Chuyển đổi số sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ và toàn diện
Năm 2021 đánh dấu mốc đậm nét về chuyển đổi số tại Việt Nam đã lan tỏa rộng vào nhiều khu vực (nhà nước, tư nhân, người dân) và nhiều lĩnh vực (từ quản lý điều hành của chính quyền, hành chính công đến sản xuất, phân phối, các dịch vụ, tiện ích xã hội). Đặc biệt, đại dịch COVID-19 dẫn đến giãn cách xã hội kéo dài đã thúc đẩy các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cả người dân càng nhận thức rõ và sâu hơn về chuyển đổi số, thấy được chuyển đổi số là tất yếu nhằm giúp cho công việc, học tập, cuộc sống sinh hoạt hiệu quả và tiện ích hơn.
Chuyển đổi số, ít nhất đã cung cấp các giải pháp họp trực tuyến, hội thảo, đàm phán trực tuyến cho khối doanh nghiệp để vẫn duy trì được sản xuất và bán hàng. Chuyển đổi số tạo ra nhiều sản phẩm số là các ứng dụng di động, website tham gia công tác phòng chống dịch trong năm 2021. Chuyển đổi số, cũng giúp người dân quen dần mua sắm trực tuyến, hoặc với những người đã quen mua hàng qua mạng thì sử dụng dịch vụ với tần suất nhiều hơn trong thời gian giãn cách, đồng thời cũng ứng dụng thanh toán điện tử để tránh tiếp xúc, góp phần nâng cao dần tỉ trọng thanh toán không dùng tiền mặt theo chủ trương của Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhìn nhận: “Năm 2022 sẽ là năm thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số ở mọi ngành trên phạm vi toàn quốc, toàn dân và toàn diện. Là năm đầu thực hiện các chiến lược mới: Hạ tầng số, Dữ liệu, Bưu chính, An toàn thông tin mạng, Công nghiệp công nghệ số, Doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, Chính phủ số, Kinh tế số và Xã hội số, Chuyển đổi số báo chí”.
Thị trường công nghệ số sẽ tiếp tục sôi động
Trong định hướng chuyển đổi số năm 2022-2024 và định hướng đến năm 2025, công nghiệp công nghệ số chính là một trong các mũi được triển khai thúc đẩy. Tuy nhiên đối với lĩnh vực này, cái cần từ phía Nhà nước chính là cơ chế, chính sách và hàng lang pháp lý ổn định, việc còn lại các tổ chức, doanh nghiệp sẽ chủ động triển khai nghiên cứu và phát triển.
Năm 2021 đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nặng nề đến việc làm và nền kinh tế, thế nhưng đối với các sản phẩm công nghệ số lại tìm thấy “trong nguy có cơ”. Chuyển đổi số càng được đẩy mạnh thì các doanh nghiệp sẽ càng có thêm động lực phát triển các sản phẩm công nghệ số theo chiến lược Make in Vietnam. Các sản phẩm và giải pháp số sẽ giải quyết những bài toán trong cuộc sống, yêu cầu từ xã hội và nhu cầu của người dân với nền tảng trực tuyến trở thành tất yếu, đặc biệt là các lĩnh vực mua sắm, thanh toán, giáo dục, y tế…
Khai phá vũ trụ ảo (Metaverse)
Trong một bài viết trên The Economist vào tháng 12.2021, vũ trụ ảo được đề cập đến không phải chỉ riêng một công nghệ nào, mà đúng hơn nó là một nền tảng, trong đó sẽ ứng dụng nhiều công nghệ như Digital Twins (bản sao kỹ thuật số), Digital Reality (thực tế kỹ thuật số), XR (thực tế mở rộng), AR (thực tế tăng cường), VR (thực tế ảo)… nhằm tạo ra một thực tại kỹ thuật số song song với xã hội thực tại. Bài báo cũng đề cập rằng, trong khi 2 tỉ phú công nghệ hàng đầu Elon Musk và Jeff Bezos chạy đua vào vũ trụ hay lên mặt trăng thì Mark Zuckerberg lại có hướng đi riêng là khai phá vũ trụ ảo.
Và vũ trụ ảo không chỉ là một cuộc đua khẳng định vị thế công nghệ mà nó còn là một “phát kiến” kinh doanh béo bở đầy hứa hẹn trong tương lai. Theo đó, hãng môi giới Bernstein cho rằng, Metaverse có thể làm đảo lộn các thị trường tiềm năng có doanh thu hàng năm ít nhất 2.000 tỉ USD. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia công nghệ hàng đầu, vũ trụ ảo cũng mang đến cơ hội đáng giá hàng ngàn tỉ USD cho các công ty công nghệ. Metaverse sẽ như thế nào, các tiêu chuẩn của nó ra sao… vẫn chưa được định hình rõ. Nhưng cơ hội kiếm tiền từ vũ trụ ảo thì đã đi trước thiết chế về Metaverse khi gần đây, những khu đất ảo trên các game NFT (phát triển trên nền công nghệ blockchain) được giao dịch với mức giá hàng triệu USD. Một số game NFT tại Việt Nam cũng đã chính thức bước vào Metaverse để mang lại 2 thứ quan trọng là nâng cao trải nghiệm của người dùng và cơ hội doanh thu, lợi nhuận.
Thúc đẩy AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây…
AI (trí tuệ nhân tạo) đang được cho rằng là một công nghệ tạo ra sự khác biệt. Trên thế giới, cường quốc AI thực sự chỉ đếm trên đầu ngón tay. Trong đó, Mỹ và Trung Quốc là 2 cường quốc AI nhưng đồng thời cũng là 2 đối thủ đã có những cuộc chạy đua âm thầm từ nhiều năm trước.
Nguồn nhân lực AI tại Việt Nam chưa nhiều vì số lượng đào tạo hạn chế trong khi nhu cầu thì cao. AI cùng với dữ liệu lớn (Big Data) và điện toán đám mây (Cloud Computing) là những công nghệ trụ cột của xu thế Công nghiệp 4.0 đang được ứng dụng rộng rãi trong xã hội, từ các cơ quan chính phủ đến tổ chức doanh nghiệp; từ sản xuất đến các dịch vụ xã hội, giải trí...
Blockchain không ngừng lan tỏa
Tại thời điểm này, Việt Nam có nhiều doanh nghiệp đang phát triển các ứng dụng, giải pháp, sản phẩm, dịch vụ trên nền công nghệ blockchain. Công nghệ chuỗi khối có ưu điểm về tính minh bạch và bảo mật thông tin. Tuy nhiên, vấn đề truyền thông rộ lên trong thời gian gần đây về các dự án tiền ảo hay game “chơi kiếm tiền” (play to earn) vô hình chung gây nhầm tưởng công nghệ blockchain chỉ có thế. Nói chính xác hơn, không ít đối tượng làm các dự án game, tiền ảo thiếu minh bạch, thổi phồng hiệu quả, đã sử dụng “công nghệ blockchain” làm chiêu bài đánh bóng. Chính vì thế, khi tiếp cận những dự án dạng này người dùng hay nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu kỹ càng và thận trọng. Còn công nghệ blockchain, vẫn sẽ là một xu thế mạnh mẽ lan tỏa ngày càng rộng hơn trong thế giới công nghệ.
5G được thương mại hóa
Năm 2021 khép lại nhưng các dịch vụ 5G vẫn chưa thực sự được thương mại hóa trên thị trường. Hay nói đúng hơn, 5G chủ yếu vẫn mới dừng ở mức thử nghiệm và thí điểm ở một số khu vực. Xu thế Công nghiệp 4.0 được triển khai không thể thiếu 5G, vì 5G chính là một trụ cột quan trọng của xu thế này. Và 5G cũng được cho rằng chính là một công cụ quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số từ dưới lên. Nghĩa là từ từng người dùng, người dân khi có kết nối thiết bị smartphone, laptop… với 5G sẽ giúp truy cập các dịch vụ, tiện ích số của chính quyền và doanh nghiệp nhanh hơn, đồng thời cũng giúp quá trình tiếp nhận thông tin và phản hồi thông tin diễn ra kịp thời hơn.
