Bình luận từ nghị trường: Được quyền im lặng

Đào Tuấn |

Trong một dòng tít rất chuẩn, một tờ báo cho biết “các tướng công an không muốn quy định Quyền im lặng”. Các tướng công an ở đây đương nhiên là các vị ĐBQH, và quan điểm của họ được đưa ra trước 2 chế định mới trong Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi): Quyền im lặng của bị can, bị cáo; và quy định ghi âm, ghi hình trong quá trình hỏi cung.

Có mối lo lắng về sự “bó tay” khi những quy định này sẽ gây khó khăn cho công tác điều tra. Có lo lắng về sự phù hợp của các quy định này với thực tế “trình độ dân trí và điều kiện của chúng ta”. Một ĐBQH thậm chí phát biểu theo đúng nghĩa đen rằng “ghi âm ghi hình để đâu, kho đâu mà chứa. Nói chung sẽ rất tốn kém tiền nhà nước”. Một vị ĐBQH là giám đốc CA tỉnh còn bất bình nói quy định “quyền im lặng” là vô lý. Vị khác nói đây là quy định “bắt chước nước ngoài”, và rằng “đừng nhìn vào một số vụ án oan sai mà đảo lộn tất cả”.

Những lo lắng đó thật ra bắt nguồn từ trách nhiệm của ngành công an trong một trọng trách không ít khó khăn là ngăn ngừa tội phạm, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Nhưng nếu lập luận “người bị bắt, bị tạm giữ trước hết có quyền chứng minh mình không phạm tội” thì thật ra là chưa chính xác khi nó trái với nguyên tắc suy đoán vô tội. Còn nói “giết người, đánh người gây thương tích mà bảo là được quyền im lặng, không phải trình bày gì cả thì không đúng” thật ra mới là không đúng.

Bởi một tội phạm trị an có hành vi gớm ghiếc, độc ác, man rợ đến đâu thì trước hết anh ta cũng có quyền và quyền ấy phải được tôn trọng trước hết từ chính những người bảo vệ pháp luật. Bởi, nói như Phó Chánh án Nguyễn Văn Độ “công tố là quyền của Nhà nước thì Nhà nước phải chứng minh một người có tội”. Hôm qua, ông Độ cũng nói rằng cần từ bỏ tư duy cũ “người bị bắt không nhận tội hoặc không khai báo thì được coi là tình tiết tăng nặng”. Hôm qua, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga khuyên rằng: “Các cơ quan tố tụng phải tập làm quen với việc bị cáo im lặng, tránh việc bức cung, nhục hình ép buộc bị cáo phải nhận tội.

Một quy định mới rõ ràng sẽ gây ra tốn kém, rõ ràng gây khó khăn hơn cho việc chứng minh tội phạm… Nhưng cũng rất rõ ràng, tốn kém, khó khăn không phải là lý do hợp lý để bác bỏ những quy định tiến bộ vừa đảm bảo quyền của bị can bị cáo, vừa ngăn chặn tình trạng ép cung nhục hình, tránh những oan sai thấu trời xanh. Hình như đã đến lúc cái câu “anh có quyền im lặng” phải trở thành một thông lệ trong mọi vụ án hình sự.

Đào Tuấn
TIN LIÊN QUAN

Giá vàng hôm nay 20.9: Vàng nhẫn tăng sốc

Khương Duy |

Giá vàng hôm nay 20.9 tăng mạnh ở thị trường trong nước và thế giới. Giá vàng nhẫn tròn trơn 9999 sáng nay sắp bằng giá vàng miếng SJC.

Giám đốc công ty làm máy nhắn tin cho Hezbollah bị điều tra

Anh Vũ |

Công ty Gold Apollo, có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc), đang bị điều tra liên quan đến vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin của lực lượng Hezbollah.

Ngắm mùa lúa chín ở Hà Giang vẹn nguyên sau bão lũ

Đan Thanh |

Không chịu ảnh hưởng nhiều sau bão số 3, ruộng bậc thang ở các huyện Vị Xuyên, Hoàng Su Phì đang vào mùa lúa chín đẹp, thu hút khách trở lại Hà Giang.

Điện Biên xuất hiện thêm cung trượt đe dọa nhiều hộ dân

NHÓM PV |

Nhiều vết nứt tạo thành cung trượt lớn đang đe dọa nguy cơ mất an toàn đối với nhiều hộ dân tại TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.

VĐV bóng chuyền Nguyễn Thị Xuân và sự bền bỉ ở tuổi U40

NHÓM PV |

Góc nhìn thể thao số 181 có buổi trò chuyện với chủ công Nguyễn Thị Xuân về hành trình gắn bó với bóng chuyền cũng như dự định trong tương lai của tay đập 38 tuổi.

Tăng trợ cấp thất nghiệp lên 75% giúp người lao động yên tâm

MINH HÀ - HOÀNG XUYẾN |

Tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp lên 75% lương bình quân là mong mỏi của rất nhiều người lao động.

Xem xét lại cơ chế đấu giá đất

CAO NGUYÊN |

Việc đẩy giá đất đấu giá lên cao rồi bỏ cọc sẽ gây ra nhiều hệ lụy đến thị trường bất động sản. Các chuyên gia cho rằng, phải xem xét lại cơ chế đấu giá đất.

Bên trong những ngôi nhà tạm vùng rốn lũ Mường Pồn

THANH BÌNH - QUANG ĐẠT |

Điện Biên - Trong khi chờ tái định cư sau lũ quét từ gần 2 tháng trước, nhiều người dân vùng rốn lũ Mường Pồn đang phải dựng lên những ngôi nhà tạm.