Nhưng thực ra ngay sau khoảnh khắc bấm máy thì hình ảnh được lưu vào thẻ nhớ đã trở thành quá khứ mà theo ngạn ngữ Hy Lạp là “không ai tắm hai lần trên một dòng sông”. Vạn vật liên tục biến đổi vì dòng chảy của thời gian, và ngay bản thân chúng ta cũng thay đổi khi chỉ trong một đơn vị thời gian ngắn ngủi mà bao nhiêu tế bào cũ chết đi và nhiều tế bào mới được sinh ra.
Và có những hình ảnh ôm chứa cả quá khứ và hiện tại hay nói một cách khác nhìn nó có thể thấy những lớp lang của thời gian mà nếu bóc tách ra sẽ cảm nhận những điều thú vị.
Đó có thể là khu tập thể cũ mang dấu ấn của một thời bao cấp, tem phiếu nhưng bên cạnh nó đã là những tòa cao ốc hiện đại lộng lẫy, nguy nga. Đi sâu hơn vào một thang gác của khu tập thể, trên cánh cửa hoa sắt, bức tường mang màu thời gian là những tờ quảng cáo thời nay với đủ loại dịch vụ.
Hình ảnh ông đồ trong trang phục ngày xưa trong thơ Vũ Đình Liên và cậu bé ngày hôm nay như là sự kết nối của quá khứ và hiện tại trong dòng chảy của văn hóa truyền thống. Hay khoảnh khắc trước và sau để tạo nên chân dung của một nghệ nhân đang độ tuổi sung sức của sáng tạo.
Khi ở tuổi trung niên hay tuổi già, ai chả có lúc lục lại album ngắm lại những hình ảnh xưa cũ để đôi khi không nhận ra hình bóng của mình nhưng rồi lại thấy lòng dịu đi nhiều lắm khi nhớ đến bài thơ “Không tiếc ngày xanh” của Hoàng Thị Minh Khanh: “Tay tôi rồi yếu đường gân/ Trán tôi sẽ gợn nếp hằn già nua/ Mắt tôi ngày mỗi thêm mờ/ Chân tôi cũng sẽ thẫn thờ... chậm hơn/ Nhưng tôi không tiếc không buồn/ Những ngày xanh đẹp trong vườn hoa tươi/ Vì tôi đã sống cho đời/ Hơn là đã sống cho tôi, rất nhiều/ Tôi không buồn những buổi chiều/ Vì tôi đã sống rất nhiều ban mai”.
Và hình ảnh cô gái hiện đại đang vẫy chào những con người của quá khứ trên chiếc tàu điện leng keng trong bức tranh tường như một lời hứa không bao giờ quên quá khứ, vì nếu bạn bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn đại bác vào bạn - như một câu ngạn ngữ của người Dagestan.
