai thác hiệu quả được. Trong số 40 tàu, có hơn 30 chiếc đã đóng xong và đi vào hoạt động. Thời gian qua, các chủ tàu không có phản hồi gây điều tiếng gì.
“Trong tháng 12.2019, Chính phủ sẽ chỉ đạo tổng kết tất cả 28 tỉnh, thành để đưa ra các quyết sách riêng. Chúng ta vẫn phải xây dựng, hoàn thiện những cơ chế, chính sách để khuyến khích ngư dân, còn phương thức gì không phù hợp, chính sách gì không phù hợp kiên quyết loại ra” - ông Cường cho hay.
