Nhiều ý kiến trái chiều
Ban Vận động thành lập Hiệp hội Sâm vừa được Bộ NNPTNT công nhận, gồm 16 thành viên, do ông Võ Kim Cự - Chủ tịch Hội đồng quản lý, Viện trưởng Viện Bảo tồn và Phát triển sâm Ngọc Linh Việt Nam làm Trưởng ban.
Trong Ban Vận động, có 9/16 thành viên thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn Y Dược sâm Ngọc Linh (trụ sở tại phường Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội), do ông Cự làm Chủ tịch Hội đồng quản trị.
Một số doanh nghiệp trồng, sản xuất sâm cho rằng gần như những đơn vị thuộc Ban Vận động đều ở Hà Nội, họ không phải những người trực tiếp trồng sâm.
Tại lễ hội Sâm Ngọc Linh 2023 (diễn ra từ 1.8), lãnh đạo huyện Nam Trà My cho biết, trên địa bàn huyện có hơn 20 doanh nghiệp đầu tư vào trồng Sâm Ngọc Linh cùng với người dân địa phương, tổng diện tích gần 810ha với khoảng hơn 3 triệu cây.
Vì vậy, huyện đề nghị tỉnh Quảng Nam có một tiếng nói chung để kết nạp một số doanh nghiệp chuyên trồng sâm trên địa bàn tỉnh, kể cả một số hộ đăng ký trồng sâm trên địa bàn huyện, có như vậy mới đảm bảo thiết thực, hiệu quả của Hiệp hội này, ông Trần Văn Mẫn - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My cho biết.
Thực tế, doanh nghiệp của ông Võ Kim Cự chưa có đầu tư hay thuê môi trường rừng để trồng Sâm Ngọc Linh trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, ông Trần Văn Mẫn cho biết thêm.
Trao đổi với báo Lao Động ngày 2.8, ông Võ Trung Mạnh - Chủ tịch huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum nêu quan điểm, việc thành lập Hiệp hội Sâm thì phải bao gồm những đơn vị sản xuất Sâm, có vùng nguyên liệu, hoặc liên kết, sản xuất Sâm Ngọc Linh và phải trên tinh thần tự nguyện, các doanh nghiệp cùng tham gia vì lợi ích chung.
"Trên địa bàn huyện có 1 công ty tham gia trong Ban Vận động, nhưng công ty đó chỉ làm dự án khoa học của Bộ KH&CN, nên cũng không hợp lý lắm", ông Võ Trung Mạnh nói.
Trong văn bản phản hồi theo đề nghị của Bộ Nội vụ về việc tham gia ý kiến thành lập Hiệp hội sản xuất Sâm Việt Nam, ông Trần Út - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Quảng Nam cho rằng, Quảng Nam là tỉnh có tiềm năng rất lớn để phát triển sản xuất sâm Ngọc Linh và các loại cây dược liệu khác, là đơn vị chủ lực triển khai chương trình phát triển sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Vì vậy, việc không có một tổ chức, cá nhân nào ở Quảng Nam tham gia vào Ban Vận động là chưa hợp lý. Đề nghị Bộ Nội vụ nghiên cứu bổ sung nội dung này.
Thành lập Hiệp hội Sâm là cần thiết
Ông Hồ Quang Bửu – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng việc thành lập Hiệp hội sản xuất Sâm Việt Nam là cần thiết và địa phương rất ủng hộ. Còn cách làm như thế nào thì phải do cách thức hoạt động của Hiệp hội làm sao cho phù hợp.
Khi các cá nhân, doanh nghiệp tham gia sẽ dễ dàng trong việc bảo vệ giống sâm thật, cùng với đó người dùng dễ dàng tránh sâm giả. Đồng thời, sẽ có nhiều cơ hội để tuyên truyền, quảng bá và kể cả đầu tư lâu dài vào sâm Ngọc Linh. “Nếu làm tốt thì các địa phương, doanh nghiệp sẽ cùng tham gia vào, cùng chung tay để phát triển ngành sâm Việt Nam mang thương hiệu quốc tế”, ông Bửu nói.
Các địa phương cũng mong muốn Hiệp hội Sâm cần đi vào thực chất, việc “trồng sâm trên giấy" sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thương hiệu cũng như chất lượng của Sâm Ngọc Linh.
"Tránh trường hợp doanh nghiệp không sản xuất sâm mà lợi dụng vào trục lợi, như đã từng xảy ra tại huyện Tu Mơ Rông, Kon Tum", ông Võ Trung Mạnh - Chủ tịch huyện Tu Mơ Rông nói.
Theo Ban vận động thành lập Hiệp hội sản xuất Sâm Việt Nam, để sâm Việt Nam nói chung và Sâm Ngọc Linh nói riêng đủ sức cạnh tranh, thì cần có chuỗi giá trị từ nghiên cứu khoa học đến sản xuất giống, thu mua, sản xuất chế biến và thương mại.
Hiện Ban Vận động đang kết nối với các địa phương, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực sâm Việt Nam để chuẩn bị các công tác liên quan để Hiệp hội sản xuất Sâm Việt Nam sớm đi vào hoạt động.
