Qua mặt HĐTV, Tổng giám đốc rót hàng nghìn tỉ vào dự án nhà máy ôtô
Báo cáo của VEAM gửi tới Hội đồng quản trị (HĐQT) và Ban Kiểm soát đã chỉ ra nhiều sai phạm của VEAM trong việc rót vốn vào dự án Nhà máy ôtô (VM).
Ngày 18.5.2004, HĐQT của VEAM đã có quyết định phê duyệt dự án dự án VM với tổng mức đầu tư 462,46 tỉ đồng. Sau nhiều lần điều chỉnh, ngày 27.6.2013, Hội đồng thành viên (HĐTV) của VEAM có quyết định phê duyệt quyết toán Dự án VM với giá trị được quyết toán là 661,88 tỉ đồng, tài sản lưu động là 8,92 tỉ đồng.
Thực tế cấp vốn giai đoạn 2009-2013, ngay trong quá trình đầu tư, công ty mẹ đã chuyển một lượng vốn lớn cho dự án. Tính đến 31.12.2013, công ty mẹ đã chuyển vốn lưu động cho VM lên tới 1.214 tỉ đồng ngoài vốn đầu tư chủ sở hữu là 662 tỉ đồng.
Việc chuyển vốn lưu động cho VM không có một quyết định nào của HĐTV. Việc chuyển vốn là do Chủ tịch HĐTV chỉ đạo trực tiếp Tổng giám đốc và kế toán của VEAM thực hiện. Trong thời gian này, VM lỗ luỹ kế gần 345 tỉ đồng.
Cuối năm 2014, Tổng giám đốc của VEAM đã trình HĐTV phê duyệt chuyển tiếp khoản 194 tỉ đồng cấp cho VM, nhưng không được các thành viên khác chấp nhận, bởi trước đó, việc chuyển vốn đã không thông qua HĐTV.
Ngày 9.2.2015, Hội đồng thành viên của VEAM lại phê duyệt hỗ trợ vốn lưu động 2015 cho VM tối đa 194 tỉ đồng theo đề nghị của Tổng giám đốc và yêu cầu phải thu hồi trong kế hoạch năm 2015. Tuy nhiên, đến nay khoản hỗ trợ này vẫn không thu hồi được.
Đến 31.12.2018, tổng số vốn đã được đưa vào VM lên tới 2.634 tỉ đồng. Song VM lỗ luỹ kế tới 343 tỉ đồng. Vì vậy, số phải thu của công ty mẹ chỉ còn 1.638 tỉ đồng.
Trách nhiệm đối với việc cấp vốn cho VM không thông qua HĐTV giai đoạn 2015 thuộc về Chủ tịch HĐTV và Tổng Giám đốc.
Trong giai đoạn 2015-2018, HĐTV có trách nhiệm trực tiếp đối với khoản cấp vốn 194 tỉ đồng và HĐQT chịu trách nhiệm gián tiếp khi không quản lý được việc Tổng giám đốc và Kế toán trưởng chuyển vốn cho VM và không thu hồi được.
Trả hoa hồng cho đại lý không tham gia bán hàng
Báo cáo của VEAM cũng chỉ ra rằng quy chế bán hàng trước đây của VM không theo bất kỳ hình thức bán hàng nào theo thông lệ của hoạt động kinh doanh. Thực tế VM vẫn trả hoa hồng cho đại lý và đại lý lại bán theo giá bán lẻ cao hơn giá bán đại lý.
Trong quy chế bán hàng trước đây của VM, phân biệt đại lý cấp 1 và đại lý cấp 2. Thực tế các đại lý này đều là đại lý trực tiếp của VM. Một đại lý không tham gia vào quá trình tiêu thụ sản phẩm nhưng lại được VM trích cho một khoản hoa hồng. Đây là khoản chi không đúng đối với một hoạt động kinh tế, là khoản chi không hợp pháp với một doanh nghiệp có vốn nhà nước.
Ngày 14.8.2018, VEAM đã có văn bản điều hành, yêu cầu VM phải chấm dứt phương thức bán hàng trên, không trả tiền cho đại lý không tham gia bán hàng.
Báo cáo của VEAM cũng kiến nghị, chính sách phòng chống tham nhũng cần xem xét trường hợp người thân là Tổng Giám đốc của VEAM, Giám đốc VM là đại lý, nhà cung cấp, haowcj nắm giữ các vị trí kinh tế và điều hành quan trọng của VM.
"Gần đây có một số trang tin điện tử nói về "nhóm lợi ích" ở VEAM, thì HĐQT và Ban kiểm soát cũng cần xem xét có đánh giá cụ thể", báo cáo nêu.
