Chuyện BRT “quá tải” được Sở GTVT đưa ra sau một buổi trải nghiệm tuyến buýt nhanh này vào ngày 10.9.2017 với sự tham gia của một số đại biểu HĐND TP Hà Nội.
Chỉ ngay sau đó, hai chữ quá tải trở thành trend như một cách phản ứng với kiểu "trải nghiệm" rất xa thực tế này.
Ông Bùi Danh Liên - một chuyên gia về giao thông, người thường xuyên đi làm trên cung đường buýt nhanh hoạt động - cho biết thường xuyên chứng kiến có những chuyến buýt nhanh chỉ có 5-7 hành khách.
Về con số hành khách 13.000 đến 18.000 khách/ngày, vị chuyên gia kinh tế bình luận rằng đó là con số “quá ảo”.
Đến hôm qua, chắc cử tri nhân dân thủ đô bất ngờ lắm, khi Hà Nội tiếp tục đánh giá BRT Kim Mã - Yên Nghĩa “giúp giảm ùn tắc giao thông”, “được nhân dân tin tưởng, đánh giá tốt”.
Mà đây lại là báo cáo trả lời kiến nghị của cử tri, nhân dân Thủ đô. Lại là sau khi cử tri đề nghị Thành phố đánh giá lại hiệu quả dự án BRT Kim Mã - Yên Nghĩa vì sau 5 năm không đạt kỳ vọng.
Ngoặc kép dưới đây là từ kết luận của Thanh tra Chính phủ “Xe buýt BRT được bố trí làn đường riêng chiếm 1/3 mặt cắt ngang của các trục đường hiện có nhưng tốc độ chưa đạt yêu cầu, trong khi hiện trạng lưu lượng phương tiện giao thông trên tuyến rất lớn, nên thường xuyên xảy ra ùn tắc trong giờ cao điểm”.
Vậy là dù hơn 53,6 triệu USD đầu tư, nhưng Dự án buýt nhanh chưa đạt hiệu quả như mong đợi, không đạt mục tiêu đề ra là hạn chế phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông và chưa nâng cao được chất lượng môi trường của TP Hà Nội.
53,6 triệu USD, tức hơn 1.000 tỉ ném xuống 17km đường, rồi công suất chưa bao giờ đạt được đến 50%, tốc độ trung bình thì chỉ 20km/giờ... Chúng ta, phải trả rất nhiều, rất đắt cho một thử nghiệm phải nói là thất bại.
Giữa “hậu quả” BRT trong thực tế, trong đánh giá của Thanh tra Chính phủ, trong con mắt dân… và “hiệu quả” trong báo cáo của Thành phố là một khoảng cách rất lớn so với thực tế đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ trên tuyến buýt này.
Bởi nếu vẫn cứ nhìn theo cách cưỡng từ đoạt lý như thế, có lẽ, sẽ lại có nhiều thử nghiệm, sẽ lại có nhiều núi tiền lãng phí, sẽ có rất nhiều bài học.
Năm 2017, cái năm mà Sở GTVT nói đến sự “quá tải”, tỉ lệ trợ giá vào khoảng 26%. Còn đến 2021, tỉ lệ trợ giá đã lên tới 65%. Trong khi trục đường BRT đi qua trở thành một nỗi ác mộng đối với người dân.
